႐ွင္မဟာေမဂၢလန္ အပိုင္း(၂)

ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္နဲ႔ ရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ျမတ္ႀကီးႏွစ္ပါးဟာ အျပန္အလွန္ေလးစားခ်စ္ၾကည္ေတာ္မူၾကတယ္။ ေထရအပါဒါန္မွာေတြ႕ၾကရတဲ့ ရွင္သာရိပုတၱရာရဲ႕ ရွင္ေမာဂၢလန္မေထရ္ျမတ္ကုိ ခ်ီးက်ဴးျမြက္ၾကားတဲ့ ဂါထာေတာ္ေတြဟာရွင္ ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္က ျပန္လည္ခ်ီးက်ဴးျမြက္ၾကားတဲ့ ဂါထာေတာ္ေတြထက္ ပုိမုိၿပီး စကားအလကၤာေတြ ျပည့္စုံေၾကာင္းေတြ႕ ၾကရတယ္။ အရွင္ျမတ္ႏွစ္ပါးရဲ႕ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးမူဟာ ျမတ္စြာဘုရားအေပၚမွာ ၾကည္ညိဳေလးစားမူဆုိတဲ့ တူညီတဲ့ စိတ္ထားအ ေပၚမွာ အေျချပဳၿပီး ဖြဲ႕ေႏွာင္ထားေတာ္မူျခင္းျဖစ္တယ္။

အရွင္ျမတ္ႏွစ္ပါးဟာ ျမတ္စြာဘုရားနဲ႔ ေ၀းရာမွာ သီတင္းသုံးေတာ္မူၾက တဲ့အခါ အရွင္ေမာဂၢလန္မေထရ္ျမတ္ဟာ ဘယ္မွ်ေ၀းတဲ့အရပ္ျဖစ္ေစ၊ အခါမလပ္ တန္ခုိးအစြမ္းေတာ္နဲ႔ ျမတ္စြာဘုရားကုိ ဖူးေတြ႕ႏုိင္ သလုိ၊ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ေဟာၾကားမူ အသံေတာ္ကုိလည္းၾကားနာႏုိင္တယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ ၿပီးေတာ့ ၾကားနာရတဲ့တရားေတာ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အရွင္ျမတ္ႏွစ္ပါးျပန္လည္ေဆြးေႏြးၾကတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ S.ii.275ff။ အလားတူနည္း နဲ႔ ဘဲ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္က ျမတ္စြာဘုရားထံမွ တရားေတာ္နာၾကားၿပီး ရဟန္းေတြကုိ ျပန္လည္ေဟာျပေတာ္မူတယ္ လုိ႔ သံယုတၱနိကာယ္မွာေတြ႕ၾကရတယ္။ ရွင္သာရိပုတၱရာနဲ႔ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္တုိ႔ရဲ႕ အျပန္အလွန္တရားဓမၼေဆြးေႏြးမူ ကုိ အဂုၤတၱနိကာယ္မွာလည္းေတြ႕ရတယ္။

မဇၥ်ိမနိကာယ္က၊ မဟာေဂါသိဂၤသုတ္မွာေတာ့ အင္ၾကင္း ပန္းေတြဖူးဖြင့္ေ၀ဆာေနတဲ့ ေဂါသိဂၤေတာအုပ္ထဲမွာ ညခ်မ္းအခါ အရွင္ သာရိပုတၱရာ၊ ရွင္ေမာဂၢလာန္၊ ရွင္အႏု႐ုဒၶါ၊ ရွင္အာနႏၵာနဲ႔ ရွင္ေရ၀တ မေထရ္ျမတ္တုိ႔ဟာ တရားဓမၼေဆြးေႏြးေတာ္မူၾက ၿပီး ေဆြးေႏြးတဲ့ တရားဓမၼနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကုိ သြားေရာက္ေလွ်ာက္ထားၾကတယ္ လုိ႔ ေတြ႕ၾကရတယ္။ ရွင္သာ ရိပုတၱရာ၊ ရွင္ေမာဂၢလန္နဲ႔ ရွင္ အႏု႐ုဒၶါမေထရ္ျမတ္တုိ႔ဟာ သာေကတက၊ ေကတ၀နေတာအုပ္မွာ အတူတကြ သီတင္းသုံးေန ထုိင္ေတာ္မူၾကတယ္ လုိ႔လည္းေတြ႕ရတယ္။ 

 အရွင္သာရိပုတၱရာနဲ႔ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္တုိ႔ဟာ တပည့္ ရဟန္းသံဃာေတြၿခံရံၿပီး အတူတကြ ေဒသစာရီၾကြေတာ္မူၾကတဲ့ ထုံးစံရွိေတာ္မူၾကတယ္လုိ႔ ဆုိႏုိင္တယ္။ ဒကာ၊ ဒကာ မေတြ ကလည္း ဆြမ္းအစရွိတဲ့ လွဴဖြယ္ေတြဆက္ကပ္လွဴဒါန္းၾကတဲ့ အခါ အရွင္ျမတ္ႏွစ္ပါးကုိ အထူးေၾကာင့္ၾကစုိက္ၿပီး ပင့္ဖိတ္ ေၾကာင္းလည္း ေတြ႕ၾကရတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဒကၡဏာဂိရိက ‘‘ေ၀ဠဳက႑ကီ’’ က နႏၵမာတာ နဲ႔ မစၦိကာသႏၵက ‘‘စိတၱသူၾကြယ္’’ တုိ႔ရဲ႕ လွဴဒါန္း မူ မွာေတြ႕ၾကရတယ္။

ရွင္မဟာ ေမာဂၢလာန္ ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီး ...၃

=================================

‘‘ေကာလိတ သည္ တန္ခုိးအရာ၌ အျမတ္ဆုံးျဖစ္၏။ အကၽြႏု္ပ္သည္ ပညာျဖင့္ တဖက္ကမ္းသုိ႔ ေရာက္၏။ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ႏွစ္ဦးသည္ တစ္ေပါင္းတည္းျဖစ္၍ သာလွ်င္ သာသနာေတာ္ကုိ တင့္တယ္ေစပါကုန္အံ့။’’

(ရွင္သာရိပုတၱရာ၊ ေထရအပါဒါန္)

‘‘ရဟန္းတုိ႔ အႏွစ္ရွိေသာ သစ္ပင္ႀကီးသည္ တည္ရွိေနစဥ္ အႀကီးဆုံးအကုိင္းတုိ႔သည္ ပ်က္စီးကုန္သကဲ့သုိ႔ ထုိ႔အတူပင္ အႏွစ္ရွိ ေသာ ရဟန္းအေပါင္းတုိ႔ တည္ရွိေနစဥ္ပင္ သာရိပုတၱရာႏွင့္ ေမာဂၢလာန္တုိ႔သည္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳကုန္ၿပီ’’

(ဗုဒၶျမတ္စြာ၊ ဥကၠေစလသုတ္၊ မဟာ၀ဂၢသံယုတ္)

ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ဟာ ျမတ္စြာဘုရားထက္ေစာၿပီး ပရိနိဗၺာန္၀င္စံေတာ္မူတယ္။ ရွင္သာရိပုတၱ ရာမေထရ္ျမတ္ကေတာ့ ရွင္ေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္ထက္ႏွစ္ပါတ္ေစာၿပီး ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူခဲ့တယ္။ ရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ျမတ္ဟာ တန္ေဆာင္ မုန္းလျပည့္ေန႔၊ ၾကတၱိကာနကၡတ္နဲ႔ ယွဥ္ရာကာလမွာ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူခဲ့ၿပီး ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ကေတာ့ တန္ ေဆာင္မုန္း လကြယ္ေန႔မွာ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူခဲ့တယ္။ ရွင္သာရိပုတၱရာမေထရ္ မေထရ္ျမတ္ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ရဲ႕ ခ်ီးက်ဴးပူေဇာ္တဲ့ ဂါထာေတာ္ေတြကုိ ေထရဂါထာမွာေတြ႕ၾကရတယ္။

အ႒ကထာက်မ္းမွာေတာ့ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ဟာ နိဂဏၭေတြရဲ႕လက္ခ်က္ေၾကာင့္ ပရိနိဗၺာန္စံရတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။ ရွင္ေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္ဟာ အျခား ငရံဘုံ၊ နတ္ဘုံေလာကေတြကုိ ၾကြေတာ္မူၿပီး ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕တရားေတာ္ေတြ အတုိင္းက်င့္ ႀကံ အားထုတ္သူေတြဟာ နတ္ဘုံေလာကေရာက္ရွိရတဲ့အေၾကာင္း၊ တိတၳိေတြရဲ႕ တပည့္ေတြကေတာ့မေကာင္းတဲ့ဘုံဘ၀ေတြမွာ ျဖစ္ၾကရေၾကာင္း ျပန္လည္ေဟာေတာ္မူတယ္။ 

အရွင္ျမတ္ရဲ႕ ဒီလုိ ေဟာၾကားမူေတြဟာ တိတၳိေတြအတြက္ ၾကည္ညိဳသူေလ်ာ့နည္းေစၿပီး၊ လာဘ္၊ လာဘ မရရွိၾကေတာ့ဘူးလုိ႔ဆုိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တိတၳိေတြဟာ ဓားျပဗုိလ္အဖြဲ႕ကုိ ငွါးရန္း ၿပီး ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ကုိ သတ္ေစခဲ့တယ္။ ဓားျပေတြဟာ အရွင္ျမတ္သီတင္းသုံးရာ ကာဠသိလာ ေက်ာက္ဖ်ာအရပ္ကုိ လာေရာက္ ၀ုိင္း၀န္းပါတယ္။ သုိ႔ေပမဲ့ အရွင္ျမတ္ဟာ ေသာ့ေပါက္ကေန လြတ္ေျမာက္ေတာ္မူခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။

ဒီလုိနည္းနဲ႔ ေျခာက္ရက္တုိင္တုိင္လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ေရွာင္ခဲ့ေပမဲ့ ခုႏွစ္ရက္ေျမာက္တဲ့ေန႔မွာေတာ့ ဓားျပေတြလက္မွာ ဖမ္းခ်ဳပ္ခံခဲ့ရၿပီး အ႐ုိး မြမြေက်ညက္ေအာင္ ႐ုိက္ႏွက္ခံေတာ္မူရရွာတယ္။ အဲဒီေနာက္ ခုိးသားဓားျပအဖြဲ႕ဟာ အရွင္ျမတ္ကုိ ေသၿပီ အမွတ္နဲ႔ ခ်ဳံေပၚမွာ ပစ္တင္ခဲ့တယ္ လုိ႔ဆုိတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အရွင္ျမတ္ဟာ စ်ဥ္အဘိဉာဥ္တန္ခုိးေတာ္နဲ႔ ျပန္လည္ သတိ၀င္ ႏုိးထေတာ္ မူလာၿပီး ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကုိသြားေရာက္ဖူးေတြ႕ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္နဲ႔ ရဟန္းေတာ္ေတြမ်က္ေမွာက္မွာ ေနာက္ဆုံး အႀကိမ္ တရားေဟာၾကားေတာ္မူၿပီး ကာဠသိ လာ ေက်ာက္ဖ်ာအရပ္ကုိ ျပန္လည္ၾကြကာ ပရိနိဗၺာန္၀င္စံေတာ္မူခဲ့တယ္။ 

အရွင္ ျမတ္ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူတဲ့အခါ နတ္ျပည္ေလာကတစ္ခုလုံး အုံးအုံးကၽြတ္ကၽြတ္ျဖစ္ၿပီး ပူးေဆြး၀မ္းနည္းမူ ျဖစ္ခဲ့တယ္ လုိ႔ဆုိပါတယ္။ အရွင္ျမတ္ဟာ ဒီလုိ ဆုိခဲ့တဲ့ အတုိင္း ခုိးသားဓားျပေတြရဲ႕ လက္ခ်က္ေၾကာင့္ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူရျခင္းဟာ ေရွးဘ၀က ၀ဋ္ေၾကြးတစ္ခုေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ ေရွးအတိတ္ဘ၀ တစ္ခုက အရွင္ျမတ္ေလာင္းလ်ာေတာ္ဟာ မယားျဖစ္သူရဲ႕ ဂုံးေခ်ာစကားကုိ ယုံၿပီး မ်က္မျမင္မိဘႏွစ္ပါးကို ေတာထဲေခၚသြားပါတယ္။ ေတာထဲေရာက္တဲ့အခါ ခုိးသူေတြ႐ုိက္သေယာင္နဲ႔ မိမိ မိဘႏွစ္ပါးကုိ သတ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီ မေကာင္းမူကံေၾကာင့္ အရွင္ျမတ္ေလာင္းလ်ာဟာ ငရဲမွာက်က္ခဲ့ရၿပီး ယခုေနာက္ဆုံးဘ၀ ေရာက္တဲ့အခါ အဲဒီ မေကာင္းမူကံအၾကြင္းနဲ႔ ခုိးသားဓားျပေတြရဲ႕ ႐ုိက္ႏွက္ျခင္းကုိ ခံေတာ္မူရၿပီးမွ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူရတယ္ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီ အေၾကာင္းရာကုိဘဲ ဒီဃနိကာယ္အဖြင့္က်မ္းမွာ မူကြဲအျဖစ္ေတြ႕ရတယ္။ အဲဒီက်မ္းအဆုိအရေတာ့ အရွင္ျမတ္ ေလာင္းလ်ာဟာ မိဘေတြကို မသတ္ခဲ့ဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။

အရွင္ျမတ္ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူၿပီးတဲ့အခါ ျမတ္စြာဘုရားက အရွင္ျမတ္ ရဲ႕ အ႐ုိးဓာတ္ေတာ္ေတြကုိ ယူေစၿပီး ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္းရဲ႕ တံခါးမုဒ္အနီးမွာ ဓါတ္ေတာ္ေစတီတည္ထားေစခဲ့တယ္ လုိ႔ဆုိတယ္။

ဗုဒၶ၀ံသက်မ္းမွာေတာ့ ရွင္မဟာေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ႀကီးဟာ ၾကာညဳိအဆင္းနဲ႔ တူတဲ့ အသားအေရေတာ္ရွိတယ္ လုိ႔ဆုိထား ေတာ္မူတယ္။ သီဟုိဠ္ က ဆရာ၊ အစဥ္အဆက္ေျပာစကားကေတာ့ အရွင္ျမတ္ဟာ မၾကာျမင့္မီဘ၀ကမွ ငရဲက လြတ္ေျမာက္လာ ခဲ့ရလုိ ဒီ လုိ အသားအေရာင္ေတာ္မ်ဳိးရွိရသတတ္။

ႏွစ္ရာေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာၿပီးတဲ့ေနာက္ အိႏၵိယျပည္ႀကီးကုိ အဂၤလိပ္ေတြ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့အခါ အဂၤလိပ္ေရွးေဟာင္း သုေတသနပညာရွင္ေတြရဲ႕ တူးေဖာ္ေလ့လာမူေတြနဲ႔အတူ အိႏၵိယက ေရွးေဟာင္း ဗုဒၶသာသနိက အေဆာက္အဦးေတြဟာ ျပန္လည္ထင္ရွားလာပါတယ္။ အဲလုိထင္ရွားတဲ့ အထဲမွာ ဆန္ခ်ီ ဟာ ထိပ္ဆုံးက ပါ၀င္ခဲ့တယ္။ ဆန္ခ်ီ မွာ အေသာကမင္းႀကီးရဲ႕ေကာင္းမူ ေစတီေတာ္ႀကီးနဲ႔ အရံေစတီေတြရွိၿပီး အိႏၵိယမွာ ေရွးအက်ဆုံး ေရွးေဟာင္းေစတီေတာ္ေတြျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိၾကပါတယ္။ 

အရံေစတီေတာ္ တစ္ဆူကုိ တူးေဖာ္တဲ့အခါ အရွင္သာရိပုတၱမေထရ္ျမတ္နဲ႔ အရွင္ေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္တုိ႔ရဲ႕ ဓါတ္ေတာ္ၾကဳပ္မ်ားကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီ ဆန္ခ်ီေစတီေတာ္ရဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္ ေစတီေဟာင္းတစ္ဆူျဖစ္ ခဲ့တဲ့ေနရာမွာလည္း အလားတူ ဓါတ္ေတာ္ေတြကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကတယ္။ အိႏၵိယမွာ တိမ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္ေနတဲ့ ရွင္သာရိပုတၱမေထရ္ျမတ္နဲ႔ ရွင္မဟာေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္တုိ႔ရဲ႕ ဂုဏ္သတင္းေတာ္ဟာလည္း ျပန္လည္ ထင္ရွားလာခဲ့ပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အဂၤလိပ္အစုိးရဟာ ဒီ ဓါတ္ေတာ္ေတြကုိ အဂၤလန္ထိ ယူေဆာင္သြားၿပီး ျပတုိက္မွာ ျပသထားခဲ့တယ္။

အိႏၵိယျပည္က မဟာေဗာဓိအသင္းႀကီးနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ျပန္လည္ေတာင္းဆုိမူေၾကာင့္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရတဲ့ အခါ မေထရ္ျမတ္ႏွစ္ပါးရဲ႕ ဓါတ္ေတာ္ေတြဟာ အိႏၵိယႏုိင္ငံသုိ႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိခဲ့တယ္။ မေထရ္ျမတ္ႏွစ္ပါး ရဲ႕ဓါတ္ေတာ္ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံသူ၊ ႏုိင္ငံသား အစုိးရရဲ႕ေတာင္းပန္ မူနဲ႔အိႏၵိယ ကေန ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ေရာက္ရွိေတာ္ မူခဲ့ျပန္ပါတယ္။

ရွင္သာရိပုတၱမေထရ္ျမတ္နဲ႔ ရွင္ေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္တုိ႔ရဲ႕ အဲဒီ ဓါတ္ေတာ္ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းဟာ ယခုအခါ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကမာၻေအး ေစတီေတာ္ႀကီးမွာ ကိန္း၀ပ္စံပယ္ေတာ္မူလ်က္ရွိပါတယ္။ သြားေရာက္ဖူးေျမာ္ႏုိင္ၾကပါေၾကာင္း။

ဘိကၡဳ ေကသရ

(source: Dictionary of Pali Proper Names by

G.P Malalasekera; တိပိ (ျမန္);

Return of Buddha's disciples' relics by Jack

Daulton)

Posted by bhikkhukesara