အောင် မိတ္တူ၊ ဖိတ်စာလုပ်ငန်း

အမှတ်(ဗ/၀၂၇)၊ မြို့မ(၁)ရပ်ကွက်၊ ပြည်ထောင်စု(၁)လမ်၊း မောတောမြို့။ဖုန်း-၀၉-၇၆၅၇၀၀၃၅၈ / ၀၉-၇၆၀၁၃၆၂၇၄

အောင်မိတ္တူ၊ ဖိတ်စာလုပ်ငန်း၊

အမှတ်(ဗ/၃၀) ပြည်ထောင်စု(၁)လမ်း၊ မြို့မ(၁)ရပ်ကွက်၊ မောတောင်မြို့။ ဖုန်း-၀၉ ၇၆၀၁၃၆၂၇၄ / ၀၉ ၇၆၅၇၀၀၃၅၈

အောင် မိတ္တူ၊ ဖိတ်စာလုပ်ငန်းမှကြိုဆိုပါတယ်ချင်ဗျာ.........

ကွန်ပျူတာစာစီခြင်း၊ မိတ္တူဆွဲခြင်း၊ လိပ်စာကဒ်၊ ဖိတ်စာ၊ ဗီနိုင်းကြော်ငြာများကို အချိန်မှီရနိုင်ပါသည်။

ကြော်ငြာထည့်ရန်။

ဖုန်းနံပါတ်-၀၉၇၇၅၇၈၄၄၃၄

ကြော်ငြာထည့်ရန်။

ဖုန်းနံပါတ်-၀၉၇၇၅၇၈၄၄၃၄

ကြော်ငြာထည့်ရန်။

ဖုန်းနံပါတ်-၀၉၇၇၅၇၈၄၄၃၄

Name

ဖုန်းနံပါတ်-၀၉၇၆၅၇၀၀၃၅၈ သို့ဆက်သွယ်ရန်။

အောင်မိတ္တူမှ ‌ဗီနိင်းကြော်ငြာ၊ ဗီနိုင်းစတေကာ၊ ဖိတ်စာ၊ ဓာတ်ပုံပုံကြီးချဲ့၊ ဘောင်သွင်းဆိုက်စုံရပြီ။

ဖုန်း/09765700358/ 09775784434 သို့ဆက်သွယ်အပ်နှံနိုင်ပါပြီ။ အွန်လိုင်းစနစ်ဖြင့်ဆောင်ရွက်နိုင်ပါပြီ။ အောင်မိတ္တူ၊ မောတောင်မြို့။

Translate

သုခအောင် (စာအုပ်စင်)သို့ လာရောက်လည်ပတ်ကြကုန်သောမိတ်ဆွေအားလုံးကိုအထူးကျေးဇူးတင်ပါတယ်၊ အကြံပေးချက်ကို ကြိုဆိုလျက်ပါ။ ဖုန်း- 09-400700358 /09-775784434 သို့ဆက်သွယ်အကြံပြုနိုင်ပါတယ်ခင်ဗျာ။

Oct 29, 2016

အေလာင္းစည္သူ



အေလာင္းစည္သူမင္းသည္ ပုဂံျပည္ က်န္စစ္သားမင္း ကြယ္လြန္သည့္အခါ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ၎၏ သားေတာ္ ရာဇကုမာရ္ မင္းသား နန္းမရပဲ ေျမးေတာ္ အေလာင္းစည္သူ က ပုဂံထီးနန္းအား ဆက္ခံျခင္းျပဳ ေလသည္။ အေလာင္းစည္သူသည္ သကၠရာဇ္ ၁၁၁၂ ခုႏွစ္ မွ ၁၁၆၇ ခုႏွစ္ အ ထိ နန္းသက္ ၅၅ ႏွစ္ ဟုျမန္မာ ရာဇ၀င္မ်ား၌ ေရးသားေဖၚျပ ၾကသည္။ အေလာင္းစည္သူမင္းသည္ အေနာ္ရထာ ၊ က်န္စစ္သားတို ့ကဲ့သို ့ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ အေလာင္းစည္သူျဖတ္ထံုးမ်ားဟု ဓမၼသတ္က်မ္း တစ္ေစာင္ေပၚခဲ့ၿပီး ျပည္တြင္း ကုန္သြယ္မႈ စနစ္တက်ျဖစ္ေစရန္ က်ပ္ ၊ မတ္ ၊ မူး ၊ ပဲ စသည့္ အေလးခ်ိန္မ်ားအား၎ ၊ တင္း ၊ ခြဲ ၊ စိတ္ ၊ ျပည္ ၊ ခြက္ စသည္တို ့အား၎ တစ္ႏိုင္ငံလံုး တညီတညြတ္ တည္းျဖစ္ေစရန္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ဟု ျမန္မာရာဇ၀င္မ်ား၌ ေရးသားထားသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဆည္ေျမာင္း ေခ်ာင္းကန္မ်ားအား ျပဳျပင္ခ်ဲ့ထြင္၍ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည့္ ေျမမ်ားအား လယ္မ်ား ဖြဲ႔ေစခဲ့သည္။ ျမန္မာရာဇ၀င္မ်ား၏ ေရးသားထားခ်က္အရ ျမန္မာဂီတ ႏွင့္ တူရိယာမ်ားသည္ အေလာင္းစည္သူမင္း လက္ထက္တြင္ ျဖစ္ထြန္းခဲ့ေၾကာင္း ယူဆရသည္။

ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶသာသနာ ထြန္းကားရန္ အတြက္လည္း စြမ္းစြမ္းတမန္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး မင္းဘူး ၊ သရက္ ၊ ေ႐ႊဘို ၊ မႏၲေလး ၊ မံု႐ြာ ၊ မိုးကုတ္ အရပ္ ေဒသမ်ား တြင္ ေစတီ ပုထိုး ၊ ေက်ာင္း ကန္ မ်ား တည္ ထား ခဲ့ ေၾကာင္း သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ား ေတြ ့ရွိရသည္။ အေလာင္းစည္သူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ သာသနာ ေကာင္းမႈေတာ္မ်ား ထဲတြင္ ပုဂံ မွ သဗၺညဳပု ထိုးေတာ္ႀကီးသည္ ႀကီးက်ယ္ ထင္ရွားေပသည္။

အေလာင္းစည္သူမင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ တိုးတက္ရန္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားျခင္း ၊ တစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ တစ္ႏိုင္ငံ မိတ္ေဆြျဖစ္ေရးအတြက္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္ သည့္ သီဟိုဠ္ ၊ မာလာယု ၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ မွ ဘဂၤလားႏွင့္ ပဋိကၠရားနယ္ တရုတ္ျပည္ ယူနန္နယ္ရွိ နန္ခ်ိဳႏိုင္ငံမ်ားသို ့ခရီးသြား လည္ပတ္ခဲ့သည္။

ျမန္မာရာဇ၀င္မ်ား၌ ေရးသားထားသည့္ အေလာင္းစည္သူမင္း တိုင္းတစ္ပါးသို ့ခရီးထြက္ လွည့္လည္ရာ ေနာက္ဆံုး ဇမၺဳသေျပပင္ရင္းသို႔ပင္ ေရာက္ခဲ့သည္ဟု ေရးသားထားၾကသည္မွာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားသို ့သြားေရာက္ခဲ့သည္ကို တင္စားေရးသားထားပံု ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။

နန္းသက္အရွည္ဆံုးဘုရင္

အေလာင္း စည္ သူ သည္ သကၠရာဇ္ ၁၁၁၂ ခုႏွစ္ မွ ၁၁၆၇ ခုႏွစ္ အ ထိ နန္းသက္ ၅၅ ႏွစ္ ဟုျမန္မာ ရာဇ၀င္မ်ား ၌ ေရးသား ေဖၚျပ ၾက သည္။ အေလာင္းစည္သူ မင္း သည္ အေနာ္ရထာ ၊ က်န္စစ္ သားတို ့ကဲ့သို ့ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ အ ေလာင္း စည္သူျဖတ္ထံုး မ်ား ဟု ဓမၼသတ္ က်မ္း တေစာင္ေပၚခဲ့ၿပီးျပည္ တြင္း ကုန္သြယ္ မုွ စနစ္ တက်ျဖစ္ ေစ ရန္ က်ပ္ ၊ မတ္ ၊ မူး ၊ ပဲ စသည့္ အ ေလး ခ်ိန္ မ်ား အား၎ ၊ တင္း ၊ ခြဲ ၊ စိတ္ ၊ ျပည္ ၊ ခြက္ စသည္ တို ့အား ၎ တ ႏိုင္ငံလံုး တညီ တညြတ္ တည္းျဖစ္ေစရန္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ သည္ ဟု ျမန္မာ ရာဇ၀င္မ်ား ၌ ေရးသား ထားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ ၏ ဆည္ ေျမာင္း ကန္မ်ား အားျပဳျပင္ ခ်ဲ့ ထြင္၍ စိုက္ပ်ိဳး ႏိုင္သည့္ ေျမ မ်ား အား လယ္ မ်ား ဖြဲ့ေစ ခဲ့ သည္။ ျမန္မာရာဇ၀င္ မ်ား ၏ ေရးသား ထား ခ်က္ အရ ျမန္မာ ဂီတ ႏွင့္ ဒူရိယာမ်ား သည္ အေလာင္း စည္သူ မင္း လက္ ထက္ တြင္ျဖစ္ ထြန္း ေၾကာင္း ယူဆ ရသည္။

ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶ သာသနာ ထြန္းကားရန္ အတြက္ လည္း စြမ္းစြမ္း တ မန္ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ၿပီး မင္းဘူး ၊ သရက္ ၊ ေ႐ြွ ဘို ၊ မႏၲေလး ၊ မံု႐ြာ ၊ မိုးကုတ္ အရပ္ ေဒသမ်ား တြင္ ေစတီ ပုထိုး ၊ ေက်ာင္း ကန္ မ်ား တည္ ထား ခဲ့ ေၾကာင္း သမိုင္း အေထာက္ အထား မ်ား ေတြ ့ရွိရ သည္။ အေလာင္း စည္သူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ သည့္ သာသနာ ေကာင္း မုွ ေတာ္မ်ား ထဲတြင္ ပုဂံ မွ သဗၺ ညဳပု ထိုးေတာ္ႀကီး သည္ ႀကီး က်ယ္ ထင္ရွားေပ သည္။

အေလာင္း စည္သူမင္း သည္ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ တိုးတက္ရန္ အျခား ႏိုင္ငံမ်ား ႏွင့္ ေရာင္း၀ယ္ ေဖါက္ကားျခင္း ၊ တ ႏိုင္ငံ ႏွင့္ တႏိုင္ငံ မိတ္ ေဆြျဖစ္ ေရး အတြက္ အိမ္ နီး ခ်င္းႏိုင္ငံ မ်ားျဖစ္ သည့္ သီဟိုရ္ ၊ မာလာယု ၊ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံ မွ ဘဂၤလားႏွင့္ ပဋိကၠရားနယ္ တရုတ္ျပည္ ယူနန္နယ္ရွိ နန္ခ်ိဳ ႏိုင္ငံ မ်ား သို ့ခရီးသြား လည္ပတ္ခဲ့သည္။

ျမန္မာ ရာဇ၀င္ မ်ား ၌ ေရးသား ထား သည့္ အေလာင္း စည္သူမင္း တိုင္း တပါး သို ့ ခရီး ထြက္ လွည့္လည္ရာ ေနာက္ ဆံုး ဇမၺဳသေျပ ပင္ ရင္း သို ့ပင္ ေရာက္ခဲ့ သည္ ဟု ေရး သား ထားၾက သည္ မွာ အိမ္နီး ခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ား သို ့သြားေရာက္ခဲ့ သည္ ကို တင္စားေရးသား ထားပံု ျဖစ္ လိမ့္မည္ဟု ခန္ ့မွန္းရသည္။
နတ္ရြာစံျခင္း

အေလာင္းစည္သူမင္းၾကီးတြင္ သားေတာ္ႏွစ္ပါးရွိရာ သားေတာ္ၾကီး မင္းရွင္ေစာမွာ ဖခင္ႏွင့္ မတည့္သျဖင့္ ထြန္တံုးပူတက္ (ယခုမႏၲေလးျမိဳ႔ အေရွ့ေတာင္ဘက္အရပ္) တြင္ ျပည္ရြာျပဳျပီး ေနေလသည္။ မင္းၾကီးက သားေတာ္ငယ္ နရသူကို ျပည္ထဲအမူကို စီရင္ေစသည္။ နရသူမယ္ေတာ္ကား က်န္စစ္သား၏ အမတ္ျဖစ္ေသာ ဓမၼက်င္၏ သမီးျဖစ္ေလသည္။ ထုိအမတ္သမီးကို မင္းၾကီး နန္းတင္ေတာ္မူ၍ မိဖုရားအရာလည္း မေရာက္၊ ေမာင္းမငယ္လည္း မဟုတ္ေပ။ အေလာင္းစည္သူမင္းၾကီးသည္ မင္းစည္းစိမ္ အႏွစ္ (၇၀) တုိင္တုိင္ သာသနာေတာ္ျမတ္ အက်ိဳးတုိ႔ကို ျပဳေဆာင္ေတာ္မူရင္း သက္ေတာ္ (၈၅)ေရာက္ေသာ္ ျပင္းထန္စြာ နာမက်န္းျဖစ္ေတာ္မူသည္ကို သားေတာ္ နရသူက နန္းေတာ္မွခ်၍ ေရႊဂူႀကီးဘုရားတြင္ ထားေလသည္။ မင္းၾကီးလည္း သတိရေတာ္မူေသာအခါ `င့ါနန္း မဟုတ္တကား´ ဟုမိန္႔ေတာ္မူေလသည္။ ကိုယ္လုပ္ေတာ္တုိ႔လည္း `နန္းေတာ္မဟုတ္ ေကာင္းမူေတာ္´ဟုေလွ်ာက္ၾကေလသည္။ မင္းၾကီးလည္း သားေတာ္ နရသူ အစီအရင္ ဟုၾကားသိေသာ္ ၾကီးစြာအမ်က္ေဒါသ ထြက္ေလသည္။ ထိုအေၾကာင္းကို နရသူ ၾကားေသာ္ ညတြင္းခ်င္း မင္းၾကီးဆီသြား၍ ေခါင္းအံုးျဖင့္ ဖိသတ္သျဖင့္ အေလာင္းစည္သူမင္းၾကီး နတ္ရြာစံေလသည္။
တည္ခဲ့ေသာေစတီ ဘုရားမ်ား

    ေရႊဂူႀကီးဘုရား
    သဗၺညဳပုထိုးေတာ္ႀကီး

အားေပးမႈကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဒီမွာ သြားလိုက္ေနာ္။

30-10-2016 ျမန္မာအလင္း သတင္းစာ

-----------------

အားေပးမႈကို ေေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဒီမွာ သြားလိုက္ဦးေနာ္။
-------------------------------------------------------------------------------------------------------




မေပးလွဴေကာင္းေသာအလွဴဆယ္မ်ဳိး



ေပးလွဴေသာ္ အပၸါယ္က်တတ္၏၊
အပၸါယ္ ဆိုသည္မွာ ခ်မ္းသာျခင္းကင္းေသာ ဘံုျဖစ္ပါသည္။

(၁) ကေခ်သည္ အၿငိမ့္ဇာတ္ပြဲ အလွဴ၊
(၂) ေသရည္အရက္ အလွဴ၊
(၃) မိန္းမ အလွဴ၊
(၄) ႏြားမမ်ားထံ ႏြားထီးလႊတ္ျခင္းမ်ဳိး အလွဴ၊
(၅) ကာမဂုဏ္ကုိ ႏိႈးဆြေပးေသာ ပန္းခ်ီဓါတ္ပံု အလွဴ၊
(၆) လက္နက္ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ အလွဴ၊
(၇) အဆိပ္အလွဴ၊ သတၱ၀ါတို႔ေသေစရန္၊
(၈) လက္ထိပ္ သံေျခခ်င္း ေႏွာင္ႀကိဳး အလွဴ၊
(၉) ၾကက္ ၀က္ သားေကာင္ အလွဴ၊
(၁၀)ခ်ိန္စဥ္းလဲ တင္းစဥ္းလဲ အလွဴ။
=================++===============


အားေပးမႈကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဒီမွာ သြားလိုက္ေနာ္။

ေဒါက္တာ သန္းထြန္း ေျပာသည့္ ျမန္မာတို႔ အတြက္ ပုဂံ ယဥ္ေက်းမႈေ႐ွးေဟာင္းနယ္ေျမ။

ေဒါက္တာ သန္းထြန္း ေျပာသည့္ ျမန္မာတို႔ အတြက္ ပုဂံ ယဥ္ေက်းမႈေ႐ွးေဟာင္းနယ္ေျမ။

 Akar hyoe  ကမၻာ့အျမင္, သမိုင္း, သိမွတ္စရာ တုိတိုထြာထြာ  

ျမန္မာနိုင္ငံသားတိုင္း ပုဂံ အေၾကာင္းေကာင္းေကာင္း သိထား သင့္ေပသည္။ မွန္နန္းရာဇဝင္ထဲက ပုဂံေတာ့မဟုတ္။ ဘုရားသမိုင္း အေထြေထြမွ ပုဂံ လည္း မဟုတ္။ သုိ႔ဆိုလွ်င္ အဘယ္နည္း ။ ျမန္မာတို႔၏ အထင္ကရက်က္သေရေဆာင္ နယ္ေျမ ျဖစ္ခဲ႔ေသာ ပုဂံ ေဒသကို အစစ္ေဆးခံ၊ မွတ္ေက်ာက္တင္ခံ၊ အေထာက္အ ထားနွင့္ တကြျဖစ္ေသာ ပုဂံ အား ေ႐ွးေဟာင္းသုေတသန ကေလာင္ျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ ထားလ်က္႐ွိေသာ ေနာက္ထပ္ ႐ႈေထာင့္ တစ္မ်ိဳးနွင့္ ပုဂံ အား တင္ျပလိုက္ရေပသည္။

(က)။ပုဂံ ဆိုတာ ။

ပုဂံ ဟူေသာအမည္နာမကား ျမန္မာအမည္ မဟုတ္ေပ။ ပ်ဴအမည္ ျဖစ္ေပသည္။ အဓိပၸါယ္ကား ပ်ဴတည္ေထာင္ေသာ ႐ြာ/ ခံျမိဳ႕ ျဖစ္ပါသည္။ ဟလင္း အစ႐ွိေသာ အထက္ပိုင္း ပ်ဴနွင့္ ျပည္အစ႐ွိတဲ႕ ေအာက္ပိုင္းပ်ဴေတြရဲ႕ ဆက္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းမွာ အလယ္က စခန္းတေထာက္အျဖစ္ ပ်ဴဝတ္ (Phyu vatsu) ပ်ဴဂါမ (Phyugama)က ပုဂံ ျဖစ္လာတယ္ ဆိုတာ လည္းျဖစ္နိုင္ေခ်႐ွိပါသည္။ တည္ေထာင္ေသာ လူမ်ိဳးကို အစြဲျပဳျပီး ပ်ဴဂါမ ဟုေခၚျခင္းျဖစ္ေပမည္။ အားလံုး၏ အလယ္ဗဟို လည္းျဖစ္၍ တေၾကာင္း၊ နယ္အသီးသီးသို႔ ဆက္သြယ္ေရး လြယ္ကူ ေစေသာ ေရေၾကာင္းတည္႐ွိရာ ဧရာဝတီ ျမစ္ၾကီးအေပၚ တည္႐ွိေန၍ ေသာ္ တေၾကာင္း၊ ခံျမိဳ႕လည္းျဖစ္၍ေသာ္တေၾကာင္း ျဖင့္ ပုဂံ ကို မင္းေနျပည္ေတာ္ မင္းၾကီးတည္႐ွိရာ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္ေရး မ႑လ (အဝန္းအဝိုင္း) အျဖစ္သတ္မွတ္ ခဲ႔သည္။ ဤသို႔သတ္မွတ္ရာ ျမန္မာတို႕၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဗဟိုဌာန အေနသို႔ အခ်ိန္ကာလ အားျဖင့္ ခရစ္နွစ္ ကိုးရာစုေနွာင္းခန္႔ မွစတင္သတ္ မွတ္ျခင္း ျဖစ္နိုင္ေပ သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ အိႏိၵယေတာင္ပိုင္းသားတို႔မွ ပ်ဴနိုင္ငံကို ျဗဟၼဝတၳဳ ဟုေခၚဆိုရာမွပုဂံ ျပည္႐ွိ ျမန္မာတို႔သည္ ျဗဟၼ လူမ်ိဳးဟု ခံယူခဲ႔ ပံုရပါသည္။

(ခ)။တည္ေထာင္ပံု။

ပုဂံ သည္လည္း အျခားေသာျမိဳ႕ျပနိုင္ငံမ်ားကဲ႔သို႔ပင္ မူလ႐ြာ၊ ႐ြာ မွျမိဳ႕ ၊ ျမိဳ႕မွမင္းေနျပည္ေတာ္ ျဖစ္လာမည္ဟု ေတြးဆမိပါသည္။ ပုဂံျမိဳ႕ ဟူ၍စတင္တည္႐ွိေနသည္မွာလည္း ခရစ္နွစ္အေစာပိုင္း ကာလေလာက္ဟု ခန္႔မွန္းရေပသည္။ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ား ခရစ္မေပၚမီ အနွစ္နွစ္ရာခန္႔ ကာလက ျမန္မာနိုင္ငံ ဟုေခၚတြင္မည္ျဖစ္ေသာ ေဒသကို ဝင္ေရာက္ေနထိုင္လ်က္႐ွိရာမွ ပ်ဴေဒသ သံုးဆယ့္နွစ္ေဒသတြင္ ပုဂံ လည္းအပါအဝင္ျဖစ္ေပသည္။ တမၺဒီပဟု အေစာပိုင္း တြင္အမည္ရခဲ႔ ေသာ ပုဂံ ကိုအၾကီးက်ယ္ဆံုးေသာ မင္းေနျပည္ အျဖစ္သို႔ ေရာက္႐ွိေစ ေသာသူမွာ အနိ႐ုဒၶါမင္းပင္ျဖစ္သည္။ မည္သူတည္ေထာင္သည္ ဘယ္မင္းဆက္ကစသည္ကို အေျပာ ခက္( အေထာက္အထား မေတြ႕ျဖစ္ ) ေန၍ အနိ႐ုဒၶမင္းမွသာ စေျပာလွ်င္ သင့္ေပမည္ ။ပုဂံ သည္ (၂၀ ံ ၁၀ ' ေျမာက္လတၱီတြဒ္၊ ၉၄ ံ ၅၅ ' အေ႐ွ႕ေလာင္ ဂ်ီတြဒ္ ) အတြင္းတည္႐ွိသည္။ မင္းပိုင္နက္စုစုေပါင္းသည္ အစဦး ပထမ တမၺဒီပ၌ ျမစ္သာတစ္ဆယ့္ တစ္ ခ႐ိုင္နွင့္ မင္းဘူး ေျခာက္ခ႐ိုင္ အပါအဝင္ျဖစ္သည္။ ေတာင္ပိုင္း တြင္ေတာင္တြင္းထိ၊ ဧရာဝတီျမစ္ေၾကာင္းအတိုင္း မိေက်ာင္းရဲ ေအာက္၊ ျပည္ေတာ္သာကၽြန္းအထိအပါအဝင္ ျဖစ္၍၊ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ဧရာဝတီ-ျမစ္ငယ္ဆံုရာ ေတာင္ျပဳန္း အထိသာ က်ယ္ဝန္းသည္။ဆယ္ေရေသာက္လယ္ဧက ကို ခ႐ိုင္(န္) ၊ ထိုမွ တိုက္သို႕ၾကီးက်ယ္လာရာမွ တိုက္ခရိုန္ထက္တိုးတက္ လာျပီး နိုင္ငံထူေထာင္ရန္ အခြင့္သာလာခဲ႔သည္။ လူအား၊ စီးပြားေရး အင္အား ေတာင့္တင္းျပည့္စံုလာ၍ အနု႐ုဒၶါမင္းလက္ထက္တြင္ ပုဂံသည္ ျမန္မာ လက္နက္နိုင္ငံ၏ အခ်က္အျခာ မ႑ိဳင္ျဖစ္လာ ေပသည္။ထိုမင္းကိုဆက္ခံေသာ ဝျဇာဘရဏ(ေစာလူး) လက္ထက္တြင္ ပုဂံ ၏ၾသဇာအာဏာမွာ ဘိတ္( ျမိတ္) အထိ သို႕ေရာက္ေနသည္ကို ၎ဘြဲ႔အမည္နွင့္ ေျမပံုဘုရား ျမိတ္တြင္ ေတြ႕႐ွိရျခင္းမွ သိနိုင္ေပသည္။ ဒုတိယစည္သူ လက္ထက္တြင္ နိုင္ငံသည္ ေျမာက္ဘက္တြင္ တေကာင္းနွင္ ငေဆာင္ခ်န္ ၊ ေတာင္ဘက္ တြင္ တလိုင္သရိယ္( တနသာၤရီ )၊ ထဝယ္ (ထားဝယ္) နွင့္ သလင္ေၾက(Junk Ceylon, Cape Salang)၊ အေနာက္ဘက္ တြင္ မစၦကီရိေတာင္ ၊ အေ႐ွ႕ဘက္တြင္ သံလြင္ျမစ္အ ထိက်ယ္ ျပန္႕ လ်က္ ႐ွိသည္။

(ဂ)။ အမည္နာမ၊ မွတ္စုအေထြေထြနွင့္ ပုဂံ ။

ပုဂံ၏ပါဠိ အမည္ကား အရိမဒၵပူရ ( ရန္မ်ိဳးနွိမ္ျမိဳ႕ ) ဟု အဓိပၸါယ္ ရသည္။ တိုင္းရင္းသားအမည္နွင့္ ေခၚျခင္းမ်ိဳးလည္း႐ွိ၍၊ မြန္တို႔ က ေပါကာမ္ ( သို ) ပုကာမ္ ( သို႔ ) ဗုကာမ္ ဟုေရးသားေဖာ္ျပေလ့ ႐ွိပါသည္။ မြန္တို႔ကပင္ ပုဂံ နွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ကို တတၱေဒသ (ခမ္းေျခာက္ရာအရပ္) ဟု ေခၚစမွတ္ျပဳသည္ကိုလည္း မွတ္သား ဖြယ္ေတြ႕ရပါသည္။ ပုဂံ တ႐ုတ္ျပည္သြား ခရစ္နွစ္ ၁၂၇၃ခု ျငိမ္း ခ်မ္းေရးသံအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ႐ွင္ ဒိသာပါေမာက္က ပုဂံ ကိုေဖာ္ ျပရာ၌ တမၺဒီပ ( ေၾကးနိုင္ငံ ) ဟူေသာအေခၚကို သံုးပါသည္။ ပုဂံ ၏လူဦးေရကို ပုဂံ ေက်ာက္စာတို႔တြင္ပါေသာ စပါးစိုက္ ၊ေျမပယ္ ဧရိယာနွင့္စပါးအထြက္ကို ယူ၍ခန္႔မွန္းရလွ်င္ လူဦးေရ တစ္သန္း အထက္နွင့္ နွစ္သန္းေအာက္႐ွိေပမည္။ ယခုေတြ႕ရေသာ ျမိဳ႕႐ိုး မူကား ခရစ္နွစ္ ၁၈၂၄ တြင္ ရန္သူလာျပီဆိုမွ ျမန္ျမန္တင္ထား ေသာ ျမိဳ႕႐ိုးျဖစ္သည္။ ပုဂံ ဝန္းက်င္ေဒသသည္ သဲေျမျဖစ္၍ အုတ္မလုပ္နိုင္။ ေစတီပုထိုးတို႔ တည္ရန္အတြက္ အုတ္ကို စေလနယ္၊ စလင္းနယ္တို႔မွ ပုဂံ အေရာက္ ေလွ၊လွည္းတို႔ျဖင့္ သယ္ယူၾကရသည္။ ပုဂံ ဝန္းက်င္ေဒသသည္ သက္တမ္းအနွစ္ သန္း ၃၀ မွ ၆၀ ႐ွိရခိုင္႐ိုးမေၾကာင့္ မိုးရိပ္က် ဧရိယာျဖစ္၍ လြန္ခဲ႔ ေသာ နွစ္ေပါင္း ၃ကုေဋေက်ာ္ ၆ကုေဋ မ႐ွိတ႐ွိကပင္ သဲကႏာၱရတပိုင္း(semi-desert) ျဖစ္ေနေပသည္။

(ဃ)။ ပုဂံ မင္းဆက္ ။

မွတ္တမ္း႐ွိမွသမိုင္းမည္သည္ သတ္မွတ္ၾကပါစို႕။ မွတ္တမ္းမ႐ွိ ေသာကာလကို အၾကိဳသမိုင္း (Pre-history) လို႔ သတ္မွတ္ၾကပါ သည္။ ျမန္မာ့မွတ္တမ္း ေတြကို ျမန္မာဘာသာ အကၡရာတင္ျပီး ေရးသားသည့္ အမွတ္အသားမွာ ခရစ္နွစ္ ၁၁ ရာစုေနာက္ပိုင္း ထက္ဝက္ကာလမွ စတင္ေတြ႕႐ွိသည္။ ထိုမွတ္တမ္းမွ အစျပဳ၍ ပုဂံ မင္းဆက္ကို ေဖာ္ျပရလွ်င္
(၁)။ အနိ႐ုဒၶ ၊ အေနာ္ရထာ (ေအဒီ ၁၀၄၄-၁၀၇၇)
(၂)။ ျဂီဝျဇာဘရဏ ၊မင္လုလင္၊ ေစာလူး (ေအဒီ ၁၀၇၇-၁၀၈၄)
(၃)။ထိလိုင္မင္၊က်န္စစ္သား (ေအဒီ ၁၀၈၄-၁၁၁၃)
(၄)။ ပထမ စည္သူ၊ အေလာင္းစည္သူ(ေအဒီ၁၁၁၃-၁၁၆၀)
(၅)။ ဤမ္တဝ္သ်င္၊ နရသူရ၊နရသူ (ေအဒီ ၁၁၆၀-၁၁၆၅)
(၆)။ ဒုတ္ိယစည္သူ၊နရပတိစည္သူ ( ေအဒီ ၁၁၆၅-၁၂၁၁)
(၇)။ နာေတာင္မ်ာ၊ ေဇယသြတ္ (ေအဒီ ၁၂၁၁-၁၂၃၁)
(၈)။ နရသိဃၤဥဇၨာနာ (ေအဒီ ၁၂၃၁-၁၂၃၅)
(၉)။ ကႅစြာ၊က်စြာ (ေအဒီ ၁၂၃၅- ၁၂၄၉)
(၁၀)။ ဥစၥနာ (ေအဒီ ၁၂၄၉-၁၂၅၆)
(၁၁)။ မင္ယန္ (ေအဒီ ၁၂၄၉- နန္းသက္-၂ လ)
(၁၂)။ တတိယစည္သူ၊နရသီဟပတိ၊ တ႐ုက္ပိ ႅယ္ (ေအဒီ ၁၂၅၆-၁၂၈၇)မွတ္ခ်က္။ ဤမင္းလက္ထက္တြင္ မြန္ဂိုစစ္တပ္ တို႔ ပုဂံကို လာေရာက္တိုက္ခိုက္၍ မြန္ဂိုတ႐ုတ္တို႔လက္မွ ထြက္ ေျပးတိမ္းေ႐ွာင္ရေလသည္။ ပုဂံ ကိုအလံုးစံုသိမ္းယူ နိုင္ေသာ္ လည္း ေ႐ွးမင္းဆက္ကိုပင္ ျပန္လည္ထူေထာင္ ေပးခဲ႔ၾကပါ သည္။
(၁၃)။ ႐ွယ္နန္သွ်င္၊ ေက်ာ္စြာ (ေအဒီ ၁၂၇၉-၁၂၉၇)
(၁၄)။မင္လုင္ေစာနွစ္ ၊ေစာမြန္နစ္ ( ေအဒီ ၁၂၉၇- ၁၃၃၄)တို႔ျဖစ္ ပါသည္။ ပုဂံ မင္းေနျပည္ေတာ္မွာ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ကင္းကြာျပီး သူတလူ ငါတမင္းျဖစ္လာၾကကာ အတြင္းပိုင္း လႈိက္စားေသာ အႏာၱရယ္အျပင္ ျပင္ပက လာေရာက္တိုက္ခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ပုဂံေခတ္မပ်က္္သုန္းမီကပင္ အသၤခ်ာၤ(အသခၤယာ) ၊ ရာဇသၾကၤန္၊ သီဟသူရ ႐ွမ္းညီေနာင္သံုးပါးတို႕မွ ျမင္စိုင္းအရပ္၌ ပင္ယေခတ္ကို တည္ေထာင္ျပီးျဖစ္ေလသည္။

(င)။ ပုဂံေခတ္ဆိုင္ရာ ကိုးကြယ္မႈ။

ဘာသာေရးကိုလည္း ပ်ဴတို႔ထံမွ ဆက္ခံခဲ႔မည္ဟု ယံုၾကည္ရပါ သည္။ မိ႐ိုးဖလာ နတ္ကိုးကြယ္မႈကိုလည္း မစြန္႔လႊတ္ခဲ႔ၾကေပ။နတ္ကိုးကြယ္မႈသည္ သရပါတံခါး႐ွိ အေစာင့္ နတ္မင္းက သက္ေသပင္ ျဖစ္သည္။ခရစ္နွစ္ ၁၁ ရာစုတြင္ ပုဂံ႐ွိ ျမန္မာတို႔သည္ ဗုဒၶသာ သနာ ကိုသက္ဝင္ယံုၾကည္ျပီး ျဖစ္ေနေလသည္။ ေျမပံုဘုရားမွစာ ေတြ႕ အရ ဗုဒၶကို ကိုးကြယ္သလို၊ ေဗာဒိသတၱကိုလည္း ကိုးကြယ္သည္။ ခရစ္နွစ္ ၁၁ ရာစုက ပုဂံ႐ွိ ျမန္မာတို႔သည္ဗုဒၶ သာသနာကို မဟာ ယာနဂိုဏ္းနွင္ ဟိနာယာနဂိုဏ္း နွစ္မ်ိဳးလံုး ကိုးကြယ္ၾကသည္။ နိုင္ငံေတာ္ဆိုင္ရာ အခမ္းအနားမ်ားတြင္ ျဗဟၼဏ အယူျဖင့္ ဟူးရားေခၚ ပုဏားက အခါေပး၊ ဘိသိတ္ဆက္၊ ထိမ္းျမား လက္ထပ္ေပး စသည္ျဖင့္ နတ္ပ သ ျခင္းကိုလည္း လက္ခံေလ့႐ွိသည္။ ပုဂံေခတ္အေစာပိုင္းနွင့္ အလယ္ပိုင္းတို႔ တြင္ လူအမ်ားစုမွာ စာဖတ္တတ္ျခင္း မ႐ွိေသး၍ ဇာတ္ေတာ္ မ်ား၊ တရားေတာ္မ်ားကို ဂူဘုရားမ်ား၏ နံရံတြင္ ပန္းခ်ီေရးဆြဲ သ႐ုပ္ ေဖာ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ပိဋိကတ္ သံုးပံုမွာ ထိလိုင္မင္း လက္ထက္ကုန္ခါနီးမွ သီဟိုဠ္မွ ရသည္ဟု ေက်ာက္စာတြင္ ေရးထိုးခဲ႔ ေပသည္။ ပါ ဋိဘာသာတတ္ကၽြမ္းေသာ ရဟန္းေတာ္ မ်ားကို ျမန္မာဘာသာ ျပန္ေစ၍ ပါဋိသဒၵါကို အေလး ေပးသင္ၾကားေစျပီး သဒၵါက်မ္းမ်ား ကိုေရးသားခဲ႔ေပသည္။

(စ)။ ပုဂံေခတ္ဆ္ိုင္ရာ သာသနိကအေဆာက္အအံုမ်ား။

ပုဂံ အေၾကာင္းဆိုလွ်င္ မပါမျဖစ္မွာ ေ႐ွးေဟာင္းသမိုင္းဝင္ ေဒသ ႐ွိ ေစတီပုထိုးမ်ား အေၾကာင္းပင္ျဖစ္သည္ ။အမ်ိဳးသား စည္းလံုး ေရးမွာ ထိေရာက္စြာ ေအာင္ျမင္ခဲ႔ေသာ ရလာဒ္အျဖစ္ သာသ နိက အေဆာက္အအံုမ်ားကို အျပိဳင္အဆိုင္ ေဆာက္လုပ္ လွဴ ဒါန္းခဲ႔ နိုင္သည္ ။ပုဂံ ေခတ္ျပည့္႐ွင္မင္းမ်ားသည္ ဘုရားေက်ာင္းကန္မ်ား ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းၾကျပီး သာသနာ ့ ဒါယိကာအျဖစ္ကို ဂုဏ္ယူျမတ္နိုးစြာ ခံယူၾကေလသည္ ။ ပုဂံပတ္ဝန္းက်င္႐ွိ ဘုရား၊ေစတီ၊ပုထိုးမ်ားကို နွစ္အနည္းငယ္ းအတြင္း အင္တိုက္ အားတိုက္တည္ထားခဲ႔ သေလာဟုေမးခဲ႔လွ်င္ ။ ပုဂံေခတ္မွာ အနွစ္ ၄၀၀ ေက်ာ္ၾကာျမင့္ ခဲ႔ရာ ဤမွ်ေလာက္မ်ားျပားေသာ ေစတီပုထိုး တည္နိုင္ရန္ အခ်ိန္ေကာင္းေကာင္းရနိုင္ပါသည္။ လွည္းဝင္႐ိုးသံ တညံညံ ဟူ၍ ၄၄၄၆၇၃၃ ဆူေတာ့မ႐ွိ၊ ေ႐ွး ေဟာင္းသုေတသန ဌာနမွေရတြက္ထားသျဖင့္ ၂၂၁၇ ဆူ အတိအက်႐ွိပါသည္။ကမ္းပါးမွာ ေက်ာက္ကမ္းပါး ျဖစ္၍ ကမ္းျပိဳ ေသာေၾကာင့္ ေရဆင္းသြားေသာေစတီဟူလည္းမ႐ွိနိုင္ေပ ။ ေစ တီအခ်ိဳ႕မွာ အပ်က္အစီးမ်ား၍ အခ်ိဳ႕မွာ အပ်က္အစီး သိပ္မ႐ွိေပ။ ေစတီ တို႔မွာစုစုေပါင္း ေျမဧရိယာ ၁၆ စတုရန္းမိုင္ အတြင္း ျဖန္႔ က်က္လွ်က္ တည္႐ွိေနေပသည္။ေစတီ၊ ပုထိုးမ်ားကို မည္သည့္မင္းတည္ခဲ႔သည္ ဆိုသည္ထက္ တည္ထားပံု လက္ရာ နွင့္သ႑ာန္ျဖင့္ခြဲျခားလွ်င္ပို အဆင္ေျပမည္ျဖစ္၍ အက်မ္းဖ်င္း ေဖာ္ျပရေသာ္
(၁)။ ခရစ္နွစ္ ၁၀ ရာစု တည္ထားေသာ ေ႐ွးအက်ဆံုးေစတီ (ထူပါ) သည္ အိႏိၵယ ဆန္ခ်ီ (ထူပါ) ပံုသ႑ာန္အတိုင္း စက္ဝိုင္း ထက္ျခမ္း၊ ၾကက္ဥပံုလံုးလံုး တည္ထားကိုးကြယ္ၾကသည္။
(၂)။ ထူပါပံုသ႑ာန္ မုန္းေပါင္းပံုကုန္းၾကီးကို ခါး႐ွည္ေပးလွ်က္ မီးေျပာင္းပံု လံုးလံုး႐ွည္႐ွည္ နွင့္ ပ်ဴ၊သေရခတၱရာပံုစံယူလွ်က္ တည္ထားကိုးကြယ္ၾကသည္။( ဥပမာ။ ဗူးဘုရား၊ငကၽြဲနား ေတာင္း၊ ေလာကနႏၵာ)
(၃)။ ေနာက္ပိုင္း တြင္ သပိတ္ေမွာက္၊သကၤန္းပတ္တို႔ ကိုေခါင္း ေလာင္းပံု / ဘဲဥပံု အသြင္နွင့္ ေစတီမ်ားကို တည္ထားကိုးကြယ္ ၾကသည္။ ( ဥပမာ။ ေ႐ႊစည္းခံု၊ ေ႐ႊဆံေတာ္၊ မဂၤလာေစတီ။)
(၄)။ မူလ ဟိႏၵဴေက်ာင္းကို အလားတူ ပံုစံျပန္လည္ျပဳျပင္၍ ဂႏၶကုဋီတိုက္ အျဖစ္ ကိုး ကြယ္သည္။( ဥပမာ။ ေစတနာၾကီး။)
(၅)။ သီဟိုဠ္ကၽြန္း( သီရိလကၤာ ) ပံုစံကို တိုက္႐ိုက္ယူျပီး တည္ ထားကိုးကြယ္ၾကသည္။( ဥပမာ။ ဆပဋနွင့္ ေပပင္ေက်ာင္း)
(၆)။ ဂူဟဆိုတဲ႔ ေတာင္ေၾကာေပၚက သဘာဝလႈ္ိင္ဂူကို အတုယူ ျပီး ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္ ကိန္းဝပ္စံပယ္ ဖို႕ တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ႔ ၾကသည္။
(၇)။ေျမာက္အိႏိၵယ လက္ရာအတိုင္း တည္ထားကိုးကြယ္ၾက သည္။( ဥပမာ။ အာနႏၵာ)
(၈)။ ဗဟိုအိႏိၵယ လက္ရာအတိုင္း တည္ထားကိုးကြယ္ၾက သည္။( ဥပမာ။ မဟာေဗာဒိ)
(၉)။ ေတာင္အိႏိၵယ လက္ရာအတိုင္း ျပသာဒ္မ်ားျဖင့္ တည္ထား ကိုးကြယ္ၾက သည္။( ဥပမာ။ ကန္ေတာ့ပလႅင္၊ စူဠာမုနိ)
(၁၀)။ အဇႏ ၱပံုစံကို အတုယူ၍ ဥမင္ လို႔ေခၚတဲ႕ ကမၼဌာန္းထိုင္ နိုင္ေသာ ပံုစံျဖင့္ တည္ထား ကိုးကြယ္ၾက သည္။( ဥပမာ။ ေက်ာက္ကူးဥမင္၊ က်န္စစ္သားဥမင္)
(၁၁)။ ပိဋကတ္ သံုးပံုအဖြင့္က်မ္း မ်ားထားသိုရန္ရည္႐ြယ္၍ သီမ (သိမ္) ၊ပိဋကတ္တိုက္ ပံုစံျဖင့္ တည္ထား ကိုးကြယ္ၾက သည္။
(၁၂)။ ကိစၥတစ္မ်ိဳးထက္ ပို၍အသံုးျပဳနိုင္ရန္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္ တည္ထား ကိုးကြယ္ၾက သည္။( ဥပမာ။ သဗၺညဳဘုရားဟာ ဘုန္း ၾကီးေက်ာင္း၊ ပိဋကတ္တိုက္၊ ဘုရားေက်ာင္း၊ ေစတီ စသည္ျဖင့္ ေလးမ်ိဳးအသံုးျပဳနိုင္ေပသည္။)
(၁၃)။ အလင္း၊ အေမွာင္၊ မလင္းမေမွာင္ အေျခအေနျဖင့္ ေစတီကို တည္ထား ကိုးကြယ္ၾက သည္။( ဥပမာ။ ပုဂံ ေခတ္ဦး ဘုရားေက်ာင္းအတြင္းပိုင္းဟာေမွာင္ေနတတ္သည္ ( အဘယ္ရတနာ)၊ ေခတ္ေနွာင္း ဘုရားေက်ာင္း အတြင္းပိုင္းမ်ား တြင္ ျမင္သာထင္သာ လင္းလင္းထင္းထင္း ႐ွိသည္ ( သေဗၺညဳ) ၾကားကာလ ဘုရားတြင္ေတာ့ မလင္းမေမွာင္ပံုစံ႐ွိသည္ (အာနႏၵာ) )
(၁၄)။ ေစတီအၾကီး ျပိဳက်၍ ေပၚေတာ္မူ ဟုလူသိမ်ားေသာ ပုဂံ ေခတ္ မူလဟန္ အျပည့္အဝ႐ွိေသာ ေစတီေလးမ်ား လည္း႐ွိ သည္။
ဘုရားထိီး/ မကိုဋ္သည္ ျမန္မာတို႕၏ မူပိုင္တီထြင္မႈ ျဖစ္ျပီး ခရစ္နွစ္ ၁၄ ရာစုနွစ္ေရာက္မွ ဘုရားေစတီ တို႔တြင္ အသံံုးျပဳ သည္ဟုမွတ္သားရပါသည္။ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း၊ ဘုရားေက်ာင္း မ်ားကို အုတ္သက္သက္နွင့္ အျပင္ ၊ အုတ္နွင့္ ကၽြန္းသစ္ေရာ၍ လည္း တည္ေဆာက္ေလ့႐ွိပါသည္။ ပိဋကတ္ ပရိယတၱိကိစၥကို ဦးစားေပးေလ့႐ွိျပီး စာသင္ေက်ာင္းမ်ားကို ေက်ာင္းဦးေစတီ၊ ပိဋ ကတ္တိုက္၊ ဓမၼသာလ ေခၚ ရဟန္းတို႕တရားေဟာေျပာရာေန ရာ၊ ရဟန္းေတြ ဥပုသ္ပဝရနာ ျပဳေသာသိမ္ ေက်ာင္းထိုင္သီတင္း သံုးရာေက်ာင္း တိုက္တို႔ကို တံတိုင္းတထပ္ျဖင့္ ဝန္းရံထားသည္။ အျပင္တံတိုင္းအတြင္း စာသင္ရဟန္းငယ္တို႕အတြက္ သီးျခား အရန္ေက်ာင္းေဆာင္မ်ားကို ေဆာက္ေပးထားသည္။ တရား ေတာ္မ်ားက်င့္ၾကံရန္ ပဋိပတၱိ ေက်ာင္းမ်ားကို ေနာင္တြင္ တည္ ေဆာက္လာခဲ႔သည္။

(ဆ)။ ပုဂံ ဘုရားေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေတြ႕ရတတ္ေသာ တံဆိပ္လကၡဏာ ရည္ညႊန္းခ်က္။

ပုဂံဘုရားေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေတြ႕ရတတ္ေသာအလွဆင္ပစၥည္း မ်ားကို ပဒုမၼာၾကာျဖဴ၊ ေကာကနဒ ၾကာနီပြင့္ ၊ အ႐ြက္၊ အ႐ိုး၊ အေခြ၊ အလိပ္ ပံုစံတို႔ျဖင့္ ဂူဘုရားနံရံ၊ မ်က္နွာၾကက္၊ မုခ္အဝင္၊ အထြက္ေပါက္တို႔မွာ ေတြ႕ရပါသည္။ အလွသေဘာနွင့္ ရည္ညႊန္းရာ ယွဥ္တြဲေနျပီး ၾကာပန္းဆိုသည္ စင္ၾကယ္ျခင္း၊ သန္႔ ျပန္႔ျခင္း၊ ေမႊးျမျခင္းအျပင္ ၾကာ၏ဂုဏ္သတၱိ ႐ႊံ႕ညႊန္ထဲမွ သန္႔စင္ၾကီးၾကယ္ေသာ အဓိပၸါယ္ကိုပါ ယူထားသည္။ ပန္းအေခြ အလိပ္ " ဝလံုး " သည္ အဆံုးမ႐ွိသေဘာကို ရည္ညႊန္းပါသည္။ မာန္နတ္၏သမီးသံုးေယာက္သည္ ေလာဘ၊ေဒါသ၊ေမာဟ၊ စၾကၤာပံုသည္ ျမတ္စြာဘုရား တရားဦးေဟာပံု၊ ပလႅင္၊ ေဗာဓိ ၊ျခေသၤ့၊ မီးေတာက္မီးလွ်ံ၊သည္ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ရပံု၊ႏြားလားမွာ ဖြားျမင္ခ်ိန္၊ ဆင္ျဖဴေတာ္မွာ ပဋိသေႏၶယူပံု၊ျမင္းပံုမွာ ေတာထြက္ခန္း၊ သိရီနတ္သမီးသည္ က်က္သေရ ေဆာင္ရာ၊ဘီလူးသည္ အေစာင့္အေ႐ွာက္၊ အမိ၊အဖသည္ အသိနွင့္ လက္ေတြ႕၊ ေဖာင္းရစ္သည္ ျဖစ္ျခင္း၊ ပ်က္ျခင္း စသည္ ျဖင့္ လက္လွမ္းမီရာ တံဆိပ္လကၡဏာ ရည္ညႊန္းခ်က္ကို တင္ျပ လိုက္ပါသည္။ အိႏိၵယအရင္းခံ ပံုျပင္၊ လက္ရာ မ်ားျဖစ္ေန၍ ေျခဟန္၊လက္ဟန္၊အဝတ္ကအစ အိႏိၵယ အေငြ႕အသက္ မကင္းေပ။ လူသ႑ာန္၏ လက္ဟန္၊ ေျခဟန္၊ အမူအရာ နွင့္လည္း သ႐ုပ္ေဖာ္ တတ္ပါသည္။

(ဇ)။ ပုဂံေခတ္ ေလာကီဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံု။

ပုဂံေခတ္တြင္ အ႐ွင္သခင္ မင္းတရားစံေတာ္မူရာ အေဆာက္အအံုကို အိမ္ေတာ္ဟုေခၚသည္ ။ အိမ္ေတာ္/ နန္းေတာ္ၾကီး ကို ကၽြန္းသစ္ျဖင့္သာ ေဆာက္လုပ္ေလ့႐ွိသည္။အိမ္ေတာ္သည္ အ႐ွင္ဘုရင္ ေနထိုင္ရာ အေဆာက္အအံုျဖစ္၍ ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားလွမည္ ဟုထင္လွ်င္မွားေပမည္ ။ ၎တို႔ ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းထားေသာ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း မ်ား ေလာက္ ပင္ထည္ဝါမႈမ႐ွိေခ်။ အမိုးကိုလည္း ပ်ဥ္ အုတ္ၾကြပ္၊ ေျမအုတ္ၾကြတ္ျဖင့္ မိုးပါသည္။ အိမ္ေတာ္ကို တံတိုင္း ၊ က်ံဳးျဖင့္ ဝန္းရံသည္။တံတိုင္းတစ္ဖက္တြင္ အဝင္ေပါက္နွင့္ တံခါး သံုးခုစီ ထားေလ့႐ွိသည္။ ျမိဳ႕ေတာ္၏ အဝန္းအဝိုင္းမွာ တစ္မိုင္စတုရန္းနီးပါး႐ွိသည္။ အိမ္ေတာ္ကား ထိုအဝန္း အဝိုင္း ၏ အလယ္ဗဟိုတြင္ ႐ွိသည္။ ထိလိုင္မင္း၏ နန္းတည္ေက်ာက္ စာအရ နန္းေတာ္ကို ပစ ၦရံငါးဆင့္၊ ဘံုငါးဆင့္နွင့္ အလယ္ ျပသာဒ္ ၾကီးတစ္ေဆာင္၊ ဘံုသံုးဆင့္နွင့္ ေလးမ်က္နွာ ျပသာဒ္ငယ္ ေလးေဆာင္ စသည္ျဖင့္ တည္ေဆာက္ ထားသည္။ျပသာဒ္ငယ္ေလးေတြနဲ႕ ေရခ်ိဳးေဆာင္ ၊ပလႅင္ေဆာင္၊ေဇတဝန္ေဆာင္ ၊ အမိုး၏အလယ္ ေပၚတဆင့္ပါေသာ ဝင္းတံခါး ေလးေပါက္တို႕ ပါ႐ွိပါသည္ ။တံခါးနွင့္ ျပတင္းေတြမွာ စုလစ္ မြန္းခၽြန္မ်ားတန္ဆာ ဆင္ယင္ထားပါသည္။ ပင္မအေဆာင္ကို ေတာင္ေျမာက္ အကန္႔ နွင့္တကြ၊ ရာဇပလႅင္ထား႐ွိရာ အေ႐ွ႕ခန္းနွင့္ စု႐ံုးရာ အေနာက္ ခန္းတို႔လည္း ပါဝင္ေပသည္။ ဤျပသာဒ္ ၾကီးကို အေျခြအရံ အ သင္းအပင္း တို႕ ေနစရာ အေဆာင္ ေဆာင္နွင့္ တြဲလ်က္ တည္ ေဆာက္ထား ပါသည္။ နံရံေဆးေရး ပံုအရဆိုလွ်င္ ျပသာဒ္ ေဆာင္မသည္ ဘံုအဆင့္ဆင့္ျဖစ္၍ တဆင့္ထက္ တဆင့္ ငယ္ သြားရာ ျပသာဒ္ထိပ္ဖ်ားသည္ ခၽြန္ေသာ သ႑ာန္ျဖစ္ေနေပ သည္။အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွတြင္ အေတြ႕မ်ားေသာ ပံုသ႑ာန္ ျဖစ္ျပီး ခမ္းနားထည္ဝါမႈ႐ွိလွေပသည္။ ေဆာက္လုပ္ေရးတြင္ ထိပ္တန္း အေလးထားၾကသည္မွာ နတ္ကန္ေတာ့ျခင္း၊ ေန႕ေကာင္း ရက္သာေ႐ြးျခင္း နွင့္ ေလာကအစီအရင္ တို႔ျဖစ္သည္။ ပုဂံေခတ္အတြင္း နန္း အသစ္တည္ေဆာက္ခဲ႔ေသာ ဘုရင္မွာ ထိလိုင္မင္းနွင့္ ဤတဝ္ သ်င္ မင္းနွစ္ပါးျဖစ္သည္။ ပုဂံေခတ္ဆိုင္ရာ လူေနအေဆာက္အ ဦးတို႕မွာ သစ္၊ဝါး၊သက္ငယ္ တို႔နွင့္သာ တည္ေဆာက္ထားပါ သည္။

(စ်)။ ပုဂံေခတ္ ဘာသာစကားနွင့္ စာအေရးအသား ။

အနိ႐ုဒၶလက္ထက္က နိုင္ငံသံုး၊ မင္းသံုး ဘာသာစကားမွာ သကၠ တ၊ ပါဠိ နွင့္ မြန္ ျဖစ္ပါသည္။ ဝျဇာဘရဏ(ေစာလူး) လက္ထက္ တြင္ ပါဠိ ကိုအသံုးမ်ားသည္။မြန္ ဘာသာျဖင့္လည္း အနည္းအ ပါးေရးသည္ ။ ထိလိုင္မင္း( က်န္စစ္သား) လက္ထက္တြင္ေတာ့ မြန္ဘာသာကို ထူးထူးျခားျခား အသံုးမ်ား သည္။ ထိလိုင္မင္း၏ သားေတာ္ ရာဇကုမာရ္ကေတာ့ မြန္၊ ျမန္မာ၊ ပ်ဴ၊ ပါဠိ ေလးမ်ိဳး သံုးခဲ႔သည္။ ထိလိုင္မင္း၏ ေျမးေတာ္ ပထမစည္သူ( အေလာင္း စည္သူ) လက္ထက္တြင္ ပါဠိ ဘာသာကို ေကာင္းမြန္ခံ့ညား ေအာင္ စီကံုးေရးေစ၍ သကၠတျဖင့္ နိဂံုးေရးသည္။ မြန္ဘာသာ ကိုလည္း လက္မလႊတ္ေသး၊ ျမန္မာစာနွင့္ ေက်ာက္စာမ်ား လည္းေတြ႕နိုင္သည္။ ဒုတိယစည္သူ လက္ထက္တြင္ေတာ့ ျမန္မာဘာသာကို အဓိက အေလးေပးခဲ႔သည္။ ပ်ဴဘာသာ ကြယ္ေပ်ာက္သြားျပီး၊ မြန္ဘာသာကေတာ့ ေပ်ာက္လုနီးပါး ျဖစ္ေနေပျပီ။သကၠတဘာသာကိုမူ သိသူ႐ွားပါးလ်က္႐ွိျပီး၊ ပါဠိ ဘာသာသည္ကား ရဟန္းတို႕သာ အသံုးျပဳၾကေတာ့သည္။
စာအေရးအသား ကိုေလ့လာရလွ်င္လည္း ပ်ဴ၊ မြန္၊ ျမန္မာ စာတို႔ သည္ ျဗဟၼီ အကၡရာ ပံုစံကို ယူျပီးေရးသားျခင္းျဖစ္၍ ျဗဟၼီစာ ေရး သလို ဘယ္ဘက္မွ ညာဘက္သို႕ေရးသား သည္ကိုေတြ႕နိုင္ပါ သည္။ပ်ဴစာေရးနည္းကို ပုဂံေခတ္အထိ မတိမ္ေကာပဲ ဆက္ လက္သံုးစြဲလ်က္႐ွိသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာစာေရးနည္းကိုမူ ေတာင္ပိုင္းအိႏိၵယ ကာညၥိပူရေရး နည္းကို မဲနမ္ျမစ္ဝမ္း၊ ဒြါရဝတီ ဖက္မွသြင္းလာေသာ မြန္စာေရးနည္း ကိုဆက္ခံပါသည္။ စာလံုး ေပါင္းရာမွာ အကၡရာကိုသံုးျပီး အသံထြက္အတိုင္း ေရးရျခင္း ျဖစ္၍ အိႏိၵယ အကၡရာနွင့္ လိုခ်င္တဲ႔ ပံုစံရေအာင္ ေရးယူရာမွာ လို အပ္၍ တည္ထြင္ရျခင္း မ်ိဳးလည္း ႐ွိေပသည္။ ႐ိုးရာဓေလ့ကို ေ႐ွး အခါက သားစဥ္ ေျမးဆက္ နႈတ္တက္အာဂံုေဆာင္ ထိမ္းသိမ္း လာျပီး ခရစ္နွစ္ ၁၃ ရာစုေရာက္မွ စာနွင့္ ခ်ေရးခဲ႔ေပသည္။ကနဦးတြင္ မြန္ယဥ္ေက်းမႈ လႊမ္းမိုးမႈ ကို သိသာထင္ရွားစြာ ေတြ ့နိုင္ျပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ သီရီလကာၤ နန္းတြင္း၏ ႀသဇာအာဏာ အေတာ္ပင္ သက္ေရာက္ခဲ ့ သည္ကို ေလ့လာေတြ ့ရွိရ ေပသည္။

(ည)။ ပုဂံေခတ္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ နိုင္ငံေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ။

တိုင္းျပည္၏ ပဓာနစီးပြားေရးမွာ စိုက္ပ်ိဳးေရးျဖစ္သည္။ ဆည္ေရ ေသာက္လယ္မ်ားသည္ အဓိက ပင္မစီးပြားေရးလုပ္ငန္းျဖစ္၍ အထြက္ပိုလွ်ံလာေသာအခါ စားသံုး႐မကုန္နိုင္ပဲ စီးပြားေရး အျမင္ျဖင့္ ေရာင္းခ်ရန္ဟူေသာ သေဘာမ်ားဝင္လာနိုင္သည္။ ေရလုပ္ငန္း၊ဆားလုပ္ငန္း၊ ေက်ာက္သံ ပတၱျမားတူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္း၊ေငြ၊ခဲ၊ေၾကးနီ ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားလည္း လုပ္ ကိုင္ဟန္႐ွိေပသည္။ အနိ႐ုဒၶါလက္ထက္တြင္ နိုင္ငံတကာနွင့္ ဆက္ဆံေရးေျပျပစ္ခဲ႔ေပသည္။ ထိုမင္းလက္ထက္တြင္ ျမန္မာတို႔သည္ ေတာင္ဘက္မေလး၊ အေနာက္ဘက္အိႏိၵယ ၊ အိႏိၵယမွတဆင့္ အာေရဗ် ၊ ေျမာက္ဘက္ တ႐ုတ္၊ အေ႐ွ႕ဘက္ ဖုနန္(ကေမာၻဇ) အထိ ကုန္းလမ္း၊ ေရလမ္း အဆက္အသြယ္ျပဳ လ်က္ ႐ွိေနေပျပီျဖစ္သည္ ။ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚေဒသကို အလိုျပည့္ ရာမွ သီဟိုဠ္နွင့္လည္း ဆက္ဆံရန္ အခြင့္အေရး ရခဲ႕ေပသည္။ အိႏိၵယ မွ ေဆးဘက္ဝင္ ပစၥည္းမ်ားကို တင္သြင္းလ်က္႐ွိေနေပျပီ ျဖစ္သည္ ။ ထိလိုင္မင္း လက္ထက္တြင္ လည္း မြန္-ျမန္မာ ခ်စ္ၾကည္ေရးကို ဦးစားေပး ခဲ႕၍ မြန္ေသြးပါ ေသာ ေျမးေတာ္ကို နန္းေမြေပးခဲ႔ေပသည္။ခရစ္နွစ္ (၁၀၀၄) နွင့္ (၁၀၀၆)တြင္ တ႐ုတ္တို႔နွင့္ သံအဆက္ဆံျပဳ ခဲ႔ပါသည္။ပုဂံေခတ္ အကပညာ သည္ပ်ဴတို႔ ထက္သာ လြန္သည္ ။လူကိုယ္တိုင္ကျပေဖ်ာ္ေျဖသ လိုအ႐ုပ္ကို ၾကိဳးဆြဲ၍လည္း ေဖ်ာ္ေျဖတတ္ၾကသည္။မင္းခမ္း မင္းနားမ်ားတြင္ ပ်ဴဆိုင္းဝိုင္း၊ မြန္ဆိုင္းဝိုင္း၊ ျမန္မာဆိုင္းဝိုင္း မ်ားနွင္ အသံုးေတာ္ခံေလ့႐ွိေပသည္။

ပုဂံေခတ္ ဝတ္စားဆင္ယင္ပံု။

အိႏိၵယယဥ္ေက်းမႈကို ပင္ လက္ခံ၍ အိႏိၵယ အဝတ္တခ်ိဳ႕ကို အေျခခံလ်က္ ျမန္မာဓေလ့နွင့္ ကိုက္ညီေအာင္ တီထြင္အသံုးျပဳ လာပါသည္။ ပုဆိုး၊ လံုခ်ည္ စသည္ျဖင့္ ေတာင္ပိုင္း အိႏိၵယ ဓေလ့ကို အတုယူခဲ႔ ၾကပါသည္ ။ စလြယ္နွင့္ ေျခနင္းတို႔သည္မွာ လည္း ဤနည္းလည္းေကာင္းပင္ျဖစ္သည္။ ပြဲလမ္းတက္ေရာက္ေသာအခါ ဝတ္ဆင္ပံု မွာေတာ့ တ႐ုတ္ပံုစံ နွင့္ ဆင္တူေပသည္ ။ ပုဂံေခတ္ အမ်ိဳးသား တို႕မွာကိုယ္အထက္ ပိုင္း တြင္ အဝတ္႐ွည္တစ္ခုကို ကိုယ္လံုးတြင္ ဘယ္ညာပတ္၍ ဘယ္ပုခံုးေပၚတြင္ ေ႐ွ႕စ ေနာက္ စနွစ္ခုလံုးတင္ထား၍ ေအာက္ ပိုင္းတြင္ ပုဆိုးကိုခါးေတာင္းက်ိဳက္ ထားပါသည္။ အမ်ိဳးသမီး တို႔မွာ ရင္စည္းနွင့္ ခါးစည္း နွစ္မ်ိဳးသာ ဝတ္ဆင္ထားေပသည္။ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္ဝတ္မွာ တို၍ ဗိုက္သား ေပၚေနသည္။ ေအာက္ပိုင္း တြင္ အဝတ္စတစ္ခုကို အိႏိၵယ အမ်ိဳးသမီး တို႔ဝတ္ ေသာ ဒိုတီကဲ႔သို႕ဝတ္ဆင္ေပသည္။ ပြဲလမ္း မ်ားတြင္ ပုဝါကိုရင္သိုင္း ၍ အစကို ေနာက္တြင္ခ်ထား ေသာပံုစံ မ်ိဳးဝတ္ ဆင္ၾကေပသည္။ မင္းတို႔သည္ သရဖူေဆာင္း ၍ နားတြင္ နားကင္း၊ နားေတာင္း ပန္ထားသည္။ ဆံပင္႐ွည္ကို အမ်ိဳးသမီး ကဲ႔ သို႔ပင္ထံုးဖြဲ႕ထားသကိုယ့္၌႐ံုေသာ အဝတ္မွာ ေစာင္ၾကီး တစ္ထည္ ျဖစ္ေပမည္။ ပုဂံေခတ္ မိဖုရားကဲ႔သို႔ ၊ အထက္တန္း အမ်ိဳးသမီး တို႕သည္ ဇာနားပါေသာ လက္တို ခါးတို ကိုယ္က်ပ္ အက်ႌဝတ္လ်က္ ထိုအက်ႌမွာ ေအာက္ဖက္ပိုင္းတြင္ အလြန္တို ၏။ ေအာက္ပိုင္းအဝတ္မွာ ထမီနွင့္မတူပဲ ၊ဒိုတီကဲ႔သို႕ အဝတ္နွင့္ ဆင္တူသည္။ ထိုအထက္တန္း အမ်ိဳးသမီးမွာ ဆံပင္ကို ေနာက္တြဲခ်၍ လွပေသာ ရတနာေက်ာက္မ်က္ခ်ယ္ ေ႐ႊနဖူးစည္း ဆင္ယင္ထားသည္။ ပန္းပြင့္ၾကီးနွင့္တူေသာ နား ေတာင္းကိုပန္ သည္။ လည္ဆြဲတန္ဆာ ကိုဝတ္ဆင္သည္။ လက္ ေကာက္မ်ား စြာကိုလည္း ဆင္ယင္ထားသည္။ထူးျခားခ်က္မွာ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီး အားလံုးပင္ လက္ဝတ္ရတနာမ်ား ဆင္ယင္လ်က္ နံရံေဆးေရး ပန္းခ်ီကားမ်ားတြင္ ေတြ႕ရသည္။ သနပ္ခါးေသြး၍ လိမ္းေသာ အေလ့မွာ ပုဂံေခတ္ကပင္ ႐ွိ သည္ ကိုေတြ႕ရေပ သည္ ။
==========

အားေပးမႈကို ေေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဒီမွာ သြားလိုက္ဦးေနာ္။
-------------------------------------------------------------------------------------------------------




သေရေခတၲရာေခတ္ ပ်ဴဗုဒၶဝင္မ်ား




အေစာဆံုးဗုဒၶဝင္

အကယ္၍ မွန္နန္းရာဇဝင္ၾကီး၏ အဆိုအမိန္႔ကို လက္ခံၾကမည္ ဟုဆိုလွ်င္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ၌ တေကာင္းေခတ္ကပင္ ဗုဒၶသာသနာေရာက္ရ ွိေနျပီဟု ယူဆရေပမည္။ အဘယ္ ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဒုတိယတေကာင္း ဆက္ကို စတင္တည္ေထာင္ေသာ ဓဇရာဇာမင္းၾကီး၏ နန္းေတာ္ေဆာက္ လုပ္ရာ၌ ]]ရဟႏၱာႏွစ္ပါး ပရိတ္ေမတၲာျပဳရ၏}}ဟု မွန္နန္းမဟာရာဇဝင္ ေတာ္ၾကီး၌ ေဖာ္ျပထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ တေကာင္းေခတ္၌ အကၡရာစာေပအမွတ္အသား မေတြ႕ရသကဲ့သို႔ ဗုဒၶဝင္ ဆိုင္ရာ ရုပ္တုရုပ္လံုးစသည့္ ပန္းပုç ပန္းခ်ီလက္ရာမ်ားကိုလည္း မေတြ႕ရွိရေပ။ ျမန္မာႏိုငငံ၌ အေစာဆံုး ေတြ႕ရွိရေသာ ဗုဒၶဝင္ ပ်ဴဗုဒၶဝင္ျဖစ္သည္။ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားမွာ စာႏွင့္ေပႏွင့္ မွာ အကၡရာေရးအတတ္ ထြန္းကားေသာ လူမ်ိဳးျဖစ္၍ အကၡရာျဖင့္ ေရးထားေသာ ပ်ဴဗုဒၶဝင္မ်ား ရွိ-မရွိ၊ ဧကန္ မသိရေသာ္လည္း ယခုေတြ႕ ရွိရေသာ ဗုဒၶဝင္မွာကား ပ်ဴအကၡရာျဖင့္ ေရးထားေသာ ဗုဒၶဝင္မ်ိဳး မဟုတ္ေပ။ အိႏၵိယႏိုင္ငံ အေသာကမင္းတရားၾကီး ထုလုပ္ကိုး ကြယ္ခဲ့ ေသာ ရုပ္တုရုပ္လံုး ဗုဒၶဝင္မ်ိဳးသာ ျဖစ္သည္။

ယင္းပ်ဴဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားကို ပ်ဴလူမ်ိဳးတို႔၏ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဘူးေသာ သေရေခတၲရာၿမိဳ႕ေဟာင္း ေမွာ္ဇာရြာ၌ တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။

အဆိုပါ ပ်ဴဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ား အေၾကာင္းကို ေက်ာက္စာဝန္(ေဟာင္း) ဦးလူေဖဝင္း က ၁၉၄၀-ခုႏွစ္ ေမလထုတ္ ဒဂုန္မဂၢဇင္းတြင္ ဓာတ္ပံု မ်ားျဖင့္ ေရးသားခဲ့ဘူးရာ စိတ္ဝင္ ဖြယ္ရာ သိရွိရေပသည္။

ရွစ္ခန္းဗုဒၶဝင္

သေရေခတၲရာၿမိဳ႕ေဟာင္းအတြင္း၌ ေရွးအခါက နႏၵာကန္ ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ေလာကနႏၵာကန္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ သိၾကားအင္းဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ေခၚေဝၚၾကေသာ ေရကန္ၾကီးတကန္ရွိသည္။ ယင္းေရကန္ၾကီးမွာ ယခုအခါ ေရမရွိေတာ့ေပ။ ျဗိတိသွ်တို႔ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံကို သိမ္းပိုက္ျပီးစကတည္းက ကန္မွေရမ်ားကို ေဖာက္ထုတ္လိုက္ျပီး ေနာက္ ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ား လယ္ယာလုပ္ကိုင္ လ်က ္ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ယင္းေရကန္ေန
ရာကို ယခုအခါ ရွမ္းလြင္ျပင္ ဟု ေခၚေဝၚလ်က္ရွိၾကသည္။

ယင္းကန္ေပါင္ရိုးေပၚတြင္ အထိကရ ေညာင္ပင္ၾကီးတပင္ ရွိေသာေၾကာင့္ ထိုကန္ ေပါင္ရိုးကို ေရႊေညာင္ပင္ရိုးဟု ေခၚၾကသည္။ ထို႔ျပင္ ထိုကန္ေပါင္ရိုးေပၚ၌ ေဆာက္လုပ္ ထားေသာ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းကိုလည္း ေရႊေညာင္ပင္ရိုးေက်ာင္းဟု ေခၚေဝၚေနၾကသည္။

တေန႔၌ ေရႊေညာင္ပင္ရိုးေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းသားငယ္တေယာက္သည္ ေလာက္စာ လံုး ရွာေဖြေကာက္ယူေနစဥ္ ေက်ာင္းေလွကားရင္းအနီး ေျမျပင္ေပၚ၌ ျပဴထြက္ေနေသာ ေက်ာက္လံုးကေလးဟု ထင္မွတ္ရသည့္ အရာဝတၳဳတခုကို ျမင္ရာ ဝမ္းသာအားရေကာက္
ယူလိုက္သည္။

သို႔ေသာ္ ယင္းအရာဝတၳဳမွာ ေက်ာက္လံုးငယ္ မဟုတ္ဘဲ ေက်ာက္ျပားၾကီးတခု၏အ စြန္းျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ေကာက္ယူ၍မရေပ။ တူးေဖာက္လိုက္မွ ေက်ာက္ျပားၾကီးမွာေပၚ

ထြက္လာသည္။ ေပၚထြက္လာေသာ ေက်ာက္ျပားၾကီးေပၚတြင္ ရုပ္လံုးမ်ား ထြင္းထုထား သည္ကို ျမင္ရသျဖင့္ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းသားကေလးမွာ အံ့အားသင့္ကာ သူ၏ဆရာဘုန္း ၾကီးထံ သြားေရာက္ေလွ်ာက္ထားသည္။

ဤအေၾကာင္းကို သိရွိရေသာအခါ ေရႊေညာင္ပင္ရိုးဘုန္းေတာ္ၾကီးသည္ သူ၏ဆြမ္း
ဒကာမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ေတာင္လံုးညိဳရြာသားမ်ားကို ေခၚယူကာ တူးေဖာ္မႈျပဳရာ ဗုဒၶဝင္ ဆင္းတု ဆယ္ဆူႏွင့္ေငြဓာတ္ေတာ္ၾကဳတ္၊ ေရႊဓာတ္ေတာ္ၾကဳတ္မ်ားကို ရရွိခဲ့သည္။

ယင္းဗုဒၶဝင္ေက်ာက္ရုပ္တုမ်ားမွာ- (၁)ဘုရားေလာင္း ဖြားျမင္ေတာ္မူခန္း။ (၂)ဓမၼစၾကာတရားဦး ေဟာေတာ္မူခန္း။ (၃)ဒုကၠစရိယာက်င့္ေတာ္မူခန္း။
(၄)မာရ္စစ္သည္ကို ေအာင္ျမင္အံ့ေသာငွာ ေျမကို သက္ေသတည္ခန္း။ (၅)မာရ္စစ္သည္ကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူခန္း။
(၆)သရက္ျဖဴပင္ေအာက္၌ တန္ခိုးျပာဋိဟာျပေတာ္မူခန္း။ (၇)တာဝတႎသာနတ္ျပည္၌ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္ကို ေဟာေတာ္မူခန္း။ (၈)နာဠာဂီရိဆင္ကို ေအာင္ေတာ္မူခန္း စသည္တို႔ျဖစ္သည္။

ေက်ာက္စာဝန္မ်ား၏အယူအဆအမ်ိဳးမ်ိဳး

အထက္ပါ ဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားအျပင္ မကိုဋ္သရဖူေဆာင္းထားေသာ ဇမၺဳပတိခြ်တ္ခန္း
ရုပ္တုေတာ္တဆူလည္း ပါရွိသည္။ ထို႔ျပင္ ဥေသွ်ာင္ေတာ္မပါဘဲ ဝမ္းဗိုက္ေတာ္ေဖာင္း ကားျပီး ထက္ဝယ္ဖြဲ႕ေခြထားအပ္ေသာ ေျခေထာက္ေပၚဝယ္ လက္ႏွစ္ဖက္တခုႏွင့္တခုရွက္ ကာ  တင္ထားသည့္  ဈာန္ဝင္စားထိုင္ေနဟန္  ရုပ္တုေတာ္တဆူလည္း  ပါရွိေသးသည္။
ယင္းရုပ္တုေတာ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေရွးေက်ာက္စာဝန္မ်ားကအမ်ိဳးမ်ိဳးထင္ျမင္ယူဆၾကသည္။

ယင္းရုပ္တုေတာ္ကို ေက်ာက္စာဝန္မစၥတာေတာ္စိန္ခိုက တရုပ္လူမ်ိဳးမ်ား ကိုးကြယ္ ေသာ]]မီလိုဖူ}}ဟု တရုပ္ဘာသာျဖင့္ ေခၚဆိုသည့္ ေမေတၲယ်ဘုရားေလာင္း ဆင္းတုေတာ္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

ေက်ာက္စာဝန္မစၥတာဒူရြိဳင္ဇယ္ကမူ ယင္းရုပ္တုေတာ္ကို အရွင္မဟာကစၥည္းျဖစ္ ဟန္တူသည္ဟု ယူဆသည္။ ေက်ာက္စာဝန္ဦးျမကမူကား ဂဝံပတိရဟႏၱာျဖစ္ဟန္တူသည္ ဟု ေျပာဆိုသည္။

အိႏၵိယဗုဒၶဝင္ႏွင့္ပ်ဴဗုဒၶဝင္

ျမန္မာႏိုင္ငံ၌  ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားသည္  ေအဒီသံုးရာစုမွ ေအဒီကိုးရာစုအထိ ကိုယ့္ထီး ကိုယ့္နန္းႏွင့္ထယ္ထယ္ဝါဝါေနထိုင္ခဲ့သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ၊ ကိုယ္ပိုင္ အကၡရာ၊ ကိုယ္ပိုင္စာေပတို႔ျဖင့္လည္း သမိုင္း၌ ေတာက္ေျပာင္ခဲ့သူမ်ားျဖစ္သည္။

ထိုအခ်ိန္က အိႏၵိယႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း ကလိဂၤတိုင္း၊ တိလိဂၤနတိုင္း၊ ကြန္ဂ်ီဗာရမ္ ဘက္မွ အိႏၵိယတိုင္းသားမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသုဝဏၰဘူမိရွိ မြန္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္လည္း ေကာင္း သေရေခတၲရာရွိ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း ကူးလူးဆက္ဆံမႈ ရွိေနၾကျပီျဖစ္ သည္။ လူမ်ိဳးခ်င္းသာမကဘဲ ယဥ္ေက်းမႈအခ်င္းခ်င္းလည္း ကူးလူးဆက္ဆံခဲ့ၾကသည့္ သမိုင္းေျခရာေျခေၾကာင္းမ်ားကို ေတြ႕ရွိေနရျပီျဖစ္သည္။

ဤတြင္ ဂုတၲေခတ္ ေအဒီငါးရာစုကတည္းက အိႏၵိယႏိုင္ငံ၌ ရွစ္ခန္းဗုဒၶဝင္ရုပ္တု မ်ား ေခတ္စားေနျပီျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သတိျပဳဘို႔လိုေပသည္။ ယင္းအိႏၵိယႏိုင္ငံဂုတၲ ေခတ္က ေခတ္စားခဲ့ေသာ ရွစ္ခန္းဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားမွာ...

(၁)ဘုရားေလာင္းဖြားျမင္ေတာ္မူခန္း။ (၂)ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူခန္း။ (၃)ဓမၼစၾကာတရားဦးေဟာေတာ္မူခန္း။ (၄)တန္ခိုးျပာဋိဟာ ျပေတာ္မူခန္း။ (၅)ပလလဲေတာ၌ စံေတာ္မူခန္း။ (၆)တာဝတႎသာမွ ဆင္းျြကေတာ္မူခန္း။ (၇)နာဠာဂီရိဆင္ကို ခြ်တ္ေတာ္မူခန္း။ (၈)ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူခန္းတို႔ျဖစ္ၾကသည္။

ဂုတၲေခတ္လက္ရာဆန္ေနျခင္း

ဤအိႏၵိယရွစ္ခန္း ဗုဒၶဝင္ႏွင့္အထက္က ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ပ်ဴရွစ္ခန္းဗုဒၶဝင္မ်ားမွာ ရွစ္ ခုဟူေသာ သခ်ၤာခ်င္းသာတူ၍ အေၾကာင္းအရာခ်င္းကား အလံုးစံုမတူၾကေပ။ တစိတ္တ ေဒသအားျဖင့္သာ တူညီေနသည္။

သို႔ေသာ္အဆိုပါ ပ်ဴဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားကို ေအဒီငါးရာစုက အိႏၵိယႏိုင္ငံ ဂုတၲေခတ္ လက္ရာဆန္ေနေၾကာင္း သမိုင္းသုေတသီမ်ားက အကဲျဖတ္ၾကသည္။

သို႔ျဖစ္ရာ ပ်ဴဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားမွာ အိႏၵိယတြင္ ေခတ္စားခဲ့ေသာ အိႏၵိယရွစ္ခန္းဗုဒၶ
ဝင္မ်ားႏွင့္အေၾကာင္းအရာအားျဖင့္ အလံုးစံုမတူသည့္တိုင္ေအာင္... (က)တစိတ္တေဒသအားျဖင့္ တူညီေနမႈ။
(ခ) အေရအတြက္သခ်ၤာအားျဖင့္ တူညီေနမႈ။

(ဂ)ေအဒီကိုးရာစုမတိုင္မီက အိႏၵိယႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းႏွင့္ျမန္မာတို႔ အခ်င္းခ်င္းကူးလူးဆက္ ဆံေနခဲ့မႈတို႔ကို ေထာက္ဆပါက ယင္းပ်ဴဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားကို ေအဒီငါးရာစု အိႏၵိယဂုတၲ ေခတ္လက္ရာဆန္းၾကယ္ေနေၾကာင္း အကဲျဖတ္ျခင္းမွာ ယုတၲိတန္သည္ဟု ယူဆရေပ သည္။

ျမင့္ေဆြ

မွတ္ခ်က္။    ။ျမဝတီမဂၢဇင္း၊  ၁၉၇၈-ခုႏွစ္၊  ဧျပီလ၊
==================+++============================

အားေပးမႈကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဒီမွာ သြားလိုက္ေနာ္။

ျမေစတီေက်ာက္စာ




ျမေစတီေက်ာက္စာသည္ ပုဂံေခတ္ ျမန္မစာေပမ်ားအနက္ ထင္ရွားေသာ အေစာဆံုးျမန္မာေက်ာက္စာ ျဖစ္သည္။ ေက်ာက္စာမ်ားသည္ တိက်မွန္ကန္မႈရွိသျဖင့္ ေက်ာက္စာကေျပာေသာ သမိုင္းသည္ ပို၍ ယံုၾကည္မႈရွိသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ပုဂံေခတ္ဦး မင္းမ်ားအနက္ နန္းတက္ သကၠရာဇ္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျမေစတီေက်ာက္စာက အမွားျပင္ေပးသျဖင့္ သမိုင္းတန္ဖိုး လြန္စြာႀကီးပါသည္။ ျမန္မာရာဇ၀င္မ်ားတြင္ အေနာ္ရထာ၊ ေစာလူး၊ က်န္စစ္သားႏွင့္ အေလာင္းစည္သူမင္းတို႔၏ နန္းစံႏွစ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဖာ္ျပရာ၌ ကြဲလြဲခ်က္ ရွိေနသည္။ ျမေစတီေက်ာက္စာတြင္ ပါရွိေသာ အေထာက္အထားမ်ားကို အေျခခံ၍ သမိုင္းသုေတသီတို႔သည္ အမွားကိ္ု ျပင္ေပးႏိုင္ခဲ့သည္။

ျမေစတီေက်ာက္စာကို က်န္စစ္သားမင္းႀကီး နတ္ရြာစံျပီးေနာက္ တႏွစ္ခန္႔အၾကာ၊ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၄၇၅-ခုႏွစ္၊ ခရစ္ႏွစ္ ၁၁၁၃-ခုႏွစ္တြင္ ရာဇကုမာရ္မင္းသားက ေရးထုခဲ့သည္။

ေအဒီ ၁၁၁၃-ခုႏွစ္က ေက်ာက္တံုးေပၚတြင္ ေရးထုိးခဲ့ေသာ ျမေစတီ ေက်ာက္စာ သည္ ပုဂံျမိဳ႔၊ ျမင္းကပါရပ္၊ ျမေစတီဘုရားေျခရင္းနားတြင္ ေတြ႔ရ၍ ျမေစတီေက်ာက္စာ-ဟု လူသိမ်ားပါသည္။ရာဇကုမာရ္ ေရးထုိးခဲ့ေသာေၾကာင့္ ရာဇကုမာရ္ ေက်ာက္စာ ဟုလည္းေခၚသည္။ အလားတူ ေက်ာက္စာ တစ္ခုကုိလည္း ျမေစတီ အနီးရွိ အေဆာက္အဦးတြင္ လည္း ေတြ႕ရသည္။ ၄င္းေက်ာက္စာ ႏွစ္ခုစလံုးတြင္ မ်က္ႏွာ ေလးဖတ္ပါၿပီး ပါဠိ၊ မြန္၊ ျမန္မာ ႏွင့္ ပ်ဴ ဘာသာမ်ားတုိ႔ျဖင့္ ေရးသားထားသည္။ ျမေစတီ ေက်ာက္စာတုိင္ သည္ အျမင့္ ၅၅ လက္မ ရွိ၍ ေလးဖတ္လံုးတြင္ အက်ယ္ ၁၄ လက္မရွိသည္။

ျမေစတီ ေက်ာက္စာ အရ ရာဇကုမာရ္ မင္းသားသည္ က်န္စစ္သားမင္း ႏွင့္ ၾကင္ရာေတာ္ သမ ၻဴလ၏ သားျဖစ္သည္ ဟုသိရသည္။ က်န္စစ္သား မင္းျဖစ္ေသာအခါ သမ ၻဴလ ႏွင့္ သား (ရာဇကုမာရ္) ၿမိဳ႕ေတာ္သုိ႔ ေရာက္လာသည္။ သို႔ေသာ္ သားအရင္းျဖစ္သည့္ ရာဇကုမာရ္အား ထီးနန္းအရိုက္အရာမေပးႏိုင္ပဲ သမီးျဖစ္သူ ေရႊအိမ္စည္ ႏွင့္ မြန္ဘုရင္ မႏုဟာ၏ေျမးေတာ္သူတို႔မွ ဖြားျမင္သည့္ ေျမးေတာ္အေလာင္းစည္သူ အားနန္းလ်ာထားျပီးျဖစ္သျဖင့္ ရာဇကုမာရ္အား ဓည၀တီေတာင္စဥ္ ၇ ခရိုင္အားေပးျခင္းျဖင့္ ႏွစ္သိမ့္ခဲ့သည္။ရာဇကုမာရ္ကလည္း ေက်းဇူးသိတတ္ေသာအားျဖင့္ က်န္စစ္သား နာမက်န္းျဖစ္ခ်ိန္တြင္ မိမိပိုင္ေရႊ၊ေငြ ဥစၥာမ်ားျဖင့္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ား သြန္းလုပ္ပူေဇာ္ေပးခဲ့သည္။ထိုသို႔ေသာ္ ကုသိုလ္အေၾကာင္းကို ျမေစတီေက်ာက္စာအျဖစ္ ေရးထိုးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ေက်ာက္စာတြင္ ဆုေတာင္းလႊာ ႏွင့္ က်ိန္စာမ်ား ပါရွိသည္။
ေက်ာက္စာ စာသား ပံုမ်ား
ပ်ဴဘာသာ ျဖင့္ ေရးထုိးထားေသာ ျမေစတီေက်ာက္စာ ဖတ္ျခမ္း

ျမန္မာ ဘာသာ ျဖင့္ ေရးထုိးထားေသာ ျမေစတီေက်ာက္စာ ဖတ္ျခမ္း

မြန္ ဘာသာ ျဖင့္ ေရးထုိးထားေသာ ျမေစတီေက်ာက္စာ ဖတ္ျခမ္း

ပါဠိ ျဖင့္ ေရးထုိးထားေသာ ျမေစတီေက်ာက္စာ ဖတ္ျခမ္း

===============================
အားေပးမႈကို ေေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဒီမွာ သြားလိုက္ဦးေနာ္။
-------------------------------------------------------------------------------------------------------




သေရေခတၲရာေခတ္ ပ်ဴဗုဒၶဝင္မ်ား



 Akar hyoe  ပ်ဴေခာတ္, သမိုင္း, ေဆာင္းပါးမ်ား  No comments

အေစာဆံုးဗုဒၶဝင္

အကယ္၍ မွန္နန္းရာဇဝင္ၾကီး၏ အဆိုအမိန္႔ကို လက္ခံၾကမည္ ဟုဆိုလွ်င္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ၌ တေကာင္းေခတ္ကပင္ ဗုဒၶသာသနာေရာက္ရ ွိေနျပီဟု ယူဆရေပမည္။ အဘယ္ ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဒုတိယတေကာင္း ဆက္ကို စတင္တည္ေထာင္ေသာ ဓဇရာဇာမင္းၾကီး၏ နန္းေတာ္ေဆာက္ လုပ္ရာ၌ ]]ရဟႏၱာႏွစ္ပါး ပရိတ္ေမတၲာျပဳရ၏}}ဟု မွန္နန္းမဟာရာဇဝင္ ေတာ္ၾကီး၌ ေဖာ္ျပထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ တေကာင္းေခတ္၌ အကၡရာစာေပအမွတ္အသား မေတြ႕ရသကဲ့သို႔ ဗုဒၶဝင္ ဆိုင္ရာ ရုပ္တုရုပ္လံုးစသည့္ ပန္းပုç ပန္းခ်ီလက္ရာမ်ားကိုလည္း မေတြ႕ရွိရေပ။ ျမန္မာႏိုငငံ၌ အေစာဆံုး ေတြ႕ရွိရေသာ ဗုဒၶဝင္ ပ်ဴဗုဒၶဝင္ျဖစ္သည္။ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားမွာ စာႏွင့္ေပႏွင့္ မွာ အကၡရာေရးအတတ္ ထြန္းကားေသာ လူမ်ိဳးျဖစ္၍ အကၡရာျဖင့္ ေရးထားေသာ ပ်ဴဗုဒၶဝင္မ်ား ရွိ-မရွိ၊ ဧကန္ မသိရေသာ္လည္း ယခုေတြ႕ ရွိရေသာ ဗုဒၶဝင္မွာကား ပ်ဴအကၡရာျဖင့္ ေရးထားေသာ ဗုဒၶဝင္မ်ိဳး မဟုတ္ေပ။ အိႏၵိယႏိုင္ငံ အေသာကမင္းတရားၾကီး ထုလုပ္ကိုး ကြယ္ခဲ့ ေသာ ရုပ္တုရုပ္လံုး ဗုဒၶဝင္မ်ိဳးသာ ျဖစ္သည္။

ယင္းပ်ဴဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားကို ပ်ဴလူမ်ိဳးတို႔၏ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဘူးေသာ သေရေခတၲရာၿမိဳ႕ေဟာင္း ေမွာ္ဇာရြာ၌ တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။

အဆိုပါ ပ်ဴဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ား အေၾကာင္းကို ေက်ာက္စာဝန္(ေဟာင္း) ဦးလူေဖဝင္း က ၁၉၄၀-ခုႏွစ္ ေမလထုတ္ ဒဂုန္မဂၢဇင္းတြင္ ဓာတ္ပံု မ်ားျဖင့္ ေရးသားခဲ့ဘူးရာ စိတ္ဝင္ ဖြယ္ရာ သိရွိရေပသည္။

ရွစ္ခန္းဗုဒၶဝင္

သေရေခတၲရာၿမိဳ႕ေဟာင္းအတြင္း၌ ေရွးအခါက နႏၵာကန္ ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ေလာကနႏၵာကန္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ သိၾကားအင္းဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ေခၚေဝၚၾကေသာ ေရကန္ၾကီးတကန္ရွိသည္။ ယင္းေရကန္ၾကီးမွာ ယခုအခါ ေရမရွိေတာ့ေပ။ ျဗိတိသွ်တို႔ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံကို သိမ္းပိုက္ျပီးစကတည္းက ကန္မွေရမ်ားကို ေဖာက္ထုတ္လိုက္ျပီး ေနာက္ ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ား လယ္ယာလုပ္ကိုင္ လ်က ္ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ယင္းေရကန္ေန
ရာကို ယခုအခါ ရွမ္းလြင္ျပင္ ဟု ေခၚေဝၚလ်က္ရွိၾကသည္။

ယင္းကန္ေပါင္ရိုးေပၚတြင္ အထိကရ ေညာင္ပင္ၾကီးတပင္ ရွိေသာေၾကာင့္ ထိုကန္ ေပါင္ရိုးကို ေရႊေညာင္ပင္ရိုးဟု ေခၚၾကသည္။ ထို႔ျပင္ ထိုကန္ေပါင္ရိုးေပၚ၌ ေဆာက္လုပ္ ထားေသာ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းကိုလည္း ေရႊေညာင္ပင္ရိုးေက်ာင္းဟု ေခၚေဝၚေနၾကသည္။

တေန႔၌ ေရႊေညာင္ပင္ရိုးေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းသားငယ္တေယာက္သည္ ေလာက္စာ လံုး ရွာေဖြေကာက္ယူေနစဥ္ ေက်ာင္းေလွကားရင္းအနီး ေျမျပင္ေပၚ၌ ျပဴထြက္ေနေသာ ေက်ာက္လံုးကေလးဟု ထင္မွတ္ရသည့္ အရာဝတၳဳတခုကို ျမင္ရာ ဝမ္းသာအားရေကာက္
ယူလိုက္သည္။

သို႔ေသာ္ ယင္းအရာဝတၳဳမွာ ေက်ာက္လံုးငယ္ မဟုတ္ဘဲ ေက်ာက္ျပားၾကီးတခု၏အ စြန္းျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ေကာက္ယူ၍မရေပ။ တူးေဖာက္လိုက္မွ ေက်ာက္ျပားၾကီးမွာေပၚ

ထြက္လာသည္။ ေပၚထြက္လာေသာ ေက်ာက္ျပားၾကီးေပၚတြင္ ရုပ္လံုးမ်ား ထြင္းထုထား သည္ကို ျမင္ရသျဖင့္ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းသားကေလးမွာ အံ့အားသင့္ကာ သူ၏ဆရာဘုန္း ၾကီးထံ သြားေရာက္ေလွ်ာက္ထားသည္။

ဤအေၾကာင္းကို သိရွိရေသာအခါ ေရႊေညာင္ပင္ရိုးဘုန္းေတာ္ၾကီးသည္ သူ၏ဆြမ္း
ဒကာမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ေတာင္လံုးညိဳရြာသားမ်ားကို ေခၚယူကာ တူးေဖာ္မႈျပဳရာ ဗုဒၶဝင္ ဆင္းတု ဆယ္ဆူႏွင့္ေငြဓာတ္ေတာ္ၾကဳတ္၊ ေရႊဓာတ္ေတာ္ၾကဳတ္မ်ားကို ရရွိခဲ့သည္။

ယင္းဗုဒၶဝင္ေက်ာက္ရုပ္တုမ်ားမွာ- (၁)ဘုရားေလာင္း ဖြားျမင္ေတာ္မူခန္း။ (၂)ဓမၼစၾကာတရားဦး ေဟာေတာ္မူခန္း။ (၃)ဒုကၠစရိယာက်င့္ေတာ္မူခန္း။
(၄)မာရ္စစ္သည္ကို ေအာင္ျမင္အံ့ေသာငွာ ေျမကို သက္ေသတည္ခန္း။ (၅)မာရ္စစ္သည္ကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူခန္း။
(၆)သရက္ျဖဴပင္ေအာက္၌ တန္ခိုးျပာဋိဟာျပေတာ္မူခန္း။ (၇)တာဝတႎသာနတ္ျပည္၌ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္ကို ေဟာေတာ္မူခန္း။ (၈)နာဠာဂီရိဆင္ကို ေအာင္ေတာ္မူခန္း စသည္တို႔ျဖစ္သည္။

ေက်ာက္စာဝန္မ်ား၏အယူအဆအမ်ိဳးမ်ိဳး

အထက္ပါ ဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားအျပင္ မကိုဋ္သရဖူေဆာင္းထားေသာ ဇမၺဳပတိခြ်တ္ခန္း
ရုပ္တုေတာ္တဆူလည္း ပါရွိသည္။ ထို႔ျပင္ ဥေသွ်ာင္ေတာ္မပါဘဲ ဝမ္းဗိုက္ေတာ္ေဖာင္း ကားျပီး ထက္ဝယ္ဖြဲ႕ေခြထားအပ္ေသာ ေျခေထာက္ေပၚဝယ္ လက္ႏွစ္ဖက္တခုႏွင့္တခုရွက္ ကာ  တင္ထားသည့္  ဈာန္ဝင္စားထိုင္ေနဟန္  ရုပ္တုေတာ္တဆူလည္း  ပါရွိေသးသည္။
ယင္းရုပ္တုေတာ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေရွးေက်ာက္စာဝန္မ်ားကအမ်ိဳးမ်ိဳးထင္ျမင္ယူဆၾကသည္။

ယင္းရုပ္တုေတာ္ကို ေက်ာက္စာဝန္မစၥတာေတာ္စိန္ခိုက တရုပ္လူမ်ိဳးမ်ား ကိုးကြယ္ ေသာ]]မီလိုဖူ}}ဟု တရုပ္ဘာသာျဖင့္ ေခၚဆိုသည့္ ေမေတၲယ်ဘုရားေလာင္း ဆင္းတုေတာ္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

ေက်ာက္စာဝန္မစၥတာဒူရြိဳင္ဇယ္ကမူ ယင္းရုပ္တုေတာ္ကို အရွင္မဟာကစၥည္းျဖစ္ ဟန္တူသည္ဟု ယူဆသည္။ ေက်ာက္စာဝန္ဦးျမကမူကား ဂဝံပတိရဟႏၱာျဖစ္ဟန္တူသည္ ဟု ေျပာဆိုသည္။

အိႏၵိယဗုဒၶဝင္ႏွင့္ပ်ဴဗုဒၶဝင္

ျမန္မာႏိုင္ငံ၌  ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားသည္  ေအဒီသံုးရာစုမွ ေအဒီကိုးရာစုအထိ ကိုယ့္ထီး ကိုယ့္နန္းႏွင့္ထယ္ထယ္ဝါဝါေနထိုင္ခဲ့သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ၊ ကိုယ္ပိုင္ အကၡရာ၊ ကိုယ္ပိုင္စာေပတို႔ျဖင့္လည္း သမိုင္း၌ ေတာက္ေျပာင္ခဲ့သူမ်ားျဖစ္သည္။

ထိုအခ်ိန္က အိႏၵိယႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း ကလိဂၤတိုင္း၊ တိလိဂၤနတိုင္း၊ ကြန္ဂ်ီဗာရမ္ ဘက္မွ အိႏၵိယတိုင္းသားမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသုဝဏၰဘူမိရွိ မြန္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္လည္း ေကာင္း သေရေခတၲရာရွိ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း ကူးလူးဆက္ဆံမႈ ရွိေနၾကျပီျဖစ္ သည္။ လူမ်ိဳးခ်င္းသာမကဘဲ ယဥ္ေက်းမႈအခ်င္းခ်င္းလည္း ကူးလူးဆက္ဆံခဲ့ၾကသည့္ သမိုင္းေျခရာေျခေၾကာင္းမ်ားကို ေတြ႕ရွိေနရျပီျဖစ္သည္။

ဤတြင္ ဂုတၲေခတ္ ေအဒီငါးရာစုကတည္းက အိႏၵိယႏိုင္ငံ၌ ရွစ္ခန္းဗုဒၶဝင္ရုပ္တု မ်ား ေခတ္စားေနျပီျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သတိျပဳဘို႔လိုေပသည္။ ယင္းအိႏၵိယႏိုင္ငံဂုတၲ ေခတ္က ေခတ္စားခဲ့ေသာ ရွစ္ခန္းဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားမွာ...

(၁)ဘုရားေလာင္းဖြားျမင္ေတာ္မူခန္း။ (၂)ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူခန္း။ (၃)ဓမၼစၾကာတရားဦးေဟာေတာ္မူခန္း။ (၄)တန္ခိုးျပာဋိဟာ ျပေတာ္မူခန္း။ (၅)ပလလဲေတာ၌ စံေတာ္မူခန္း။ (၆)တာဝတႎသာမွ ဆင္းျြကေတာ္မူခန္း။ (၇)နာဠာဂီရိဆင္ကို ခြ်တ္ေတာ္မူခန္း။ (၈)ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူခန္းတို႔ျဖစ္ၾကသည္။

ဂုတၲေခတ္လက္ရာဆန္ေနျခင္း

ဤအိႏၵိယရွစ္ခန္း ဗုဒၶဝင္ႏွင့္အထက္က ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ပ်ဴရွစ္ခန္းဗုဒၶဝင္မ်ားမွာ ရွစ္ ခုဟူေသာ သခ်ၤာခ်င္းသာတူ၍ အေၾကာင္းအရာခ်င္းကား အလံုးစံုမတူၾကေပ။ တစိတ္တ ေဒသအားျဖင့္သာ တူညီေနသည္။

သို႔ေသာ္အဆိုပါ ပ်ဴဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားကို ေအဒီငါးရာစုက အိႏၵိယႏိုင္ငံ ဂုတၲေခတ္ လက္ရာဆန္ေနေၾကာင္း သမိုင္းသုေတသီမ်ားက အကဲျဖတ္ၾကသည္။

သို႔ျဖစ္ရာ ပ်ဴဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားမွာ အိႏၵိယတြင္ ေခတ္စားခဲ့ေသာ အိႏၵိယရွစ္ခန္းဗုဒၶ
ဝင္မ်ားႏွင့္အေၾကာင္းအရာအားျဖင့္ အလံုးစံုမတူသည့္တိုင္ေအာင္... (က)တစိတ္တေဒသအားျဖင့္ တူညီေနမႈ။
(ခ) အေရအတြက္သခ်ၤာအားျဖင့္ တူညီေနမႈ။

(ဂ)ေအဒီကိုးရာစုမတိုင္မီက အိႏၵိယႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းႏွင့္ျမန္မာတို႔ အခ်င္းခ်င္းကူးလူးဆက္ ဆံေနခဲ့မႈတို႔ကို ေထာက္ဆပါက ယင္းပ်ဴဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားကို ေအဒီငါးရာစု အိႏၵိယဂုတၲ ေခတ္လက္ရာဆန္းၾကယ္ေနေၾကာင္း အကဲျဖတ္ျခင္းမွာ ယုတၲိတန္သည္ဟု ယူဆရေပ သည္။

ျမင့္ေဆြ

မွတ္ခ်က္။    ။ျမဝတီမဂၢဇင္း၊  ၁၉၇၈-ခုႏွစ္၊  ဧျပီလ၊  စာမ်က္ႏွာ(၂၇-၂၈)၌လာရွိေသာ ေဆာင္းပါးကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ျခင္းမရွိဘဲ ရိုက္ႏွိပ္ထားပါသည္။
----====----=====---====-=-==-==--==--=------=--===========-------===

အားေပးမႈကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဒီမွာ သြားလိုက္ေနာ္။

သီရိ၀ိဇယနာဂ



အေရွ႕ေတာင္အာရွကၽြန္းမ်ားတြင္ တည္ရွိေသာ သီရိ၀ိဇယ အမည္ရွိ ဗုဒၶဘာသာ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကား ေသာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္သည္။ ယင္းႏိုင္ငံသည္ ၁၂ ရာစု အထိ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ အခ်က္အခ်ာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ သီရိ၀ိဇယသည္ ဆုမၾတာကၽြန္း၏ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ ျဖစ္သည္။ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ ႏွစ္ပရိေစၦဒကာလအထိ သိလိႁႏၵ မင္းဆက္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဘုရင္တို႔၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ ျဖစ္ခဲ့သည္။
ယင္းဗုဒၶဘာသာ ဘုရင္မ်ားထဲတြင္ သီရိ၀ိဇယနာဂဘုရင္ ၏ေခတ္ (ခရစ္ႏွစ္ ၃၈၄)သည္ ထူးျခားေသာ ေခတ္ကာလ ဟု ဆိုရမည္။ အိႏၵိယ ကိုလိုနီႏိုင္ငံမ်ားထဲတြင္ ဂ်ာဗားသည္ ေရွးအက်ဆံုး ကိုလိုနီျဖစ္သည္ဟု အသိအမွတ္ျပဳထားၾက သည္။ ယင္းကၽြန္း၌ ေနထိုင္ၾကသူမ်ားသည္ အိႏၵိယေတာင္ ပိုင္းမွ လာၾကသူမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားအထိ ျပန္႔ပြား သြားၾကသည္။ ခရစ္ႏွစ္ ၁ ႏွင့္ ၂ ရာစုႏွစ္မ်ား၌ အိႏၵိယ ေတာင္ပိုင္းသားတို႔သည္ မေလးကၽြန္းဆြယ္ ကၽြန္းစုမ်ား ၌ ေနထိုင္ၾကသည္။ ေရွးအက်ဆံုးလူ (ဂ်ာဗားလူ)၏ ဦး ေခါင္းခြံကို ဂ်ာဗား၌ ေတြ႔ရသည္ဟု သုေတသီမ်ားက အယူ ရွိၾကသည္။ ယင္းေရွးအက်ဆံုးလူသည္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ ငါး သိန္းခန္႔က ပထ၀ီေျမျပင္ေပၚ၌ ေနထိုင္သည္။ သူတို႔ အသံုး ျပဳသည္မွာ ေက်ာက္လက္နက္ ကိရိယာျဖစ္သည္။

ဗုဒၶေခတ္မတိုင္မီက အိႏၵိယ ကုန္သည္မ်ားသည္ သု၀ဏၰ ဘုမၼိမွ သု၀ဏၰဒီပႏွင့္ ယ၀ဒီပသို႔ သြားေလ့ရွိၾကသည္ဟု ဇာတကမ်ား၌ ေဖာ္ျပထားသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ကိုလိုနီ တည္ေထာင္ရန္ မဟုတ္ဘဲ ကုန္သည္မ်ားအျဖစ္ျဖင့္ သြား ေရာက္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ဂ်ာဗား၌ အိႏၵိယေတာင္ပိုင္း၏ ၾသဇာအရွိန္အ၀ါ လႊမ္းမိုးမႈရွိသည္။ ဂ်ာဗားမွ တူးေဖာ္ေတြ႔ရွိ ရေသာ အဦးဆံုးေက်ာက္စာ အေရးအသားမွာ ပလႅ၀ဘုရင္ မ်ား ၅ ရာစု ၆ ရာစုေလာက္က ေၾကးျပားေပၚတြင္ ေရးထိုး ထားသည့္ စာအေရးအသားမ်ိဳး ျဖစ္သည္။ ယင္းအေထာက္ အထားမ်ားကို ဂ်ာဗား၌သာ ေတြ႔ရသည္မဟုတ္ဘဲ ဖာတုန္ ႏွင့္ စမၸာတို႔၌လည္း ေတြ႔ရသည္။ ပလႅ၀တို႔ မတိုင္မီ သာတ ၀ါဟနတို႔၏ ေနာက္ပိုင္း၌ ဓညကဋက၌ ဣကၡာကုမ်ိဳးႏြယ္ မ်ား ႀကီးစိုးၾကသည္။ ဓညကဋက (ဓရဏီကုတ္)ႏွင့္ ရွရရီ ဗဗၺတ (နာဂါဇုနေကာ႑ာ) တို႔၌ တူးေဖာ္ရရွိေသာ ေက်ာက္ စာမ်ားအရ သီဟိုဠ္ (သီရိလကၤာ)၊ တ႐ုတ္၊ ကိရာတ (က်ိ လာတ၊ မလယ)တို႔၌ ဗုဒၶဘာသာ ျပန္႔ပြားထြန္းကားလာ သည္ဟု သိရွိရသည္။

ယင္းမေလးကၽြန္းဆြယ္မ်ားသည္ ေရွးယခင္က ဟိႏၵဴကိုလိုနီ မ်ား ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဖာဟီယန္သည္ ခရစ္ႏွစ္ ၄၁၃ ခု၌ ထို ေဒသမ်ားသို႔ ေရာက္သြားသည္။ သူ၏ ခရီးစဥ္မွတ္တမ္းအရ ထိုေခတ္ကာလကလည္း ဂ်ာဗား စေသာကၽြန္းမ်ား၌ ဗုဒၶ ဘာသာ အထိုက္အေလ်ာက္ ထြန္းကားျပန္႔ပြားေနသည္ဟု သိရွိရသည္ ၁၅ ခုႏွစ္၌ အိႏၵိယမွ သီဟိုဠ္ကၽြန္းကို ျဖတ္ လ်က္ မိမိႏိုင္ငံ ျပန္သြားေသာအခါ ဖာဟီယန္သည္ ယ၀ဒီပ ကၽြန္း၌ ငါးလၾကာမွ် ေနထိုင္ခဲ့သည္။ ရာဟုလာသံကိစၥည္း၏ အဆိုအရ ထိုအခ်ိန္၌ ဂ်ာဗားတြင္ ဗုဒၶဘာသာသည္ အဓိက ဘာသာတရား ျဖစ္သည္။

၄၂၃ ခုႏွစ္၌ ဂုဏ၀မၼာသည္ ကသၼိရ (ကပိရွာ)မွ ဂ်ာဗားသို႔ သြားသည္။ ရဟန္းေတာ္ ဂုဏ၀မၼာသည္ သံဃာနႏၵဘုရင္ ၏ သားေတာ္၊ ဟရိဘျဒ၏ ေျမးေတာ္ျဖစ္သည္။ ထိုရဟန္း ေတာ္သည္ မင္းစည္းစိမ္ကို စြန္႔ပယ္လ်က္ ရဟန္းေဘာင္ ေရာက္လာသူျဖစ္သည္။ ခမည္းေတာ္ ဘုရင္မင္းႀကီး ကြယ္ လြန္သြားေသာအခါ ဂုဏ၀မၼာသည္ အသက္ ၃၀ အရြယ္မွ် သာ ရွိေသးသည္။ ထီးေမြနန္းေမြခံ တစ္ဦးတည္းေသာ သား ေတာ္ျဖစ္သည္။ ဂုဏ၀မၼအား ထီးနန္းအပ္ၾကသည္။ သို႔ ေသာ္ လည္း ဂုဏ၀မၼက လက္မခံေပ။ ခါးခါးသီးသီး ျငင္း ပယ္သည္။ သီဟိုဠ္အေၾကာင္းကို ၾကားရသည္ျဖစ္၍ ဂုဏ၀မၼာသည္ သီဟိုဠ္ကၽြန္းသို႔ ႂကြသည္။ သီဟိုဠ္ကၽြန္းကမွ တစ္ဖန္ ဂ်ာဗားသို႔သြားသည္။

ဘုရင့္မယ္ေတာ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျဖစ္သြားသည့္အတြက္
ဂ်ာဗားဘုရင္လည္း ဗုဒၶဘာသာကို သက္၀င္ယံုၾကည္သြား သည္။ ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမသင့္သျဖင့္ ထိုအခ်ိန္၌ ဂ်ာဗားကို ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ၾကသည္။ ယင္းအခ်က္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ဘုရင္မင္းႀကီးက ဂုဏ၀မၼာအား ေမးျမန္း ေလွ်ာက္ ထားေသာအခါ ဂုဏ၀မၼာက "သူခိုးဓားျပကို အျပစ္ဒဏ္ ေပးျခင္းသည္ လူတိုင္း၏ တာ၀န္ ၀တၱရားျဖစ္ သည္" ဟူ၍ ေျပာျပသည္။ တ႐ုတ္ပညာရွင္မ်ား ေရးသား ထားေသာ ဂုဏ၀မၼာ၏ အတၳဳပၸတၱိ၌ "ထိုအခ်ိန္က ဂ်ာဗား ဘုရင္သည္ ေလာကီလူ႔ေဘာင္ကို စြန္႔ခြာလ်က္ ရဟန္းျပဳ လိုေသာ ဆႏၵရွိ၏။ သို႔ရာတြင္ မႉးမတ္မ်ား ၀ိုင္း၀န္းေတာင္း ပန္ ေသာေၾကာင့္ ဘုရင္မင္းႀကီးသည္ တိုင္းျပည္ႏိုင္ငံ အတြင္း မည္သည့္ေနရာမွာမွ အၾကမ္းဖက္မႈ မျဖစ္ပြား လွ်င္ မိမိ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ျပင္မည္ဟု ကတိျပဳသည္" ဟူ၍
ျဖစ္သည္။

ဘိကၡဳ ဂုဏ၀မၼာ၏ ဂုဏ္သတင္းသည္ တ႐ုတ္ျပည္သို႔
ေရာက္သြားသည္။ တ႐ုတ္ဘုရင္၏ ပင့္ဖိတ္ခ်က္ကို ဂုဏ၀မၼာ လက္မခံဘဲေန၍ မျဖစ္ေတာ့ေပ။ တ႐ုတ္ျပည္၌ ဗုဒၶဘာသာ ျဖန္႔ျဖဴးရန္ အခြင့္ေကာင္းကို လက္မလႊတ္လို ေပ။ ဂုဏ၀မၼာသည္ အိႏၵိယကုန္သည္ နႏၵီ၏ သေဘၤာႏွင့္ လိုက္ပါသြားၿပီးလွ်င္ နန္ကင္းသို႔ ေရာက္ရွိသြားသည္။ သို႔ ေသာ္လည္း မၾကာမီမွာပင္ ၆၅ ႏွစ္အရြယ္၌ ကြယ္လြန္ အနိစၥ ေရာက္သြားသည္။ ဂုဏ၀မၼာ၏ အတၳဳပၸတၱိအရ
ဖာဟီယန္ ေရာက္သြားၿပီး ေနာက္ပိုင္းက်မွသာလွ်င္ ဂ်ာဗား ၌  ဗုဒၶဘာသာ စနစ္တက် ထြန္းကား ျပန္႔ပြားသြားသည္ဟု သိရွိရသည္။

ဘုရင့္အမည္မ်ားႏွင့္ ဘုရင္မ်ား အုပ္စိုးသည့္ တိုင္းႏိုင္ငံ အမည္မ်ားကို ေထာက္လ်က္ ယင္းေဒသမ်ားသည္ မဆြက ဟိႏၵဴ ကိုလိုနီမ်ား ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ယင္းအမည္ နာမမ်ိဳးသည္ အိႏၵိယေတာင္ပိုင္းမွ အမည္နာမမ်ိဳး ျဖစ္ သည္။ ရာစုႏွစ္ အတန္ငယ္ ၾကာသြားေသာအခါ ယင္း ကိုလိုနီ ႏိုင္ငံမ်ား၌ ဗုဒၶဘာသာသည္ အစဥ္တစိုက္ ထြန္း ကားျပန္႔ပြားလာရာ ဟိႏၵဴ မေလးရွားတစ္ခုလံုး ဗုဒၶဘာ သာ ျဖစ္သြားသည္အထိပင္ ျဖစ္သည္။ အာရွ အေရွ႕ေတာင္ ပိုင္း ႏိုင္ငံမ်ား၌ ဗုဒၶဘာသာ ျပန္႔ပြားထြန္းကားသြားျခင္း၌
သီရိ၀ိဇယ ဗုဒၶဘာသာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ေက်းဇူးမကင္းသည္မွာ အျငင္းပြားဖြယ္မရွိေပ။

သီရိ၀ိဇယႏိုင္ငံ၏ သိလိႁႏၵာမင္းဆက္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ တ႐ုတ္တို႔ႏွင့္ အာရပ္ကုန္သည္မ်ားသည္ အေတာ္မ်ားမ်ား ေရးသားထားၾကသည္။ ဆုမၾတာ၏ အလယ္တြင္ရွိေသာ ယင္းၿမိဳ႕ေတာ္သည္ ၈ ရာစုေနာက္ပိုင္း၌ ထိုေခတ္ ထို အခ်ိန္က ယဥ္ေက်းေသာ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားထဲတြင္ ထင္ရွား ေက်ာ္ၾကားေသာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္သည္။ အင္ဒိုေနးရွား ကၽြန္းဆြယ္စုမ်ား၌ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ပညာထြန္းကားရာ ဗဟို ခ်က္ခ်ာလည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ မဇၥၽိမေဒသ အိႏၵိယႏိုင္ငံသို႔ လာၾကေသာ တ႐ုတ္ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ သီရိ၀ိဇယ၌ ေနၿပီး သကၠတဘာသာ သင္ၾကားအားထုတ္ေလ့ ရွိၾက သည္။ အခ်ိဳ႕ပညာရွင္မ်ား၏ အဆိုအရ သီရိ၀ိဇယသည္
မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ၏ ခံတပ္ႀကီးျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ လည္း တ႐ုတ္ခရီးသည္ ရႊင္က်န္၏ အဆိုအရမူ ဆုမၾတာ သည္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၏ ဌာနခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။ ရႊင္က်န္ သည္ ၆၈၈-၉၅ ခုႏွစ္၌ ခုနစ္ႏွစ္ၾကာမွ် ထိုေဒသတြင္ေနၿပီး ပညာသင္ၾကား ဆည္းပူးခဲ့သည္။

ခရစ္ႏွစ္ ၆၈၆ ခု၌ ဘုရင္ သီရိနာဂသည္ ဂ်ာဗားကို အႏိုင္ တိုက္ယူရန္အတြက္ ႀကီးမားေသာ စစ္တပ္ႀကီးႏွင့္ ခ်ီတက္ ခဲ့သည္။ စစ္ပြဲၿပီးေသာအခါ အလယ္ပိုင္းႏွင့္ အေနာက္ပိုင္း
ဂ်ာဗားကို သိမ္းပိုက္လိုက္ေလသည္။ ယင္းရာစုႏွစ္၌ သီရိ၀ိဇယ၏ အင္အားသည္ ပိုမိုတိုးတက္ေလသည္။ ထို အခ်ိန္၌ ဘုရင္ သီရိနာဂသည္ ေတာင္ပိုင္း၌ ဟရီျမစ္ကမ္း ပါး၌ရွိေသာ မာလာယု (ယခုေခတ္ က်မၼီ)ကိုလည္း လက္ ေအာက္ခံျပဳလိုက္သည္။ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္းမွာပင္ ဗံကာ ကၽြန္းမ်ားကိုလည္း သိမ္းပိုက္လိုက္သည္။ ယင္းသို႔အားျဖင့္ ထိုေခတ္က ဆုမၾကာကၽြန္း သီရိ၀ိဇယႏိုင္ငံသည္ ဗုဒၶဘာ သာ၏ အခ်က္အခ်ာျဖစ္ခဲ့သည္။

သီရိ၀ိဇယႏိုင္ငံ၏ သိလိႁႏၵမင္းဆက္ အမည္နာမမ်ားသည္
ဆုမၾတာသမိုင္း၌ ထင္ရွား ေက်ာ္ၾကားၾကသည္။ ယင္း မင္း ဆက္၏ သီရိ၀ိဇယ ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံသည္ မေလးကၽြန္း ဆြယ္ အထိလည္းေကာင္း၊ ဂ်ာဗား အလယ္ပိုင္းအထိလည္း ေကာင္း ျပန္႔ေနေလသည္။ ယင္းမင္းဆက္အား အင္ဒိုေနး ရွား ၏ ဂုတၱမင္းဆက္ဟု ေခၚေ၀ၚၾကသည္။ ယင္းမင္း ဆက္ ၏ မူရင္းအစ ေနျပည္ေတာ္ ဘယ္မွာရွိသည္ဆိုသည့္ အခ်က္ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပညာရွင္မ်ား တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အယူအဆ မတူၾကေပ။ အခ်ိဳ႕ သမိုင္းပညာရွင္မ်ားက ယင္း မင္းဆက္၏ မူလအစေနရာမွာ ဆုမၾတာ၌သာ ရွိသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သိလိႁႏၵမင္းဆက္ ဘုရင္မ်ား ေဆာက္လုပ္ခဲ့ေသာ ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားသည့္ နတ္ကြန္းႀကီး မ်ားႏွင့္ ဗေရာဗိုဒိုကဲ့သို႔ေသာ အံ့မခန္း ပုထိုးႀကီးမ်ားမွာ ဆုမၾတာ၌မရွိဘဲ ဂ်ဗား၌ရွိသည္။ ယင္းတို႔၏ ေရွးေဟာင္း အေဆာက္အအံု အက်န္အႂကြင္း အမ်ားအျပားမွာ
ဆုမၾတာ မွာထက္ ဂ်ဗား၌ ပိုေတြ႔ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပညာ ရွင္ အေတာ္မ်ားမ်ားက ယင္းမင္းဆက္၏ ပင္ရင္းေနရာမွာ
ဂ်ဗားျဖစ္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။

၇ ရာစုအထိ သု၀ဏၰဒီပႏွင့္ သု၀ဏၰဘုမၼိ၌ ေနရာအႏွ႔ံအျပား ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ထြန္းကားျပန္႔ပြားသည္ဟူေသာ တ႐ုတ္ခရီးသည္တို႔၏ အဆိုကို ရာဟုလာသံကိစၥည္းက သံသယရွိသည္။ ယင္းသို႔ျဖစ္ပါမူ ၈ ရာစု၌ သိလိႁႏၵမင္းဆက္ ဘုရင္မ်ားႏွင့္အတူ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ ဘယ္ကျပန္႔ ပြား လာသနည္း။ ထိုအခ်ိန္၌ အိႏၵိယေျမာက္ပိုင္းတြင္
မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ ထြန္းကားျပန္႔ပြားသြားသည္။ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာႏွင့္လည္းေကာင္း၊ အိႏၵိယေျမာက္ ပိုင္း အကၡရာ အေရးအသားႏွင့္လည္းေကာင္း အတူတကြ
သိလိႁႏၵမင္းဆက္လည္း အိႏၵိယေျမာက္ပိုင္းမွ ဆုမၾတာသို႔
ေရာက္ရွိလာသည္ဟု ရာဟုလာသံကိစၥည္းက ဆိုထား သည္။ သိလိႁႏၵမင္းဆက္တို႔၏ မူလအစေနရာ မည္သည့္ ေဒသ၌ရွိသည္ ဆိုသည္ကို အဆံုးအျဖတ္ေပးရန္မွာမူ အမွန္တကယ္ မလြယ္ေပ။

ေနရာအႏွံ႔အျပားမွ ရရွိေသာ သိလိႁႏၵမင္းဆက္ ဘုရင္တို႔၏
ေက်ာက္စာမ်ားမွ သိလိႁႏၵမင္းဆက္ သမိုင္းႏွင့္ပတ္သက္၍
အမ်ားအျပား သိရွိရသည္။ မေလး၌ လိဂိုရအမည္ရွိ ေဒသ တြင္ ၇၇၅ ခုႏွစ္ထိုး ေက်ာက္စာတစ္ခ်ပ္ တူးေဖာ္ရရွိသည္။ ယင္းေက်ာက္စာ၌ သီရိ၀ိဇယိႁႏၵဘုရင္၏ ဗုဒၶဘာသာ အုတ္ ေက်ာင္း သံုးေက်ာင္း တည္ေဆာက္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေရး သားေဖာ္ျပထားသည္။ ရာဇဂု႐ုမေထရ္ ဇယႏၱအား ပုထိုး သံုးဆူတည္ရန္ ဘုရင္က ေလွ်ာက္ထားသည္။ ဇယႏၱ မေထရ္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားေသာအခါ ဇယႏၱ၏တပည့္ အဓိမုခမေထရ္က ေစတီသံုးဆူ၏ အနီး၌ အုတ္ပုထိုးႏွစ္ဆူ တည္သည္။ အထက္ပါ ေက်ာက္စာ၌ သိလိႁႏၵ၏ ရာဇဂု႐ု မေထရ္ ေဆာက္လုပ္ေသာ တာရာနတ္ဘုရားအေၾကာင္း
ေရးသားပါရွိသည္။ သိလိႁႏၵမင္းဆက္ဘုရင္ ပဏကရဏ သည္ သကႏွစ္ ၇၀၀-၇၇၈ ခုတြင္ တာရာနတ္ဘုရား ေက်ာင္း ေဆာက္လုပ္ၿပီး ဘုရားေက်ာင္းႏွင့္တကြ ရြာ တစ္ရြာ သံဃာအား လႉဒါန္းေလသည္။

နာလႏၵာတကၠသိုလ္ကို တူးေဖာ္စဥ္က ေၾကးပုရပိုက္တစ္ခု ရရွိသည္။ ယင္းေၾကးပုရပိုက္၌ သီရိ၀ိဇယဘုရင္မ်ား အေၾကာင္း ေရးသားပါရွိသည္။ သီရိ၀ိဇယ သီလိႁႏၵဘုရင္ မ်ား၏ ေရွးအက်ဆံုး မဟာယာနေက်ာက္စာကို ဂ်ာဗား၌ တူးေဖာ္ရရွိသည္။ ေဒ၀နာဂရီအကၡရာျဖင့္ ေရးသားထား ေသာ ယင္းေက်ာက္စာသည္ နာလႏၵာ၌ တူးေဖာ္ရရွိေသာ ၉ ရာစုႏွစ္ ေက်ာက္စာမ်ားႏွင့္ ဆင္တူေနသည္ကို ေတြ႔ရွိရ သည္။

သု၀ဏၰဒီပမွ ဓမၼကိတၱိမေထရ္၏ ပညာဂုဏ္သတင္း
အေက်ာ္အေစာကို ၾကားသိရသည္ျဖစ္၍ ၀ိၾကမသိလာ၏ စာခ်ဆရာ တိဗက္သာသနာျပဳ ဒီပကၤရ သီရိဉာဏ (၉၈၁-၁၀၅၄)သည္ သု၀ဏၰဒီပသို႔ ႂကြလာၿပီးလွ်င္ ဓမၼကိတၱိ မေထရ္ထံတြင္ ၁၂ ႏွစ္ၾကာမွ် ပညာသင္ၾကား ေနသည္။ နာလႏၵာတကၠသိုလ္၏ နာမည္ေက်ာ္ ကထိက စာခ်ဆရာ ဓမၼပါလသည္လည္း ဆုမၾတာကၽြန္းသို႔ ႂကြ သြားၿပီးလွ်င္ ဆုမၾတာကၽြန္း၌ သက္ဆံုးတိုင္ သီတင္းသံုး သြားခဲ့သည္။

သီရိနာဂ မတိုင္ခင္ ရာစုတစ္ခုေလာက္ကပင္ စတင္၍
ဗုဒၶဘာသာသည္ ဆုမၾတာ၏ ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာ ျဖစ္လာ ခဲ့ၿပီးလွ်င္ မေလးရွား၏ ဟိႏၵဴႏိုင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံ ျဖစ္လာေအာင္ ျပဳလုပ္ရာ၌ ေအာင္ျမင္မႈ ရရွိလာခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆုမၾတာႏိုင္ငံေတာ္သည္ သီရိ၀ိဇယ၏ ဗုဒၶဘာသာ ႏိုင္ငံေတာ္အမည္ျဖင့္ ထင္ရွား ေက်ာ္ၾကားလာသည္။

သီရိ၀ိဇယ၏ နယ္ေျမအက်ယ္အ၀န္းမွာ က်ယ္ျပန္႔သည္ ထက္ က်ယ္ျပန္႔လာသည္။ ဆုမၾတာႏွင့္ မာလာယုအထိမွ် သာ မကေတာ့ဘဲ ဗိုနိယို၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ ဂ်ဗားတစ္၀က္၊ ေဖာ္မို ဆာတစ္၀င္၊ တ႐ုတ္ေတာင္ပိုင္း သေဘၤာဆိပ္ႏွင့္ သီဟိုဠ္ ကၽြန္းအထိက်ယ္ျပန္႔သြားသည္။ သိလိႁႏၵမင္းဆက္ ေနာက္ ဆံုးဘုရင္ စႁႏၵဓာႏုသည္ ခရစ္ႏွစ္ ၁၂၃၆ ႏွင့္ ၁၂၅၆ ၌ ႏွစ္ ႀကိမ္တိတိ သီဟိုဠ္ကၽြန္းကို ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္သည္။ ထိုအခ်ိန္မတိုင္ခင္ ၁၀ ရာစု၊ ၁၁ ရာစုမ်ား၌ သီရိ၀ိဇယႏွင့္ သီဟိုဠ္ကၽြန္း၏ ဆက္သြယ္ေရးသည္ ေကာင္းမြန္ခဲ့သည္။ ဘုရင္ကုမဏႏၷ၀သည္ တိုင္းျပည္ကို စြန္႔ခြာထြက္သြားရမလို ျဖစ္ေသာအခါ သီဟိုဠ္ကၽြန္း၏ အကူအညီကို ရယူခဲ့သည္။ သီရိ၀ိဇယမင္းဆက္ႏွင့္ သီဟိုဠ္ကၽြန္းမင္းဆက္အၾကား၌ အာ၀ါဟ၀ိဟာဟ ဆက္သြယ္ေရးမ်ားလည္း ရွိခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ပ႑ယသီရိမာရ၏ သမီးေတာ္ကို ဥပိႁႏၵ၀ဓီရႏွင့္ စုလ်ားရစ္ပတ္ လက္ထပ္ေပးခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ လုဏ၀တီ သည္ ဂုဏႏၷ၀ါႏွင့္ လက္ဆက္ခဲ့သည္။ နာဂတၱန္၌ ဗုဒၶ ၀ိဟာရေက်ာင္း ေဆာက္လုပ္လႉဒါန္းေသာ သီရိ၀ိဇယဘုရင္ ၏ မိဖုရားသည္ သီဟိုဠ္ ဘုရင့္သမီးေတာ္ ျဖစ္သည္ဟု အဆိုရွိသည္။

သီဟိုဠ္ကၽြန္း (သီရိလကၤာ)ႏွင့္ အိႏၵိယေတာင္ပိုင္းမွ
ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ကို ျဖတ္သြားေသာ သေဘၤာလမ္း ေၾကာင္းက်ေသာေၾကာင့္ ဆုမၾတာ၏ ပင္လယ္ကုန္ ကူး သန္း ေရာင္း၀ယ္ေရး၌ အခ်က္အခ်ာက်ေနသည္။ ဆုမၾတာ ၏ ေရွးေဟာင္းႏိုင္ငံေရး အခ်က္အခ်ာ ဗဟိုဌာနမွာ ၄ ရာစု ႏွစ္ကစ၍ တည္ရွိခဲ့ေသာ သီရိ၀ိဇယျဖစ္သည္။

http://kauthotaw.blogspot.com

=============+++==============================
အားေပးမႈကို ေေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဒီမွာ သြားလိုက္ဦးေနာ္။
-------------------------------------------------------------------------------------------------------




ဗုဒၶဘာသာ ဆိုတာဘာလဲလို ့ ေမးလာခဲ့မယ္ဆိုရင္



ဗုဒၶဘာသာ ဆိုတာဘာလဲလို ့ ေမးလာခဲ့မယ္ဆိုရင္
လူတုိင္း ပုိမုိနားလည္ လြယ္ကူေစမယ့္ အေျဖက
ဗုဒၶဘာသာဆုိတာ

“အေႀကာင္းနဲ ႔အက်ိဳး ကုိ ဆက္စပ္ျပတာ”လုိ႔
ေျဖရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဗုဒၶဘာသာမွာ ဗုဒၶကိုယ္တုိင္ ဥာဏ္အလင္းကုိ စၿပီးရခဲ့တဲ့အခ်ိန္ကေရာ၊
ေနာက္တပည့္သာ၀ကေတြ သစၥာတရားကို နား လည္သြားတဲ့အခါမွာပါ
ဥာဏ္မွာထင္လာတဲ့ စကားေလး တစ္ခုရွိပါတယ္၊

“ဣမသၼိ ံ သတိ ဣဒံ ေဟာတိ၊ ဣမသၼၸၸိ ံ အသတိ ဣဒံ န ေဟာတိ
(ဒီဟာ ျဖစ္ရင္ ဒါျဖစ္မယ္၊
ဒါျဖစ္မလာခဲ့ရင္ ဒါျဖစ္လာစရာ အေၾကာင္း မရွိဘူး)” ဆုိတဲ့ စကားပါ။

အေၾကာင္းဆုိရင္လည္း ေပၚယံအက်ဆုံးအေၾကာင္းကေန
အေၾကာင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္း စသည္ နဂုိမူလဇာတ္ျမစ္အထိ အဆက္ဆက္၊
အက်ိဳးဆုိရင္လည္း အက်ိဳးရင္းအက်ိဳးဖ်ား ခြဲျခားရုံသာမက

ဆုိးက်ိဳးထင္ရတဲ့အရာဟာ တကယ့္ဆုိးက်ိဳး ဟုတ္မဟုတ္၊
အေကာင္းလုိ႔ သတ္မွတ္ထားသမွ်လည္း
တကယ္ေကာင္းတာ ေသခ်ာမေသခ်ာ၊
ဆုိးတဲ့အက်ိဳးရဲ႕ ဇာစ္ျမစ္ကုိ ဖယ္ရွားဖုိ႔ အားထုတ္ျခင္း၊
ေကာင္းတာရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းေတြကုိ
အထပ္ထပ္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းေတြ အထိပါ၀င္သြားပါတယ္။
=================================

အားေပးမႈကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဒီမွာ သြားလိုက္ေနာ္။

ေခါင္းေဆာင္တို႔၏ က်င့္စဥ္ (၂)

အသက္စြန္႔တာ တစ္ခုေလး ေျပာျပရရင္ "ယုံေလး" ျဖစ္တဲ့ဘ၀ကုိ ေျပာျပခ်င္တယ္။ အစာငတ္ေနတဲ့ ပုဏၰားတစ္ေယာက္ကုိ ေတြ႕တယ္။ ပုဏၰား ဘာျဖစ္ေနလဲ? ဖုိလွိဳက္ ဖုိလွဳိက္နဲ႔၊ ထမင္းမစားရလုိ႔။ ဒါဆုိ မီးေလးဖုိ။ ရဲရဲေတာက္မီးလည္း ဖုိၿပီးေရာ႔ ဘာေျပာလဲ? က်ဳပ္ခုံခ်မယ္၊ က်ဳပ္အသားေတြကုိ မီးထဲမွာ ဖုတ္လုိက္။ က်က္တဲ့အခါ ခင္ဗ်ား စားပါ။

ဒါဘာလုပ္တာလဲ? ဇီ၀ိတပရိစၥာဂ အသက္ကုိစြန္႔တာ။ စြန္႔လႊတ္ျခင္း renounce။ မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ရင္ ဘယ္ေတာ့မွ ထိပ္တန္း မေရာက္ဘူး။ အဲလုိ စြန္႔လႊတ္ခ်င္တဲ့ စိတ္ဓာတ္မ်ိဳးရွိဖုိ႔လည္း လုိေပလိမ့္မယ္။ စြန္႔လႊတ္ျခင္းဟာ လြတ္ေျမာက္ျခင္းရဲ႕ လမ္းစပဲလုိ႔ ဒီလုိလည္း ေခၚႏုိင္တယ္။ စာေဂါ ပရိနိႆေဂၢါ မုတၱိ-ဆုိတဲ့ စာကုိ ၾကည့္ၿပီးေျပာတာ။ အဲဒါေၾကာင့္ အားလုံး ဘုရားေလာင္းစိတ္ဓာတ္ ေမြးၾက။ ဘုရားေလာင္းစိတ္ဓာတ္ ေမြးဆုိေတာ့ တဆက္တည္း . . . ဘုန္းႀကီးက ဘုရားေလာင္းက်င့္စဥ္ ဆုိတာ ေလးကုိ နဲနဲဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ေျပာျပ ခ်င္ေသးတယ္။ ဘုန္းႀကီးေနာက္ထပ္ အခ်ိန္(၁၅) မိနစ္ေလာက္ ယူမယ္။ အေရးႀကီးတဲ့အပုိင္းေလးေတြကုိ ဘုန္းႀကီး Point-ေတြေလာက္ ေျပာၿပီးသြားပါၿပီ။ ဘာေျပာမလဲဆုိေတာ့ ဘုရားေလာင္းရဲ႕ က်င့္စဥ္က (၁၀)ခု ရွိတယ္။

 (၁၀)ခုကုိ ဗမာတုိ႔ ေျပာေနက်အတုိင္း ႐ုိး႐ုိးေျပာရင္ ပါရမီ (၁၀)ပါး။ ပထမပါရမီက ဘာမ်ားလဲ? ပရိသတ္ၾကားဘူးလား? ေျပာစမ္းပါ။ ဒါနပါရမီပါဘုရား။ ဒါန။ ဒါန-ဆုိတာကုိ ဘယ္လုိ နားလည္လဲ?။ လွဴတယ္လုိ႔ ဒီလုိ နားလည္မယ္ေနာ္။ လွဴတာလည္း ဒါနမွန္တယ္။ အဲဒီ ဒါနထဲမွာ ေပးတာကုိလည္း ဒါနအေနနဲ႔ထည့္ပါ။ နဲနဲေလး နဲနဲေလး ကြာတာကုိ ကုိယ့္ဟာကုိ ႏွလုံးသြင္းယူပါ။ Share-ေ၀ေပးတာ၊ ေ၀ငွတာကုိလည္း ဒါနပါရမီထဲ ထည့္ပါ။ စြန္႔လႊတ္တာကုိလည္း ဒါနပါရမီထဲ ထည့္ပါ။ လွဴတယ္၊ ေပးတယ္၊ ရွယ္ယာတယ္၊ ေ၀ငွတာကုိလည္း ဒါနထဲထည့္ပါ။ ကမၻာ႔ကုလသမဂၢဌာနခ်ဳပ္ (United Nation Organization)က "ဗုဒၶေန႔" အခမ္းနားက်င္းပတယ္။

(၁၆)ႏုိင္ငံက ကုိယ္စားလွယ္ေတြကုိ စကားေျပာဖုို႔ ဖိတ္တယ္။ (၁၄)ႏုိင္ငံက သံအမတ္ေတြ ေျပာတယ္၊ ဗမာနဲ႔ မြန္ဂုိလီးယား ႏွစ္ႏုိင္ငံပဲ ဘုန္းႀကီး တက္ေျပာတယ္။ Dana means giving up of our position။ ဘာလုပ္တာလဲ?။ မိမိတုိ႔ပုိင္ဆုိင္မႈေတြကုိ စြန္႔လႊတ္တာ။ Sharing our power with others။ မိမိတုိ႔ရဲ႕ Power-ေတြကုိ ဘာလုပ္တာလဲ? သူတပါးတုိ႔နဲ႔ ေ၀ငွတာ။ Now-a-day craving for power influence and wealth, အဲဒါေတြကုိ သိပ္ၿပီး crave-ျဖစ္ေနလုိ႔ရွိရင္၊ is the main cause for war and tension။ သိပ္ၿပီးေတာ့ position-ကုိ အရမ္းမက္ေမာေနၾကလုိ႔ရွိရင္ ဘာျဖစ္လဲ?။ Tension-နဲ႔ စစ္အတြက္ အဓိကအေၾကာင္းႀကီး ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ ဗိမၺိသာရမင္းႀကီး အသတ္ခံရတာ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေကာသလတုိင္းက ေကာသလ ဘုရင္ႀကီး နန္းလုခံရတာ၊ အဇာတသတ္က အေဖကုိ သတ္ၿပီးေတာ့ နန္းလုတယ္။

 ေကာသလတုိင္းမွာ ေကာသလဘုရင္ကုိ နန္းခ်ၿပီးေတာ့ ၀ိဋဋဴဘက နန္းလုတယ္၊ Power sharing-မလုပ္လုိ႔။ ေ၀သာလီက်ေတာ့ လိစၦ၀ီမင္းေတြက "ေ၀သာလိယာ လိစၦ၀ီရာဇာေနာ ၀ါေရန ရဇၨံ ကာေရသုံ"-ဆုိၿပီးေတာ့ ဘုရင္ကုိ ေလးႏွစ္ တစ္ႀကိမ္, ေလးႏွစ္ တစ္ႀကိမ္ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္ထဲကေန ေရြးၿပီးေတာ့ ဘုရင္ကုိ တင္ေျမွာက္သြားတာကုိ ေတြ႕ရတယ္။ ေ၀သာလီမွာ ရာဇၿဂိဳလ္ရဲ႕ ျဖစ္ရပ္မ်ိဳး ေကာသလတုိင္းမွာ တခါမွ မျဖစ္ခဲ့ဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒါနဆုိတဲ့ သေဘာသည္ ပစၥည္းဥစၥာကုိ လွဴတာေလာက္ တခုတည္း မဟုတ္ပဲနဲ႔ ေ၀တာေကာ ယူရမယ္။ ကုိယ္က Billion-အထိ ခ်မ္းသာေနတယ္ ကုိယ့္အိမ္ေရွ႕မွာ သူေတာင္းစားေတြ႕ရင္ နဲနဲေတာ့ ေ၀ေပးပါ။ ကုိယ္က ဘီလ်ံ (Billion)၊ မီလ်ံ(Million) ေလာက္ ခ်မ္းသာေနမယ္ ေက်ာင္းမေနႏုိင္တဲ့ ကေလးေတြ၊ ေဆးမကုႏုိင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ေတြ႕ရင္ ေဆးေလးေတြ၊ ပညာေရးေလးေတြ ေ၀ေပးပါ။ Sharing our positions with the poor people။ Poverty ကမၻာႀကီးက အမ်ားႀကီး poor-ျဖစ္ေနၾကတယ္၊ poverty-ျဖစ္ၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြမ်ားေနၾကတယ္။

 The possessor-ေတြက ဘာလုပ္ၾကမလဲ? ေ၀ႏုိင္မွ tension-မႈေတြ ေလ်ာ႔ၿပီးေတာ့၊ the world fighting, conflicting-ေတြလည္း ေလ်ာ့သြားမယ္။ ဒါနပါရမီဟာ အလြန္က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ နာနာ ေပးႏုိင္ရင္ အရာရာကုိ ေအာင္ျမင္တယ္။ ဒါနံ သဗၺတၳ သာဓကံ-ေဟာထားတာ ရွိပါတယ္။ Learning the beauty of giving- ေပးကမ္းစြန္႔ႀကဲျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အလွအပေလးေတြကုိ သင္ယူၾကပါ။ We should pity on millions of people who are living under poverty-line- ဆင္းရဲဲ မြဲေတေနၾကတဲ့ လူေတြကုိ မ်ားမ်ားႀကီးၾကည့္ၿပီးေတာ့ မီလ်ံနာေတြ၊ ဘီလ်ံနာေတြက ေ၀ငွႏုိင္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ေတြ ေမြးၾကပါ။ And suffering from diseases and ignorance- အ၀ိဇၨာေၾကာင့္ ရလာတဲဲ့ mental disease၊ ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ရလာတဲ့ physical disease၊ အဲဒီ disease- (၂)မ်ိဳးကုိ ခံေနရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကုိ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ သနားၿပီးေတာ့ မ်ားမ်ားႀကီး ေ၀တဲ့အလုပ္ ဒါနပါရမီကုိ ျဖည့္ၾကပါ။ ေနာက္ ဒုတိယပါရမီဘာလဲ? သီလပါရမီပါဘုရား။

သီလဆုိလုိက္လုိ႔ရွိရင္ ပါဏာတိပါတာ ေ၀ရာမဏိ- ငါးပါး၊ ရွစ္ပါး၊ ကုိးပါး ရြတ္တာကုိ အားလုံး စိတ္က ေရာက္သြားလိမ့္မယ္၊ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီေလာက္တင္ မစဥ္းစားပဲနဲ႔၊ အတုိခ်ဳပ္ကေတာ့ ဘုန္းႀကီး စာေလးတစ္ေၾကာင္း ဖတ္ျပပါမယ္။ Not to generate any evil deeds- မေကာင္းတဲ့ အမူအရာကုိ ဘာမွ မလုပ္ပါနဲ႔။ Not to generate any evil speeches- မေကာင္းေသာစကားဘာမွ မေျပာပါနဲ႔။ ဒါ သီလပဲ။ Every leader-ေခါင္းေဆာင္ေတြအားလုံး၊ should value-တန္ဖုိး ထားၾကပါ။ the life-ဘ၀ကုိ တန္ဖုိးထားၾကပါ။ Practicing of morality-ကုိယ္က်င့္တရားကုိ ထိမ္းသိမ္းျခင္းျဖင့္ အားလုံးတန္ဖုိးထားၾကစမ္းပါ။ So, guard your morality- ကုိယ္က်င့္တရားကုိ ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ။ Become good leader- ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာမွာပါ။ Foreign policies of nations are-ကမၻာအရပ္ရပ္က ျပည္ပေရးရာ ၀ါဒေတြမွာ။ Mostly based on selfish-

တကုိယ္ေကာင္းဆန္တဲ့ အေပၚမွာ အေျခခံတတ္ၾကတယ္။ And interests lacking moral dimension- ကုိယ္က်င့္တရားနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြ ေလ်ာ့ပါးေနတယ္။ Morality serves- ကုိယ္က်င့္တရားက အားလုံးကုိ လုပ္ေကၽြးျပဳစုမယ္။ As the foundation for the development of meritorious deeds- ဘ၀ရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးတရားေတြ ျဖစ္ပြားဖုိ႔ရန္အတြက္ သီလတရားဟာ အားလုံးရဲ႕ အေျခခံ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္တတိယတစ္ခုက ဘာလဲ? ေနကၡမၼပါဘုရား။ ေနကၡမၼ-ဆုိတာ ဘယ္လုိ translate (ဘာသာသာျပန္)လုပ္ခ်င္လဲ? ေတာထြက္တာလား? ေတာထဲမွာ အခုလူေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ ဘုန္းႀကီးေတြေရာ၊ ကေလးေတြေရာ၊ ေက်ာင္းသား ေတြေရာ၊ စစ္သားေတြေရာ၊ ကခ်င္ေတြေရာ၊ ကရင္ေတြေရာ အမ်ားႀကီးပဲ။ ဒါ…ေတာထြက္တာလား?။ အဲဒါေနကၡမၼဆုိတဲ့ စာလုံးကုိ ဘုန္းႀကီးတုိ႔က ေတာထြက္တာလုိ႔ မဆုိခ်င္ဘူး။

Renounce-စြန္႔လႊတ္တာ။ ဘာလုပ္တာလဲ? စြန္႔လႊတ္တာပါဘုရား။ အားလုံးစြန္႔လႊတ္ ႏုိင္မွ။ သိဒၶတၳက ထိပ္တန္းကေနာ္။ ဟုိ…သမၼာသမၺဳဒၶကုိမေျပာပဲ စကားလုံးတစ္လုံး ေျပာပါ့မယ္။ Most perfect one- ေလာကမွာ အျပည့္စုံဆုံး ပုဂၢိဳလ္ တစ္ေယာက္၊ ေလာကရဲ႕ အထိပ္တန္း အျပည့္စုံဆုံးေသာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာဖုိ႔ရန္အတြက္ သူဘာလုပ္ရတာလဲ?။ ယေသာဓရာနဲ႔ (၁၃)ႏွစ္ေလာက္ ကာမဂုဏ္စည္းစိမ္ခံစားေနေပမယ့္ အဲဒါကုိ ဘာလုပ္ ပစ္ရလဲ?။ စြန္႔ပစ္ရပါတယ္ဘုရား။ စြန္႔ပစ္ရတယ္… renounce-ဆုိတာ ဒါကုိ ေျပာတာ။ ေတာထဲသြားေနကုိ ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ renounce- စြန္႔ၾက။ ဒီစည္း စိမ္းခ်မ္းသာေလးကုိ မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ရင္, မက္ေမာေနရင္, သာယာမႈေလးေတြကုိ မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ရင္ ေလာကမွာ ဘယ္ေတာ့မွ ေရွ႕တန္းမေရာက္ဘူး၊ ထိပ္တန္း မေရာက္ဘူး။

 renounce-ဆုိတာ စြန္႔လႊတ္တာ။ နန္းေတာ္ႀကီးလည္း စြန္႔ရတယ္၊ မၾကာခင္မွာ သုေဒၶါဒနက သူ႔ကုိ ဘာလုပ္ေတာ့မွာလဲ?။ နန္းလႊဲေတာ့မယ္၊ ဘုရင္ လႊဲေတာ့မယ္။ အဲဒီေတာ့ မင္းစည္းစိမ္ပါ ဘာလုပ္ရလဲ? အဲဒီေတာ့ ဒီလုိေျပာရင္ စိတ္မဆုိးနဲ႔။ Renounce the power-သူရမည့္ အာဏာပါ၀ါေတြကုိ သူဘာလုပ္သြားလဲ?။ စြန္႔တာ။ အဲလုိစြန္႔တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူဘာျဖစ္သြားလဲ? ဗုဒၶျဖစ္တာ။ အဲဒါေၾကာင့္ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ သက္သာမႈကေလးေတြ မစြန္႔လႊတ္ ႏုိင္ေသးသမွ်, မက္ေမာစရာေလးေတြကုိ မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ေသးသမွ် ဘာျဖစ္လဲ? ဘယ္ေတာ့မွ ထိပ္တန္းတစ္ေနရာကုိ မရဘူး။ စြန္႔လႊတ္ခ်င္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ကုိ အားလုံးေမြးၾက။

Renounce-ဆုိတာ အဲဒါပါပဲ။ We should sacrifice and renounce our time. အခ်ိန္၊ က်ဳပ္မအားဘူး၊ က်ဳပ္အခ်ိန္၊ က်ဳပ္အတြက္ အလုပ္ လုပ္ရအုန္းမယ္။ သူမ်ားအတြက္ အခ်ိန္မေပးႏုိင္ဘူး၊ တုိင္းျပည္အတြက္ အခ်ိန္မေပးႏုိင္ဘူး၊ လူသားေတြ အတြက္ အခ်ိန္မေပးႏုိင္ဘူး၊ လုပ္သမွ် ကုိယ့္အတြက္ကုိခ်ည္း အခ်ိန္ကုိ အသုံးခ်တာ။ အခ်ိန္ကုိလည္း မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက as long as we should not renounce money- ပုိက္ဆံေငြေၾကးလည္း အဆုံး႐ႈံးမခံႏုိင္ဘူး၊ Power-ကုိယ့္ရဲ႕ တန္ခုိးၾသဇာ ပါ၀ါကုိလည္း မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ဘူး။ Sensual pleasure-စည္းစိမ္ခံစားရတာ ေတြကုိလည္း မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ဘူး၊ for the welfare of the nations-

သူတပါးတုိ႔ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ကုိယ့္ရဲ႕ အခ်ိန္၊ ကုိယ့္ရဲ႕ စီးပြားဥစၥာ၊ ကုိယ့္ရဲ႕ သက္သာမႈေတြကုိ မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ေသးသမွ် မက္ေမာစရာေလးေတြကုိ မစြန္႔လႊတ္ ႏုိင္ေသးသမွ် ဘယ္ေတာ့မွ ထိပ္တန္းကုိ မေရာက္ပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ renounce-ဆုိတဲ့ ေနကၡမၼပါရမီဟာ ကုိယ့္ရဲ႕ possession, ကုိယ့္ရဲ႕ power, ကုိယ့္ရဲ႕ ပုိင္ဆုိင္မႈ, ကုိယ့္ရဲ႕အခ်ိန္, ကုိယ့္ရဲ႕ သက္သာမႈေတြကုိ ဘာလုပ္တာလဲ? သူတပါးတုိ႔ အတြက္ မ်ားမ်ားႀကီး စြန္႔လႊတ္ ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကပါလုိ႔ ဒီအခ်က္ေတာ့ ဒါေျပာသြားတာ။ We would never minister the services to the nations as long as we could not renounce- မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ေသးသမွ်။ We would never minister the services to the nations-လူေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကုိ တုိ႔မလုပ္ႏုိင္ဘူး။

 ေနာက္ နံပါတ္ (၄)ဘာပါလိမ့္? ပညာပါဘုရား။ ပညာ- removing the ignorance-မိမိ ႏွလုံးသားထဲမွာ ဘာကုိ ဖယ္ႏုိင္ဖုိ႔လဲ?၊ အ၀ိဇၨာကုိ ဖယ္ႏုိင္ဖုိ႔ လုိတယ္။ The darkness of delusion in life- ဘ၀ရဲ႕ အေမွာင္ေတြကုိ အကုန္လုံး ဘာလုပ္ရမလဲ? ဖယ္ထား ႏုိင္ရမယ္။ This is right and this is wrong- မွားလား? မွန္လား? မသိတဲ့ အဲဒီအ၀ိဇၨာတရားကို ဖယ္ပစ္။ Understanding the true and understanding the reality- အရွိတရား အမွန္တရားကုိ နားလည္ေအာင္ လုပ္ၾက။ Seeing the realistic nature and reviewing the correct vision are very important to make balanced decisions-

သိပ္အေရးႀကီးတယ္, correct vision။ သမၼာဒႆနမရွိေသးသမွ် ဘာျဖစ္လဲ? မွန္ကန္ေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ မခ်ႏုိင္ဘူး။ အသိဉာဏ္က Clear vision-ရွင္းလင္းေသာ အသိဉာဏ္မရွိေသးသမွ် ဘာျဖစ္လဲ? ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ဘာေတြ ခ်ခ် မမွန္ႏုိင္ဘူး။ မွားတဲ့ဆုံးျဖတ္ခ်က္ တစ္ခုကုိ ခ်လုိက္မိၿပီဆုိလုိ႔ရွိရင္ အဲဒါကုိလုပ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အဲဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ ေနာက္မွာ ခံရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ ဒုကၡအစဥ္အဆက္ႀကီးကေတာ့ အဆုံးသတ္ဖုိ႔ မလြယ္ဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ပညာအေရးႀကီးပါတယ္။ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ မေန႔တစ္ေန႔က အေမရိကက ျပန္လာေတာ့ Barnes and Noble-ဆုိတဲ့ စာအုပ္ဆုိင္ကုိ သြားၿပီးေတာ့ ဘုန္းႀကီးက စာအုပ္ေတြကုိ သြားေန႔က်ဆုိင္မွာ ၀င္ရွာေတာ့ စာအုပ္ႀကီးတစ္အုပ္ ေတြ႕တယ္။ ဗမာလုိ ေျပာမယ္ "ကမၻာမွာ အဆုိး၀ါးဆုံးေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ႀကီးမ်ားရဲ႕ သမုိင္း"ဆုိတဲ့ စာအုပ္ႀကီး တစ္အုပ္ကုိေတြ႕ေတာ့ ဘုန္းႀကီးက ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးနဲ႔ ၀ယ္လာခဲ့တယ္။

ဘယ္ကစဆုံး ျဖတ္ထားသလဲဆုိေတာ့ အာဒံနဲ႔ဧ၀တုိ႔၊ အီဗရာဟင္ တုိ႔က စၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ဆုံးျဖတ္ေတြကုိ မွားလုိ႔ ဒီကေန႔ ကမၻာႀကီးမွာ the passion-ဆုိတဲ့ ရာဂေတြ တုိးပြားေနတယ္ ဆုိတဲ့အေၾကာင္း အဲဒီလူက ေရးထားတယ္။ ခရစ္ယာန္ေတြကုိ သူကေရးထားတယ္။ စာအုပ္ကေတာ္ေတာ္ ေကာင္းတယ္။ The history the words dicession of the world- ဆုိတဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္ရွိတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုခ်ေတာ့မယ္ ဆုိရင္ ဘာလုိလဲ?။ ပညာလုိတယ္။ ပညာမပါပဲ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ မွန္ကန္ဖုိ႔ ခက္ခဲတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဘုရားေလာင္းရဲ႕ ပါရမီမွာ ဘာ Quality-လဲ? ပညာပါရမီ။ အားလုံး ဘုရားေလာင္းက်င့္စဥ္ကုိ က်င့္ၾကတဲ့ ဒီအမ်ိဳးေကာင္းသားေတြဟာ ပညာကုိ ေလ့လာၾကပါ။ အဲေတာ့ ေက်ာင္းတက္မွ ပညာရမယ္လုိ႔ေတာ့ တဖက္သတ္ႀကီး မမွတ္နဲ႔။ ေက်ာင္းမတက္ဘဲလည္း ပညာေတြ ရႏုိင္ပါတယ္။ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ နီတိမွာ စာတစ္ခုရွိတယ္ "ေလာေကာ သတၱာန-မာေဆေရာ။ The whole world is our teacher. ေလာကႀကီးတစ္ခုလုံးဟာ ကၽြန္ဳပ္တုိ႔ရဲ႕ ဆရာသမား"။

 ေန႔စဥ္ ေန႔စဥ္ျမင္ေနၾကတဲ့ အရာအကုန္လုံးက ကၽြန္ဳပ္တုိ႔ရဲ႕ ဆရာသမားေတြ။ အဲဒါေတြ အားလုံးကုိ ယူသင့္တာ ယူထား၊ ဖယ္သင့္တာကုိ ဖယ္ထား။ အားလုံးဟာ ပညာပဲ။ Invaluable to decision makers။ Wisdom guided by awareness-သတိနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ပညာ။ is invaluable- အလြန္တရာ တန္ဖုိးႀကီးမားတယ္။ ဘာေတြအတြက္လဲ? To decision makers-ဆုံးျဖတ္ခ်က္ တစ္ခုကုိ ခ်ခ်ေပးမည့္ လူေတြအတြက္ သတိနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ ပညာသည္ အလြန္တရာ တန္ဖုိး ႀကီးပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုဘာလဲ ပရိသတ္? ၀ီရိယပါဘုရား။ ၀ီရိယ endeavor။ ၀ီရိယဆုိတဲ့ ဥစၥာဟာ အဓိပၸါယ္ ႏွစ္မ်ိဳးေျပာလုိ႔ ရပါတယ္။ တစ္မ်ိဳးက ၀ီရ- ရဲရင့္ေသာ စိတ္ထား၊ ရဲရင့္တယ္ဆုိတာ သတ္ဖုိ႔၊ ျဖတ္ဖုိ႔၊ ခုိးဖုိ႔၊ လုယက္ဖုိ႔၊ ႏွိပ္စက္ဖုိ႔ ရဲရင့္တာကုိ မဆုိလုိပါဘူး။ ဘာလုပ္ဖုိ႔ ရဲရင့္ရမလဲ? ေအးသလား?

ဒီေလာက္ ေအးေနတဲ့ အခ်ိန္ႀကီးမွာ အလုပ္ လုပ္စရာရွိတယ္၊ အဲဒီေအးေနတဲ့ အရာကုိ ရဲရဲတင္းတင္း ရင္ဆုိင္ၿပီး သြားလုပ္ပါ။ သိပ္ပူတယ္၊ ပူေနတုန္းလည္း ပူေနတာကုိ ရဲရဲတင္းတင္းရင္ဆုိင္ၿပီးေတာ့ လုပ္ရမည့္ ကိစၥကုိလုပ္သာလုပ္။ ပူလုိ႔ ေနာက္ဆုပ္ေနမယ္၊ ေအးလုိ႔ ေနာက္ဆုပ္ေနမယ္ဆုိရင္ ဘာျဖစ္မလဲ? အကုန္လုံး အခြင့္အေရးေတြ ဆုံး႐ႈံးမယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ၀ီရဆုိတာ ေအးတာတုိ႔, ပူတာတုိ႔, ေစာျခင္းတုိ႔, ေနာက္က်ျခင္းတုိ႔, ေနေကာင္းျခင္းတုိ႔, ေနမေကာင္းျခင္းတုိ႔, ခ်စ္သူနဲ႔ ခြဲရျခင္းတုိ႔, မုန္းသူနဲ႔ တြဲရျခင္းတုိ႔ကုိ ရင္ဆုိင္ရဲတဲ့ သတၱိကုိ ဘာေခၚသလဲ? ၀ီရလုိ႔ ေခၚပါတယ္ဘုရား။ အဲဒီ "၀ီရရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကုိ ၀ီရိယရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္"လုိ႔ ေခၚတာပါပဲ။ အဲဒီ ၀ီရစိတ္နဲ႔ အားထုတ္တဲ့အခါမွာ right endeavour-အေရးႀကီးပါတယ္။ Right endeavourer-ဆုိတာက မိမိအတြက္လည္း အက်ိဳးရွိမယ္၊ သူတပါးလည္း အက်ိဳး ရွိမယ္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အက်ိဳးရွိမယ္ဆုိရင္ ဒါ endeavour-ပဲ။ ကုိယ့္အတြက္သာ အက်ိဳးရွိၿပီး သူတပါးအတြက္ အက်ိဳးမရွိဘူးဆုိလုိ႔ရွိရင္ အဲဒီကိစၥကုိ အားထုတ္ဖုိ႔ အမ်ားႀကီး က်ိဳးစားရမယ္။ ေလာကေရးရာဆုိရင္ေတာ့ ဒါကုိ လုပ္ဖုိ႔ စဥ္းစားရမယ္။

 ဓမၼေရးရာမွာ ဆုိရင္ေတာ့ ကုိယ့္အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ဒါကုိ လုပ္လုိ႔ရပါတယ္။ အဲဒါ Right endeavourer-မွန္ကန္စြာ အားထုတ္ျခင္း။ Striving steadfastly without slacking in efforts and perseverance is the perfection of right endeavor-ဒါဟာ perfection-တစ္ခုပဲ။ ပါရမီကုိ perfection-လုိ႔ ေခၚတယ္ေနာ္။ If you want to perfect man, we should follow ten perfections. ေနာက္တခုက ဘာတဲ့လဲ ပရိသတ္? ခႏၱီပါရမီပါဘုရား။

ခႏၱီလည္းပဲ ဘယ္ထဲ ပါသလဲ? ပါရမီထဲပါပါတယ္ ဘုရား။ ခႏၱီအေၾကာင္း ေျပာၿပီးပီ။ ေျမႀကီးလုိ က်င့္ၾက။ ေနာက္တစ္ခုက ဘာတဲ့လဲ ပရိသတ္ ခႏၱီၿပီးေတာ့? သစၥာပါရမီပါဘုရား။ သစၥာ။ အဲဒါကုိလည္း ေရးထားတဲ့ ဘုန္းႀကီးရဲ႕ စာတမ္းေလး ဖတ္ၿပီးေတာ့ အျပည့္အစုံ ေျပာျပမယ္။ Leaders, any leaders should not utter-မေျပာသင့္ဘူး။ Any conscious lies- သိလ်က္နဲ႔ မဟုတ္တာကုိ မေျပာနဲ႔။ For the sake of wealth and power-စီးပြားဥစၥာနဲ႔ ပါ၀ါအတြက္ သိလ်က္နဲ႔ မဟုတ္တာကုိ မေျပာရဘူး။ They should not be swayed by desire-ရာဂေၾကာင့္လည္းပဲ ေလာဘနဲ႔ပဲလည္း မဟုတ္တာကုိ မေျပာရဘူး။

 ေဒါသေၾကာင့္လည္းပဲ မဟုတ္တာကုိ မေျပာပါနဲ႔။ They should not be swayed by fear- ေၾကာက္လုိ႔လည္းပဲ မဟုတ္တာကုိ မေျပာပါနဲ႔။ They should not be swayed by delusion- မသိသျဖင့္ ေမာဟ လြမ္းၿပီးေတာ့လည္း မဟုတ္တာကုိ မေျပာပါနဲ႔။ Leaders should constantly establish the Perfection of Truthfulness-မွန္ကန္စြာ ေျပာဆုိတဲ့ အေလ့အက်င့္ကုိ အားလုံး စနစ္တက် တည္ေဆာက္ၾကပါ။ Which is speaking only the truth with no duplicity in speech- စကားထဲမွာ ႏွစ္ခြန္းမရွိပါေစနဲ႔၊ ႏွစ္မ်ိဳးမရွိပါနဲ႔။ Planet Venus pursues its own course through all the seasons- Planet Venus- ဘာလဲ? အဂၤါၿဂိဳလ္လား? ကမၻာေျမာက္၀င္႐ုိးစြန္းမွာ သြားေနတဲ့ ဓူ၀င္ၾကယ္၊ ကမၻာႀကီးကုိ ပတ္ေနတာ လမ္းေၾကာင္းေလး ေျပာင္းၿပီးေတာ့ ဟုိလမ္းေၾကာင္း ဒီလမ္းေၾကာင္းကေန သြားအုန္းမယ္ဆုိၿပီးေတာ့ ဘယ္တုန္းက သြားဘူးလဲ?။ ကမၻာပတ္ေနတဲ့ ၾကယ္တာရာေတြ, လေတြ, ေနေတြ, ဒီ orbits-ေတြ, ဒီ planet-ေတြဟာ ဒီ orbit-ကုိသာ ေျပာင္းၿပီးသြားရင္ ကမၻာႀကီး ဘာျဖစ္မလဲ? ကမၻာပ်က္မယ္။ အဲဒါကုိ စံနမူနာထားၿပီးေတာ့ မွန္ကန္ေသာ လမ္းေၾကာင္းက အားလုံး ေလွ်ာက္ၾကပါ၊

သစၥာပါရမီ။ ေနာက္နံပါတ္ (၈) ဘာပါရမီလဲ ပရိသတ္? အဓိ႒ာနပါရမီပါဘုရား။ အားလုံး ဘုန္းႀကီးက ဘုရားေလာင္းက်င့္စဥ္ကုိ ေျပာေနတာ။ စစ္ေခါင္းေဆာင္အားလုံး၊ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္အားလုံး, လူမႈေရး, ဘာသာေရး, သာသနာေရး ေခါင္းေဆာင္အားလုံးကုိ ဘုန္းႀကီးက ဘုရားေလာင္းေတြလုိ ၾကည္ညိဳၿပီး ေျပာေနတာ။ အခု အဓိ႒ာနပါရမီ- resolusion။ The leaders should make resolution as steadfast as a rocky mountain-ေက်ာက္ေတာင္ႀကီးကဲ့သုိ႔ ခုိင္မာေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ရွိရမယ္။ အခုတစ္မ်ိဳး အခုတစ္မ်ိဳး မလုပ္ရဘူး။ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုခ်ၿပီးရင္ အဲဒီ decision-ကုိ ခ်ေတာ့မယ္ ဆုိရင္လည္း ဘာနဲ႔ ခ်ရမလဲ? သတိနဲ႔ ထိန္းထားတဲ့ ပညာနဲ႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်ရင္ အဲဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္သည္ မမွားဘူး။ အဲဒီမွန္ကန္တဲ့ အက်ိဳးရွိမည့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ ခ်ၿပီးရင္ ေက်ာက္ထဲမွာ စုိက္ေထာင္ထားတဲ့ ေက်ာက္တုိင္လုိဆုိ ဘာျဖစ္မလဲ? ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ဟာ ခုိင္းၿမဲေနရမယ္။ ဖြဲထဲမွာ, သဲထဲမွာ စုိက္ထားတဲ့ တုိင္လုိ ႐ုိင္မေနရဘူး။ Which never trembles when the storm beats upon it- မုန္တုိင္းေတြ တုိက္ခ်င္တုိင္း တုိက္ ေက်ာက္ထဲမွာ စုိက္ထားတဲ့ ေက်ာက္တုိင္က ဘယ္ေတာ့မွ မယိမ္းယုိင္ဘူး။ Likewise, leaders must be unshaken in their resolution- ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ အားလုံး ဘယ္ေတာ့မွ မယိမ္းယုိင္ပါေစနဲ႔။

 ေနာက္ နံပါတ္ (၉) ဘာပါရမီလဲ? ေမတၱာပါရမီပါဘုရား။ ေမတၱာ- ေျပာၿပီး သြားၿပီ။ ေမတၱာကဘာနဲ႔ တူတဲ့အက်င့္လဲ?၊ ေရနဲ႔ တူတဲ့အက်င့္ပါဘုရား။ ေရလုိ က်င့္ၾကပါ။ လူေကာင္းေတြေသာက္လည္းပဲ၊ သူေတာ္ေကာင္းေတြ ေသာက္လည္းပဲ ဘာျဖစ္လဲ? ေအးခ်မ္းတယ္။ လူမုိက္ေတြ လူဆုိးေတြေသာက္လည္း ေအးခ်မ္းတယ္။ လူေကာင္း လူဆုိး ႏွစ္မ်ိဳးလုံးကုိ ေရသည္ ေအးခ်မ္းေစသလုိပဲ ရန္သူမိတ္ေဆြ အားလုံး ဘာျဖစ္ပါေစလဲ? ေအးခ်မ္းပါေစလုိ႔ ႏွလုံးသြင္းၾကပါ။ ေမတၱာ။ ေနာက္ဆုံး နံပါတ္ (၁၀) ဘာပါရမီလဲ ပရိသတ္? ဥေပကၡာပါရမီပါဘုရား။ ဥေပကၡာ။ We all leaders, any leaders, religious leaders, national leaders, social leaders, political leaders, any leaders should not be perturbed by prosperity-

စီးပြားဥစၥာေတြေၾကာင့္ စိတ္ေတြ ဘာျဖစ္ရမလဲ? စိတ္ေတြ မယိမ္းယုိင္ရဘူး။ and adversity gain and lost- Gain-အသစ္ရတာ, စိတ္က ဘာျဖစ္လာလဲ? စိတ္က ေျမွာက္သြားတယ္။ Lost-ဘာျဖစ္လဲ? ဆုံး႐ႈံးကုန္ၿပီ၊ စိတ္ဓာတ္ေတြက်လာတယ္။ သိပ္ေအာင္ျမင္ေနၿပီ ဘာျဖစ္လဲ? ေျမာက္ႂကြႂကြ ျဖစ္လာတယ္။ ဆုံး႐ႈံးကုန္ၾကၿပီး စိတ္ဓာတ္ေတြ က်လာတယ္။ Gain and lost-အဲဒီ ႏွစ္ခုေၾကာင့္ စိတ္က ဘာျဖစ္ရလဲ? မယုိင္ရဘူး။ Honor- ဂုဏ္ေက်းဇူး အေျပာခံရတယ္။ Censure- ကဲ့ရဲ႕ခံရတာ။ ဂုဏ္ေက်းဇူးအေျပာခံရလုိ႔ ဘာျဖစ္ လာသလဲဲ? ငါပဲကြ ငါပဲကြ ငါ့အတြက္ ဒါေျပာတာ။ ဒါငါလုပ္တာ။ ကဲ့ရဲ႕လာေတာ့ ငါမဟုတ္ဘူး၊ ဒါ ငါမလုပ္ဘူး၊ ဟုိေကာင္ေတြ။ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ဆရာ အနီးစခန္း ေျပာတယ္။ အဂၤလိပ္ႀကီး အမဲပစ္သြားတာ ဗမာအရာရွိေတြ ေနာက္ကလုိက္ရတယ္။

အဂၤလိပ္အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ေခတ္က အဂၤလိပ္အေရးပုိင္, ဗမာျပည္မွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာ အေတာ္ၾကာလာေတာ့ ဗမာစကားေလး မေတာက္တေခါက္ ေျပာတတ္ လာတယ္။ ဗမာအရာရွိေတြက ေနာက္က လုိက္ရတယ္ ေတာထဲသြား အမဲပစ္တယ္။ ဒုိင္း. . .ဆုိ ပစ္ခ်လုိက္တယ္၊ သမင္ကုိ တည့္တည့္ မွန္တယ္။ အဲဒီ အဂၤလိပ္အေရးပုိင္ ပစ္တာ မမွန္ဘူး။ သူ႔ေနာက္က ၿမိဳ႕ပုိင္ ပစ္တာ မွန္တယ္။ ဟုိမွာ သြားၾကည့္ေတာ့ သမင္ေလးဆုိေတာ့… အဂၤလိပ္အေရးပုိင္က ႐ုိင္ဖယ္ႀကီးကုိ ကုိင္ၿပီးေတာ့ ဒါ နာက်စ္တာကြ၊ ဒါ နာက်စ္တာ။ ၿမိဳ႕ပုိင္က ပစ္တာ, အဂၤလိပ္ အေရးပုိင္က ပစ္တာကုိ မဟုတ္ဘူး။ သမင္ကုိ ပစ္တာ မွန္တုိင္း မွန္တုိင္း ငါက်စ္တာခ်ည္းပဲကုိ လုပ္တာ, အဂၤလိပ္အေရးပုိင္။ ေနာက္က်ေတာ့ ဒုိင္း…ဆုိ ပစ္လုိက္တာ သမင္မဟုတ္ဘူး၊ ယာခုတ္ေနတဲ့ လူႀကီးကုိ မွန္တာ၊ သြားၾကည့္ေတာ့ လူသြားမွန္တာ…၊ အဲဒီေတာ့ အဂၤလိပ္ႀကီးက ဟင္း. . .ဒါ ငါက်စ္တာ မဟုတ္ဘူး၊ နင္ က်စ္တာ။

အဲဒီေတာ့ ေကာင္းလာလုိ႔ ဆုိရင္ေတာ့ ငါပဲ၊ ဆုိးလာလုိ႔ဆုိရင္ေတာ့ နင္ပဲ။ အဲဒီလုိ မလုပ္ၾကနဲ႔။ We all leaders should not be perturbed by prosperity and adversity, gain and lost, honor and censure. A leader must have the quality of equilibrium of mind- စိတ္ဓာတ္က ဘာျဖစ္ရမလဲ? တညီတည္း ရွိရမယ္။ ေကာင္းခ်င္လည္း ေကာင္း၊ ဆုိးခ်င္လည္း ဆုိး၊ တညီတည္း။ ဗုဒၶရဲ႕ Middle way-က ေနရာတကာမွာ ၀င္တယ္။ အခုနက ခႏၱီမွာၾကည့္ ဘာျဖစ္သလဲ? ေခ်းယုိ ေသးေပါက္လည္း ခံရတယ္၊ စိတ္မပ်က္နဲ႔။ ေခ်းနဲ႔ ေသးနဲ႔ အပက္ခံရလည္း စိတ္မပ်က္နဲ႔။ ပန္းကုံး အဆက္ခံရလည္း စိတ္မေျမာက္နဲ႔။ Middle way-ပဲ က်င့္ရမယ္။ ေမတၱာက်ေတာ့ ဘာျဖစ္လဲ? ေကာင္းတဲ့လူေတြလည္း ခ်မ္းသာ ၾကပါေစ၊ ဆုိးတဲ့လူေတြလည္း က်န္းမာပါေစပဲ။ Middle way-ပဲ။

ဗုဒၶရဲ႕ Middle way-က in every case-ပဲ။ You can apply။ အဲဒါေၾကာင့္ Buddhist Acadamy-က ဘာေတြကုိ သင္မလဲ? Apply Buddhism-ကုိ သင္တာ။ ဗုဒၶတကၠသုိလ္ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္သည္ ဘာလုပ္ၾကမလဲ? သံဃာငယ္ေတြကုိ apply Buddhism- ေလာကႀကီး လူတကာနဲ႔ အသုံးခ်ႏုိင္တဲ့ ဗုဒၶရဲ႕ အဆုံးအမေတြကုိ သင္ေပးမယ္၊ လူနဲ႔ တထပ္တည္း ျဖစ္ေအာင္။ အဲဒါေၾကာင့္ Morning class-ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ဒကာ ဒကာမေတြအတြက္ ဖြင့္မယ္ဆုိတာကလည္း အဲဒါပါပဲ။ Apply Buddhism-ကုိ သင္ေပးမယ္။ Equilibrium of mind- ဥေပကၡာဆုိသည္ကား ေကာင္းေသာ အေနအထား၊ ဆုိးေသာ အေနအထား ဘယ္အေနအထားမွာ မဆုိ စိတ္ကုိ ဘယ္လုိထားရမလဲ? Equal, stability သာတူ ညီမွ်ျဖစ္ေအာင္၊ ၿငိမ္ေနေအာင္ အားလုံး က်င့္သုံးၾက။ ဒါေျပာပါတယ္။ We should go through middle way by being always evenly balanced in both favor and fear without attachment- သိပ္ favor-ရရင္လည္း do not attach-ပဲ။ fear-ျဖစ္လာရင္လည္း do not deattach။ အဲဒီႏွစ္ခုကုိ လြတ္ေအာင္ အလယ္ကသြားကုိ ဘာေခၚသလဲ? Equanimity။

အဲဒါေတြ အားလုံးဟာ ဘယ္သူ႔က်င့္စဥ္ေတြလဲ? ဘုရားေလာင္း က်င့္စဥ္။ ဒါေတြကုိ ပါဠိလုိ ဘာေခၚသလဲ? ပါရမီ။ ပါရမီကုိ အဂၤလိပ္လုိ ဘာသာျပန္ေတာ့ Perfection။ အားလုံးေသာ ဘ၀သံသရာတစ္ေလွ်ာက္လုံးက ေဆြမ်ိဳးမေတာ္ခဲ့ဘူးေသာ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါမရွိဆုိတဲ့ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ အနမတဂၢ သုတ္ေတာ္အရ ဒီကေန႔ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ေျပာဆုိတဲ့ တရားစကား လာေရာက္ နားေထာင္ၾကတဲ့ အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီးအားလုံးဟာ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ရဲ႕ ဘ၀ေဟာင္းက ညီအစ္ကုိ ေမာင္ႏွမေဟာင္းေတြပါလုိ႔ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ဒီလုိ သေဘာထားၿပီးေတာ့ တုိင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ိဳးအတြက္ အလုပ္ လုပ္ၾကတဲ့ လုပ္ငန္းဟာ ဘာလုပ္ငန္းလဲ? ဘုရားေလာင္း လုပ္ငန္း, အဲဒါေၾကာင့္ ဘုရားေလာင္းက်င့္စဥ္ (၁၀)ပါးကုိ Leadership quality-မ်ားအေနနဲ႔ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ဒီကေန႔ ေျပာျပပါတယ္။

 ႏုိင္ငံမွာ ေခါင္းေဆာင္ၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ အသင္းအဖြဲ႔ေတြမွာ ေခါင္းေဆာင္ၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ လူလူခ်င္း တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္၊ တစ္ေယာက္အက်ိဳးစီးပြားကုိ တစ္ေယာက္က ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ပင္ ဒီအတုိင္း ပါရမီ (၁၀)ပါးလမ္းစဥ္အတုိင္း (Ten kinds of perfections)ဆုိတဲ့ ပါရမီ (၁၀)ပါးအတုိင္း အားလုံးက်င့္သုံးႏုိင္ၾကမယ္ဆုိရင္ တုိင္းသူျပည္သား လူအမ်ားလည္း သူတုိ႔ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားေတြ ဘာျဖစ္လာမလဲ? Perfect- တုိင္းသူျပည္သား လူအမ်ားရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားလည္း perfect-ျဖစ္လာေအာင္၊ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အားလုံးကလည္း ဘာျဖစ္လဲ? Perfect men-ေတြ ျဖစ္လာေအာင္ ဒီ ten kinds of perfection-ဆုိတဲ့ ပါရမီ (၁၀)ပါး အားလုံးကုိ လုိက္နာ က်င့္သုံး ၿပီးေတာ့ တုိင္းျပည္ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားအားလုံး ျပည့္စုံေအာင္ က်င့္သုံးၾကပါ၊ က်င့္သုံးႏုိင္ၾကပါေစဆုိတာ ဘုန္းႀကီးက ေလးနက္စြာ တုိက္တြန္းၿပီးေတာ့ ဘုန္းႀကီးရဲ႕ ဒီမွာတင္ နိဂုံးခ်ဳပ္အပ္ပါတယ္။ အားလုံးကုိ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ သီတဂူစန္းလပမာ ခ်မ္းျမသာယာ ရွိၾကပါေစ သီတဂူဆရာေတာ္ေဒါက္တာအရွင္ဉာဏိႆရ အဂၢမဟာပ႑ိတ၊ အဂၢမဟာသဒၶမၼေဇာတိကဓဇ၊Align Left အဂၢမဟာဓမၼကထိက (Ph.D., D.Litt.)

=========================================================
အားေပးမႈကို ေေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဒီမွာ သြားလိုက္ဦးေနာ္။
-------------------------------------------------------------------------------------------------------




Translate

သုခအောင် (စာအုပ်စင်)သို့ လာရောက်လည်ပတ်ကြကုန်သောမိတ်ဆွေအားလုံးကိုအထူးကျေးဇူးတင်ပါတယ်၊ အကြံပေးချက်ကို ကြိုဆိုလျက်ပါ။ ဖုန်း- 09-400700358/09-760136274 သို့ဆက်သွယ်အကြံပြုနိုင်ပါတယ်။

Followers