ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္

ရွင္အာနႏၵမေထရ္ျမတ္ဟာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕ ၀မ္းကြဲ ညီေတာ္ျဖစ္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရားနဲ႔ အလြန္အကၽြမ္း၀င္ေတာ္ မူတဲ့မေထရ္ ျမတ္ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ဆုံးဘ၀မွာ တုသိတာနတ္ျပည္ကေန စုေတခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး ဘုရားအေလာင္းေတာ္နဲ႔ တစ္ရက္တည္းမွာဘဲ ဖြားေတာ္မူခဲ့တယ္။ အရွင္ျမတ္ရဲ႕ ခမည္းေတာ္ဟာ အမိေတာဒနျဖစ္ၿပီး သုေဒၶါဒနမင္းႀကီးရဲ႕ ညီေတာ္ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လုိ႔ မဟာနာမ္မင္းသားနဲ႔ အႏု႐ုဒၶမင္းသားတုိ႔ဟာလည္း အရွင္ျမတ္ရဲ႕ ညီအစ္ကုိေတြျဖစ္တယ္။ မဟာ၀တၳဳမွာေတာ့ ရွင္အာနႏၵဟာ သုေကာဒနမင္း ရဲ႕ သားေတာ္ျဖစ္ၿပီး ေဒ၀ဒတၱနဲ႔ ဥပဓါန တုိ႔နဲ႔ ညီအစ္ကုိျဖစ္တယ္လို႔ ဆုိတယ္။ မယ္ေတာ္ကေတာ့ မာဂီ မိဘုရား ျဖစ္တယ္။

အာနႏၵာမင္းသားဟာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီး ႏွစ္၀ါေျမာက္မွာ ‘‘ဘဒၵိယ၊ အႏု႐ုဒၶ၊ ဘဂု၊ ကိမိလ၊ ေဒ၀ဒတၱ’’ မင္း သားတုိ႔နဲ႔ အတူတူ ရဟန္းျပဳခဲ့တယ္။ (Vin.ii.182) ဥပဇၥ်ာယ္ဆရာက ေဗလ႒သီသ မေထရ္ျမတ္ျဖစ္တယ္။ (ThagA.i.68; DA.ii.418ff.; Vin.i.202; iv. 86) ။ ရဟန္းျပဳၿပီး မၾကာျမင့္မီမွာဘဲ ပုဏၰမႏၱာနီ ပုတၱမေထရ္ရဲ႕ တရားကုိ နာၾကားရၿပီး ေသာတပန္ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ရွင္အာနႏၵမေထရ္ျမတ္ဟာ ပုဏၰမႏၱာနီ ပုတၱမေထရ္ရဲ႕ ေက်းဇူးတရားကုိ ျမြက္ၾကားထားၿပီး အရွင္ျမတ္နာၾကားရတဲ့ တရားေတာ္ကုိ ျပန္လည္ ေဟာၾကားထားတာကုိ ေတြ႕ၾကရတယ္။ 

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ဟာ ပထမ၀ါေတာ္ႏွစ္ဆယ္အတြင္းမွာ အၿမဲတမ္းအလုပ္ေကၽြးရဟန္းေတာ္ မရွိခဲ့ဘူး။ အဆင္သင့္တဲ့ ရဟန္း ေတာ္ေတြကသာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကုိ လုပ္ေကၽြးခဲ့ၾကတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္၊ နာဂသမာလ၊ နာဂိတ၊ ဥပ၀ါန၊ သုနကၡတၱ၊ စုႏၵသာမေဏ၊ သာဂတ၊ ရာဓနဲ႔ ေမဃိယ ရဟန္း တုိ႔ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ ရဟန္းေတာ္ေတြဟာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကုိ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕ေအာင္ မလုပ္ေကၽြးႏုိင္ခဲ့ဘူးလုိ႔ ဆုိတယ္။ ၀ါေတာ္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္လြန္တဲ့ အခါ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ဟာ ရဟန္းပရိသတ္ရဲ႕ မ်က္ေမွာက္မွာ သက္ေတာ္ႀကီးရင့္လာၿပီျဖစ္လုိ႔ အစစ၊ အရာရာ ႐ုိေသေလးစြာသမူနဲ႔ လုပ္ေကၽြးမဲ့ အၿမဲတမ္းအလုပ္ေကၽြးရဟန္းေတာ္တစ္ပါး အလုိရွိေတာ္ မူေၾကာင္းမိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားကုိ အလုပ္ေကၽြးျပဳခဲ့ၾကတဲ့ ရဟန္းေတာ္ေတြဟာ တခါတရံ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ စကားေတာ္ကုိ မနာယူခဲ့ဘူး၊ တခါမွာ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ သပိတ္၊ သကၤန္းေတာ္ေတြကုိ ေျမမွာ ခ်မည့္ ဟန္ျပဳၿပီး ျမတ္စြာဘုရားကုိ တစ္ပါးတည္းထား၊ လမ္းခြဲသြားခဲ့တယ္ လုိ႔ဆုိပါတယ္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕ စကားကုိ ၾကားေတာ္မူတဲ့အခါ ရွင္သာရိပုတၱရာ အစရွိတဲ့ မေထရ္ႀကီးေတြဟာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကုိ လုပ္ေကၽြးဖုိ႔ ခြင့္ေတာင္းေတာ္မူခဲ့တယ္။ သုိ႔ေပမဲ့ ျမတ္စြာဘုရားက ခြင့္ေပးေတာ္မမူခဲ့ပါဘူး။ ေနာက္ဆုံး ရွင္အာနႏၵာ မေထရ္ျမတ္ တစ္ပါးသာက်န္ရွိၿပီး ရွင္အာနႏၵာဟာ တိတ္တဆိတ္သာ ေနေတာ္မူခဲ့တယ္။ အျခားရဟန္းေတြက အရွင္ျမတ္ကုိ ဘာေၾကာင့္ တိတ္တဆိတ္ေနေတာ္မူလဲ ေမးတဲ့အခါ ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ က ျမတ္စြာဘုရားရွင္ဟာ အလုပ္အေကၽြးျပဳဖုိ႔ ဘယ္သူဟာ အသင့္ေတာ္ဆုံးျဖစ္တယ္ဆုိတာ သိေတာ္မူလိမ့္မယ္ လုိ႔ ေျဖေတာ္မူတယ္။ အဲဒီ အခါမွ ျမတ္စြာဘုရားဟာ ရဟန္းေတြကုိ အာနႏၵာ ဟာ အလုပ္ေကၽြးျပဳဖုိ႔ ေလွ်ာက္ထားလိမ့္မယ္လုိ႔ မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။ ဒီအခါ ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ဟာ ျမတ္စြာဘုရား ရွင္ထံ အလုပ္ေကၽြးျပဳေတာ္မူဖုိ႔ အတြက္ ‘‘ပယ္ေလးတန္၊ ခံေလးပါး’’ လုိ႔ထင္ရွားတဲ့ ဆုရွစ္ပါးကုိ ေတာင္းခံေတာ္မူတယ္။

 ပယ္ေလးတန္ဆုိတာကေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားကုိ လုပ္ေကၽြးတဲ့အခါ ျမတ္စြာဘုရားက (၁) ေကာင္းျမတ္တဲ့ သကၤန္းကုိ မေပးစြန္႔ပါနဲ႔ဘုရား၊ (၂) ေကာင္းျမတ္တဲ့ ဆြမ္းကုိ မေပးစြန္႔ပါနဲ႔ဘုရား၊ (၃) ျမတ္စြာဘုရားနဲ႔ အတူ ဂႏၶကုဋိတုိက္အတြင္းမွာ သီတင္းသုံးေနထုိင္ခြင့္မေပးပါနဲ႔ဘုရား၊ (၄) ျမတ္စြာဘုရားကို ပင့္ဖိတ္ရာ အရပ္တုိ႔မွာ အတူေခၚေဆာင္ျခင္း မျပဳပါနဲ႔ ဘုရား၊ ဆုိတဲ့ ေလးခ်က္ျဖစ္တယ္။

ဒီ ေလးခ်က္ကုိ ေတာင္းရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ အျခားပုဂၢိဳလ္ေတြက အာနႏၵာဟာ ျမတ္စြာဘုရားထံက သကၤန္းေကာင္း ရလုိ႔၊ ဆြမ္းေကာင္း ဘုဥ္းေပးရလုိ႔၊ ဂႏၶကုဋိတုိက္ေတာ္အတြင္းမွာ အတူေနရလုိ႔၊ ျမတ္စြာဘုရားကုိပင့္ဖိတ္ရာမွာ အတူၾကြရလုိ႔ ျမတ္စြာ ဘုရားကုိ လုပ္ေကၽြးေတာ္မူျခင္းျဖစ္တယ္ လုိ႔ ႐ူတ္ခ်အျပစ္တင္ၾကမွာ စုိးေသာေၾကာင့္ျဖစ္ ပါတယ္။ ခံေလးပါးဆုိတာကေတာ့

(၁) ျမတ္စြာဘုရားဟာ ရွင္အာနႏၵာကတစ္ဆင့္ ပင့္ဖိတ္မူကုိ ၾကြေရာက္ေတာ္မူပါရန္၊ (၂) အေ၀းမွ လာတဲ့ ဘုရားဖူး ပရိသတ္ ေတြကုိ ျမတ္စြာဘုရားထံ ေခၚေဆာင္လာၿပီး ဘုရားဖူးေမွ်ာ္ရန္ ခြင့္ေပးႏုိင္ပါရန္၊ (၃) တရားေတာ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ယုံမွားသံသယ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ခဏမွာ ျမတ္စြာဘုရား ကုိ ေမးေလွ်ာက္ခြင့္ေပးပါရန္၊ (၄) မ်က္ကြယ္မွာ ေဟာၾကားေတာ္မူတဲ့ တရားေတာ္ေတြကုိ ျပန္လည္ ၾကားနာခြင့္ ေပးပါရန္ စတဲ့ ေလးခ်က္ျဖစ္တယ္။ ဒီလုိခံေလးပါးကုိ ေတာင္းရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ အကယ္၍ ဒီ လုိ အခြင့္ေရးေတြကုိမွ မရခဲ့ရင္ အျခားသူေတြဟာ အာနႏၵာမေထရ္ ဟာ ျမတ္စြာဘုရားထံ လုပ္ေကၽြးၿပီး ဘာအခြင့္ေရးမွ ခ်ီးေျမႇာက္မခံရပါလားလုိ႔ အျပစ္တင္ကဲ့ရဲ႕ၾကမွာစုိးတဲ့ အတြက္ျဖစ္တယ္ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ဟာ ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ေတာင္းေတာ္မူတဲ့ ‘‘ပယ္ေလးတန္၊ ခံေလးပါး’’ ဆုိတဲ့ ဆုရွစ္ရပ္ ကုိ လုိက္ေလ်ာ သေဘာတူေတာ္မူခဲ့တယ္။

သုိ႔ေသာ္လည္း ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ဟာ ပုကၠဳသ မလႅာမင္းသားက ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကုိ လွဴဒါန္းေတာ္မူတဲ့ သကၤန္းေတာ္ ႏွစ္စုံ အနက္တစ္စုံကုိ လက္ခံေတာ္မူခဲ့တယ္။ ရွင္ဗုဒၶေဃာသ ကေတာ့ ဒီလုိ လက္ခံခဲ့ျခင္းဟာ အဲဒီ အခ်ိန္က ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ဟာ ပရိနိဗၺာန္၀င္စံေတာ္မူခ်ိန္နီးကပ္ေနၿပီျဖစ္ၿပီး ရွင္အာနႏၵာရဲ႕ အလုပ္အေကၽြးတာ၀န္ၿပီးဆုံးေတာ့မဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္လုိ႔ အကယ္၍ လက္မခံခဲ့ရင္ အမ်ားက ျမတ္စြာဘုရားဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အလုပ္ေကၽြးျပဳခဲ့တဲ့ ရွင္အာနႏၵာကုိ ဘာမွ ခ်ီးေျမႇာက္ေတာ္မမူခဲ့ဘူး လုိ႔ စြပ္စြဲျပစ္တင္ၾကမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္လုိ႔ ရွင္းျပထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေနာက္ပုိင္းမွာ ရွင္အာနႏၵာဟာ အဲဒီ သကၤန္းကုိ ဘဲ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကုိ ျပန္လည္လွဴဒါန္းခဲ့ေၾကာင္းေတြ႕ရတယ္။

အဲဒီ အခ်ိန္ကစၿပီး ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ဟာ (၂၅) ႏွစ္ပတ္ လုံး ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ေနာက္ေတာ္ပါးမွာ အရိပ္ပမာလုိက္ၿပီး လုိအပ္သမွ်အတြက္ အလုပ္အေကၽြးျပဳေတာ္မူခဲ့ တယ္။ ျမတ္စြာဘုရား ကုိ ေရပူ၊ ေရခ်မ္းကပ္ေတာ္မူတယ္။ ေျခေဆးေရ ျပင္ေပး ေတာ္မူတယ္။ ဒန္ပူကပ္ေတာ္မူတယ္။ ဂႏၶကုဋိတုိက္ခန္းနဲ႔ ေက်ာင္းပရဝဏ္ကုိ တံျမက္ လွည္းေတာ္ မူတယ္။ ေျခဆုပ္လက္နယ္ လည္းျပဳေတာ္ မူတယ္။ ေန႔ဘက္မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ အလုိရွိရာေစေတာ္မူဖုိ႔ အနီးအပါးမွာ ႏုိးၾကားတဲ့ သတိနဲ႔ ေနေတာ္မူတယ္။

ညအခါမွာေတာ့ ဆီးမီးတုိင္ကုိ စြဲကုိင္ေတာ္မူၿပီး ကုိးႀကိမ္၊ ကုိးေခါက္ ျမတ္စြာဘုရားသီတင္းသုံးေတာ္မူတဲ့ ဂႏၶကုဋိတုိက္ခန္း ပရ၀ဏ္ကို ပတ္ေတာ္မူၿပီး ျမတ္စြာဘုရားအလုိရွိေတာ္မူရာ ျဖည့္ဆည္းဖုိ႔ ႏုိးၾကားစြာေနေတာ္မူတယ္။

ရွင္အာနႏၵာရဲ႕ ျမတ္စြာဘုရားအေပၚ အထူးဂ႐ုစုိက္လုပ္ေကၽြးမူနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕ ေနာက္ဆုံးေန႔ရက္ေတြကုိ မွတ္တမ္းတင္ထားတဲ့ မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္မွာ ထင္ထင္ရွားရွားေတြ႕ၾကရတယ္။ရွင္အာနႏၵာဟာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္နဲ႔သက္တူရြယ္ တူျဖစ္ေတာ္မူတယ္။ 

သုိ႔ေသာ္လည္းနာမက်န္းျဖစ္ေတာ္ မူေနတဲ့ ျမတ္စြာဘုရားကုိ ေရခပ္ေပးေတာ္မူတယ္၊ ေရခ်ဳိးေပးၿပီးေခ်း ေညႇာ္စ သည္ကုိ ပြတ္သပ္ေပးေတာ္မူတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားအတြက္ အိပ္ယာ၊ ေနရာထုိင္ခင္းျပင္ဆင္ေပးေတာ္မူတဲ့အျပင္ျမတ္စြာ ဘုရားထံက ကိစၥအ၀၀နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေရးႀကီးတဲ့ ေနာက္ဆုံးညႊန္ၾကားခ်က္ေတြ ကုိလည္း မွတ္သားနာ ယူေတာ္မူတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ နာမက်န္းျဖစ္ေတာ္မူတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရွင္အာနႏၵာဟာ စိတ္ပင္ပန္း၀မ္းနည္းေတာ္မူရတယ္ လုိ႔လည္းေတြ႕ၾကရတယ္။ 

သက္တူရြယ္တူျဖစ္ေတာ္မူတဲ့ ေနာင္ေတာ္ ျမတ္စြာဘုရားကို ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ရဲ႕ ဂ႐ုတစုိက္ လုပ္ေကၽြး ပုံေတြ ကို ဖတ္႐ူသိရွိရတာဟာ ၀မ္းသာ၊ ၀မ္နည္းျဖစ္ရပါတယ္။ ရွင္အာနႏၵာဟာ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ကုိယ္ခႏၶာ မွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေျပာင္းလဲတုိင္းကုိ ဂ႐ုျပဳသိရွိေတာ္မူတယ္။ ဥပမာ၊ ဇန၀သဘ နတ္မင္းျပန္လည္ ထြက္ခြာသြားတဲ့ အခ်ိန္မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕ ကုိယ္အဂၤါအစိတ္ပုိင္းေတာ္ေတြက ေတာက္ပလင္းလက္တဲ့ ေရာင္ျခည္ေတာ္ေတြထြက္ေပၚလာတာ၊ ၿပီးေတာ့ ပရိနိဗၺာ၀င္စံေတာ္မမူခင္ အခ်ိန္မွာ အသားအေရေတာ္ထြန္းပသြားတာ၊ အထူးသျဖင့္ ပုကၠဳသမလႅာမင္း လွဴဒါန္းလုိက္တဲ့ သကၤန္းေတာ္ကုိ ၀တ္႐ုံဆင္ျမန္းလုိက္တဲ့ အခါမွာျဖစ္တယ္။

ေဒ၀ဒတ္ရဲ႕ အစီအမံနဲ႔ ဆင္ထိန္းေတြက နာဠာဂိရိဆင္ကုိ အရက္မူးေအာင္တုိက္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရားကုိနင္းသတ္ဖုိ႔ ျမတ္စြာဘုရား ဆြမ္းခံၾကြေတာ္မူရာလမ္းမွာ ေစလႊတ္တဲ့အခါ ရွင္အာနႏၵာ မေထရ္ျမတ္ဟာ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ေရွ႕ေတာ္ကေန ထြက္ၿပီး ကာကြယ္ ေတာ္မူတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ရွင္အာနႏၵာကို သုံးႀကိမ္တုိင္တုိင္ ဖယ္ေတာ္မူခုိင္းေပမဲ့ ခါတုိင္း ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ စကားေတာ္ ကုိ နာယူေတာ္မူတဲ့ ရွင္အာနႏၵာဟာ ဒီအခါမွာေတာ့ ဖယ္ေတာ္မမူခဲ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လုိ႔ ျမတ္စြာဘုရားက တန္ခုိးဣဒၶိပါဒ္နဲ႔ ေျမႀကီးကုိ တြန္႔လိပ္ေစၿပီး ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ကုိ ဆင္နဲ႔လြတ္ရာ ဖယ္ရွားေတာ္မူခဲ့ရတယ္ လုိ႔ ဆုိတယ္။ ဒီအေၾကာင္းရာနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရားက အာနႏၵာဟာ ယခုဘ၀မွာသာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္အတြက္ အသက္စြန္႔ႏုိင္တာ မဟုတ္ေသးဘူး။ ေရွ႕အေလာင္းေတာ္ဘ၀တုန္းကလည္း ငါဘုရားကုိ ကယ္တင္ဖုိ႔ အသက္စြန္႔ခဲ့တယ္ လုိ႔ မိန္႔ေတာ္မူၿပီး စူဠဟံသ ဇာတ္ေတာ္ကုိ ေဟာေတာ္မူတယ္။ အဲဒီ အတိတ္အေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၀ိနည္း၊ စူဠ၀ါမွာေတာ့ မေတြ႕ၾကရဘူး။ 

တခါတရံမွာ အရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ရဲ႕ ျမတ္စြာဘုရားေပၚ အထူးဂ႐ုစုိက္လုပ္ေကၽြးမူဟာ အျပစ္ျဖစ္ရၿပီး ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ အျပစ္တင္ျခင္းကုိ ခံရေၾကာင္းလည္း ေတြ႕ၾကရတယ္။ ျမတ္စြာဘုရား ေလနာေရာဂါျဖစ္တဲ့ အခါတုန္းကျဖစ္တယ္။ ရွင္အာနႏၵာ ဟာ ျမတ္စြာဘုရား ေလနာေရာဂါျဖစ္ရင္ ‘‘ေတကဋဳလယာဂု’’ လုိ႔ေခၚတဲ့ ‘‘ႏွမ္း၊ ဆန္၊ ပဲေနာက္’’ ေရာၿပီးခ်က္ျပဳတ္ထားတဲ့ ယာဂု ကုိ ေသာက္ရင္ ေပ်ာက္ေတာ္မူေၾကာင္း သိတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ အရွင္ျမတ္ဟာ ယာဂု ခ်က္ဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့ ပစၥည္းေတြကုိ ေတာင္းခံ ၿပီး ေက်ာင္းတြင္းမွာ သိမ္းဆည္းထားတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကုိယ္တုိင္ခ်က္ျပဳတ္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရားကုိ ကပ္ေတာ္မူပါတယ္။ ျမတ္စြာဘု ရားရွင္က ယာဂုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စစ္ေမးေတာ္မူတဲ့အခါ ရွင္အာနႏၵာရဲ႕ သိမ္းဆည္း၊ ခ်က္ျပဳတ္မူဟာ ရဟန္းေတြရဲ႕ က်င့္ႀကံမူနဲ႔ မေလ်ာ္ညီ၊ မသင့္တင့္၊ မအပ္စပ္ဘူးလုိ႔ အျပစ္တင္႐ူတ္ခ်ေတာ္မူၿပီး ၀ိနည္းပညတ္ေတာ္မူေၾကာင္းေတြ႕ရတယ္။ 

သုိ႔ေသာ္လည္း ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ဟာ အလုပ္ေကၽြးရဟန္းေတာ္တစ္ပါးရဲ႕ တာ၀န္ကုိ ထမ္းရြက္ရာမွာ အကၽြမ္းက်င္ဆုံး၊ ဂ႐ုအထားဆုံး အရွင္ျမတ္ျဖစ္ေတာ္မူတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ဟာ ရဟန္းေတြကုိ ဆင့္ေခၚခ်င္တဲ့ အခါျဖစ္ေစ၊ တစ္စုံတစ္ေယာက္ ကုိ သတင္းစကားေျပာၾကားခ်င္တဲ့အခါျဖစ္ေစ ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ကုိသာ ေစေတာ္မူတယ္။ 

အရွင္ျမတ္ဟာ ၾကားသိခဲ့ရတဲ့ စိတ္၀င္စားဖြယ္သတင္းစကားေတြ ကုိလည္း ျမတ္စြာဘုရားအား ေလွ်ာက္ၾကားတတ္ေၾကာင္းေတြ႕ ၾကရတယ္။ ဥပမာ စုဒၵသမဏုေဒၵသ ထံက ၾကားသိခဲ့ရတဲ့ ‘‘နိဂဏၭနာဋပုတၱ’’ ရဲ႕ေသဆုံးမူသတင္းစကား 

နဲ႔ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကုိ လုပ္ႀကံဖုိ႔ ႀကံစည္တဲ့ ေဒ၀ဒတ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သတင္းစကားျဖစ္တယ္။ 

ျမတ္စြာဘုရားနဲ႔ သံဃာေတာ္ေတြကုိ ဆြမ္းလုပ္ေကၽြးဖုိ႔ အခက္ခဲႀကဳံေတြ႕ရတဲ့ ဒါယာကာ၊ ဒါယိကာမေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ အခက္ခဲ ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္နဲ႔ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးေလ့ရွိေၾကာင္းလည္းေတြ႕ၾကရတယ္။ ဥပမာ၊ အႏၶ၀ိႏၵက ျဗာဟၼ ဏနဲ႔ ေရာဇ မလႅာမင္းသားျဖစ္တယ္။

ရဟန္းေတာ္ေတြက ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ တရားေတာ္ကုိ နာၾကားရဖုိ႔ အရွင္ျမတ္ကုိေတာင္းပန္ၾကတဲ့အခါ ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ ဟာ ျမတ္စြာဘုရားကုိ စြမ္းသမွ်ႀကိဳးစားေလွ်ာက္ထားေၾကာင္းလည္းေတြ႕ရတယ္။ ဥပမာ- ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပါရိေလယ်ေတာ အုပ္မွာ တစ္ပါးတည္း သီတင္းသုံးေတာ္မူစဥ္က ျဖစ္တယ္။ 

တခါတရံမွာ ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ဟာ အခ်ဳိ႕ေသာပုဂၢိဳလ္ေတြ ကုိ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕တရားေတာ္အား နာၾကားခြင့္ရေစဖုိ႔ ရည္ရြယ္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရားနဲ႔ ေတြ႕ခြင့္ရေအာင္ ေလွ်ာက္ထားေတာင္းပန္တာကိုလည္း ေတြ႕ရတယ္။ ဥပမာ - နိဂဏၭ သစၥက နဲ႔ေတြ႕ဆုံၿပီး တရားဓမၼေဆြးေႏြးဖုိ႔ ေတာင္းပန္တာျဖစ္တယ္။  ၿပီးေတာ့ သဂၤါရ၀နဲ႔ ရမၼက ျဗာဟၼဏ တုိ႔ျဖစ္တယ္။ အလား တူဘဲ သမိဒၶိ မေထရ္ျမတ္ဟာ တရားေတာ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အယူမွားျဖစ္ေပၚေနတဲ့အခါ အရွင္ျမတ္ဟာ သမိဒၶိမေထရ္ကုိ ျမတ္စြာ ဘုရားထံေမွာက္ ေခၚေဆာင္လာၿပီး တရားဓမၼေဆြးေႏြးေလွ်ာက္ထားေစတယ္လုိ႔ဆုိတယ္။

 ကိမိလမေထရ္ နဲ႔ ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ အာနာပါနႆတိ ကမၼ႒ာန္းကုိ ပြားမ်ားအားထုတ္ရင္ အက်ဳိးစီးပြားျဖစ္ထြန္းမယ္ ဆုိတာ ေတြးမိၿပီး အရွင္ အာနႏၵာမေထရ္က ျမတ္စြာဘုရားကုိ အာနာပါနႆတိ ကမၼ႒ာန္းေဟာၾကားဖုိ႔ ေတာင္းပန္ေလွ်ာက္ထားတယ္လုိ႔ ျမတ္စြာ ဘုရားေဟာၾကားေတာ္မူတယ္ လုိ႔လည္း ေတြ႕ရတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း တခါတရံ ျမတ္စြာဘုရားဟာ ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ရဲ႕ ေတာင္းပန္ေလွ်ာက္ထားမူကုိ လိုက္ေလ်ာေတာ္မမူဘူး။ ဥပမာ အရွင္ျမတ္က ျမတ္စြာဘုရားကို ပါတိေမာကၡျပဖုိ႔ သုံးႀကိမ္၊ သုံးခါ ေတာင္းပန္ေလွ်ာက္ထားေပမဲ့၊ မစင္ၾကယ္တဲ့ ရဟန္းေတာ္ ရဟန္းပရိသတ္မွာ မရွိတဲ့အခါၾကမွသာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ဥပုသ္ျပဳ ေတာ္မူတယ္။

 ေ၀သာလီျပည္ မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ က အသုဘကမၼ႒ာန္းေဟာၾကားလုိ႔ ရဟန္းေပါင္းသုံးဆယ္ဟာ ကမၼ႒ာန္းတရားပြားမ်ားအား ထုတ္ၾကတဲ့အခါ ရဟန္းေတြဟာ မိမိကုိယ္ခႏၶာကုိ အလြန္စက္ဆုပ္တဲ့ဉာဏ္ေပၚလာၾကလုိ႔ ဓားလက္နက္နဲ႔ အဆုံးစီရင္ၾကတယ္ လုိ႔ဆုိတယ္။ ဒီအခါ ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္က ျမတ္စြာဘုရားကုိ အျခား ကမၼ႒ာန္းတစ္ခုကုိ ေျပာင္းလဲေဟာၾကားေတာ္မူဖုိ႔ ေတာင္းပန္ေလွ်ာက္ထားေတာ္မူတယ္။ ဒီအခါမွာ ျမတ္စြာဘုရားက အာနာပါနႆတိကမၼ႒ာန္း ကုိ ေဟာၾကားေတာ္မူတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ 

ျမတ္စြာဘုရား ခရီးေ၀းေဒသစာရီၾကြေတာ္မူတဲ့အခါ ျမတ္စြာဘုရားကုိယ္စား ဖူးေျမာ္ဖုိ႔အတြက္ အရွင္ျမတ္ဟာ အာနႏၵာ ေဗာဓိ ပင္ကုိလည္း စိုက္ပ်ဳိးခဲ့တယ္။ (q.v.) အရွင္ျမတ္ဟာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကုိ မလုိအပ္ဘဲ ပင္ပန္းႏြမ္းႏြယ္မွာ၊ အေႏွာက္ယွက္ျဖစ္မွာ စုိးရိမ္ေတာ္မူတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ ရဟန္းေတာ္ေတြ အသုဘကမၼ႒ာန္းအားထုတ္ၿပီး ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ သတ္ေသၾကတဲ့ အခါမွာေတာင္ မွ ျမတ္စြာဘုရားရင္ ႏွစ္ပါတ္တာ တစ္ပါးတည္း သီတင္းသုံးေတာ္မူၿပီးမွသာ ေလွ်ာက္ထားေတာ္မူတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားဟာ ဆြမ္းပုိ႔မဲ့ ရဟန္းေတာ္ကလြဲၿပီး မည္သူမွ မခ်ဥ္းကပ္ရ လုိ႔ မိန္႔ေတာ္မူထားလုိ႔ ျဖစ္တယ္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူခါနီးမွာလည္း သုဘဒၵ ပရိဗုိဇ္ကုိ ျမတ္စြာဘုရားကို ေတြ႕ဆုံဖုိ႔ေတာင္းပန္ေပမဲ့ ရွင္အာနႏၵာ မေထရ္ျမတ္ဟာ ျမတ္စြာဘုရားပင္ပန္းေတာ္မူမွာ စုိးတဲ့အတြက္ ေတြ႕ခြင့္မေပးခဲ့ဘူး။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ၾကားသိေတာ္မူၿပီး ခြင့္ျပဳမွသာ သုဘဒၵပရိဗုိဇ္ ျမတ္စြာဘုရားကုိေတြ႕ခြင္ရတယ္။ အဲဒီေန႔မွာဘဲ ကုသိနာ႐ုံက မလႅာမင္းသားေတြနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ မိသားစု ေတြ ျမတ္စြာဘုရားကုိ ေနာက္ဆုံးဖူးေျမာ္ဖုိ႔လာၾကတဲ့အခါ အရွင္ျမတ္စြာ အုပ္စုလုိက္၊ အုပ္စုလုိက္ တစ္စုခ်င္းခြဲၿပီး ျမတ္စြာဘုရား ကုိ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕စြာနဲ႔ ဖူးေတြ႕ခြင့္ရၾကေအာင္ စီစဥ္ေပးေတာ္မူတယ္။ 

အရွင္ျမတ္ဟာ တခါတရံမွာ အၾကည္ညိဳလြန္ကဲတဲ့ ဒါယကာ၊ ဒါယိကာမေတြရဲ႕ ျမတ္စြာဘုရားအလုိေတာ္နဲ႔ ဆန္႔က်င္ျပဳမူ မႈေတြ ကုိလည္း တားျမစ္ေတာ္မူတယ္။ဥပမာ၊ ေဗာဓိရာဇကုမာရမင္းသားက ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကုိ အဖုိးအသိန္းထုိက္တဲ့ ကမၺလာပုဆုိး အခင္းေပၚနင္းေလွ်ာက္ေတာ္မူဖို႔ ခင္းထားတဲ့အခါ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က နင္းေတာ္မမူဘူး။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္က မင္းသားကုိ အခင္းဖယ္ရွားခုိင္း တယ္လုိ႔ ေတြ႕ၾကရတယ္။

ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ရဲ႕ တာ၀န္မ်ားစြာထဲမွာ တာ၀န္တစ္ရပ္ဟာ တရားေဟာခန္းမထဲမွာ တရားနာၾကားသူေတြျပန္သြားတဲ့ အခါ ေမ့ေလ်ာ့ေနမဲ့ ဥစၥာပစၥည္းေတြကုိ သိမ္းဆည္းထားဖုိ႔ျဖစ္တယ္ လုိ႔လည္း သိၾကရတယ္။

သီတင္းသုံးေဖာ္မေထရ္ျမတ္ေတြဟာ မၾကာခဏဆုိသလုိ တရားဓမၼနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးျဖစ္ေပၚတဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕ အခက္ခဲေတြကုိ ရွင္အာ နႏၵာမေထရ္ျမတ္နဲ႔ တုိင္ပင္ေတာ္မူၾကတယ္။ ၀ဂၤ ီသမေထရ္ဟာ အမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္ ကုိ ျမင္ေတြ႕ရၿပီး စိတ္ေဖာက္ျပန္တဲ့ အခါ ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ကုိ ဖြင့္ဟ တုိင္ပင္ေတာ္မူတယ္။ 

ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္နဲ႔ တရားေဆြးေႏြးတုိင္ပင္ေတာ္မူတဲ့ အျခားမေထရ္ျမတ္ေတြကေတာ့ ‘‘ကာမဘူ၊ ဥဒါယီ၊ ဆႏၷနဲ႔ ဘဒၵ’’ မေထရ္ျမတ္တုိ႔ျဖစ္တယ္။ သီတင္းသုံးေဖာ္ရဟန္းေတာ္ေတြအျပင္ အျခားပုဂၢိဳလ္ေတြလည္း အရွင္ျမတ္နဲ႔ တရားေဆြးေႏြးေတာ္မူေၾကာင္းသိရတယ္။ ဥပမာ ေဃာသိတ ျဗာဟၼဏ၊ ဥႏၷာဘ၊ လိစၦ၀ီ မင္းသား အဘယ၊ ပ႑ိတ ကုမာရက၊ ပရဗုိဇ္ ဆႏၷ၊ ေကာကႏုဒ၊ ဥပါသိကာ မိဂသာလာ ၊ ေကာသမၺီသူေဌးနဲ႔ ပသနဒီ ေကာသလမင္းႀကီးတုိ႔ ျဖစ္တယ္။ သူတုိ႔အားလုံးဟာ ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ထံကေန တရားအဆုံး မ ခံယူခဲ့ၾကတယ္။ ပသနဒီေကာသလမင္းႀကီးဟာ ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ရဲ႕ တရားစကားေတာ္ကုိ အလြန္ႏွစ္သက္တဲ့အတြက္ အဇာတသတ္မင္း လက္ေဆာင္ေပးထားတဲ့ အဖုိးထုိက္တန္တဲ့ အ၀တ္ကုိ သကၤန္းအျဖစ္ေပးလွဴတယ္ လုိ႔ေတြ႕ရတယ္။

တခါတရံ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ထံက တရားေတာ္ေတြကုိ အက်ဥ္းအားျဖင့္နာယူမွတ္သားခဲ့တဲ့ ရဟန္းေတာ္ေတြဟာ ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ထံ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး အက်ယ္ရွင္း လင္းျပဖုိ႔ ေတာင္းပန္ေလွ်ာက္ထားၾကတယ္။ ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ဟာ တရားေတာ္ကုိ အက်ယ္ရွင္းလင္းေဟာၾကားရာမွာ ထင္ရွားေတာ္မူတယ္။ 

ျမတ္စြာဘုရားဟာ တခါတရံမွာ ရွင္အာနႏၵာအက်ယ္ရွင္းလင္းေဟာၾကားဖုိ႔ ရည္ရြယ္ၿပီး တရားအက်ဥ္းမွ်သာေဟာၾကားေတာ္မူတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ ရဟန္းေတာ္ေတြဟာ ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ရဲ႕ ရွင္းလင္းေဟာၾကား မူေတြကုိ ျမတ္စြာဘုရားအား ျပန္လည္ ေလွ်ာက္ထားၾကတဲ့အခါ ျမတ္စြာဘုရားက ရွင္အာနႏၵာရဲ႕ ဉာဏ္ပညာကုိ ခ်ီးက်ဳးေတာ္မူတယ္။ A.v.229။ တစ္ခါမွာ ဥပါသကာ တစ္ေယာက္က ‘‘တရား’’ ေတာ္ကုိ ဘယ္လုိပူေဇာ္ရပါမလဲ ဘုရားလုိ႔ ျမတ္စြာဘုရားကုိ ေမးေလွ်ာက္တဲ့အခါ တရားေတာ္ကုိ ပူေဇာ္ခ်င္တဲ့သူဟာ ရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ကုိ ပူေဇာ္ပါ လုိ႔ ျမတ္စြာဘုရားမိန္႔ၾကားေတာ္မူတယ္။

(ရွင္အာနႏၵာ၏ ရွင္းလင္းခ်က္)

အရွင္ဘုရား သာရိပုတၱရာ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ သုတ္၊ ေဂယ်၊ ေ၀ယ်ာကရဏ၊ ဂါထာ၊ ဥဒါန္း၊ ဣတိ၀ုတ္၊ ဇာတ္၊ အဗၻဳတဓမၼ၊ ေ၀ဒလႅ ဟူေသာ ဓမၼကုိ သင္ယူ၏။ ထုိ ရဟန္းသည္ ၾကားနာတုိင္း သင္ယူတုိင္းေသာ တရားကုိ အက်ယ္အားျဖင့္ သူတပါးတုိ႔အား ေဟာၾကား၏။ အက်ယ္အားျဖင့္ သူတပါးတုိ႔အား သင္ၾကားပုိ႔ခ်၏။ အက်ယ္အားျဖင့္ သရဇၥ်ာယ္ျခင္းကုိ ျပဳ၏။ စိတ္ျဖင့္ အဖန္ဖန္ ႀကံ၏။ သုံးသပ္၏။

 ရႈဆင္ျခင္၏။ ဓမၼ၊ ၀ိနည္း၊ ပါတိေမာက္ကုိ ေဆာင္ကုန္ေသာ အၾကားအျမင္မ်ားသည့္ မေထရ္ ရဟန္းတုိ႔ ေနထုိင္ရာ ေက်ာင္းတုိက္၌ ၀ါကပ္၏။ ရံဖန္ရံခါ ထုိ မေထရ္ႀကီးတုိ႔သုိ႔ ခ်ဥ္းကပ္၍ “အရွင္ဘုရား ဤတရားက အသုိ႔ ျဖစ္ပါသနည္းဘုရား၊ ဤပါဠိ၏ အနက္ အဓိပၸါယ္ကား အသုိ႔ျဖစ္ပါသနည္းဘုရား’’ ဟု အဖန္ဖန္ ေမးျမန္း၏။ ပညာျဖင့္ႏႈိင္းခ်ိန္ ၏။ မေထရ္ႀကီးတုိ႔သည္ ထုိ အရွင္အား မသိေသးသည္ ကုိ သိရွိေစ၏။ မရွင္းလင္းသည္ ကုိ ရွင္းလင္းသြားေစ၏။ ယုံမွားျဖစ္ ဖြယ္မ်ားစြာတုိ႔၌လည္း ယုံးမွားကုိ ပယ္ေဖ်ာက္ေပးကုန္၏။

‘‘အရွင္ဘုရား သာရိပုတၱရာ၊ ဤသုိ႔ ျပဳက်င့္ေသာ ရဟန္းအား မၾကားဖူးေသးေသာ တရားတုိ႔ကုိလည္း ၾကားနာရ၏။ ၾကားနာဖူး ၿပီးေသာ တရားတုိ႔သည္လည္း မေပ်ာက္ပ်က္ကုန္၊ သိၿပီးကုန္ေသာ တရားတုိ႔သည္လည္း ထုိရဟန္း၏ စိတ္တြင္ ထင္ရွားပါကုန္ ၏။ မသိဖူးေသးေသာ တရားကုိလည္း သိရပါ၏။’’

(ရွင္သာရိပုတၱရာ၏ ခ်ီးမြမ္းစကား)

‘‘ငါ့ရွင္ အာနႏၵာ မျဖစ္ဖူးၿမဲ အံ့ၾသဖြယ္ေကာင္းေပစြ၊ ငါ့ရွင္ အာနႏၵာသည္ ဤအေၾကာင္းကို အလြန္ေကာင္းစြာသာလွ်င္ ေဟာၾကား ပါေပ၏။ ငါ့ရွင္ အာနႏၵာကုိ ဤတရားေျခာက္မ်ဳိးႏွင့္ ျပည့္စုံသူဟူ၍ ငါတုိ႔ မွတ္ယူပါကုန္၏။’’

(အာနႏၵာသုတ္၊ ဓမၼိက၀ဂ္၊ ဆကၠနိပါတ္၊ အဂုၤတၱရနိကာယ္)

ေသကၡသုတ္ မွာ ျမတ္စြာဘုရားဟာ ကပိလ၀တ္က သာကီ၀င္ေတြကုိ ညဥ့္နက္တဲ့တုိင္ေအာင္ တရားဓမၼေဟာၾကားၿပီးတဲ့ေနာက္ အရွင္အာနႏၵာ မေထရ္ျမတ္ကုိ ဆက္လက္ေဟာၾကားေစၿပီး ခတၱခဏ အနားယူက်ိန္းစက္ေတာ္မူတယ္။ ႏုိးေတာ္မူလာတဲ့အခါ ျမတ္စြာဘုရားက ရွင္အာနႏၵာရဲ႕ တရားေဟာၾကားမူစြမ္းရည္ကုိ ခ်ီးမြမ္းေတာ္မူပါတယ္။ တခါေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားဟာ ရွင္အာ နႏၵာကုိ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ဖြားေတာ္ မူစဥ္က ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ အံ့ၾသဖြယ္ရာ ျဖစ္ရပ္ေတြကုိ ေမးျမန္းေတာ္မူတယ္။ ရွင္အာနႏၵာ က မွတ္သားေဆာင္ထားတဲ့ အံ့ၾသဖြယ္ရာေတြ ကုိ ျပန္လည္ေလွ်ာက္ထားပါ တယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က မွန္ကန္ေၾကာင္း ေထာက္ခံၿပီး ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ျခင္းအားျဖင့္ ‘‘အစၦရိယ အဗၻဳတဓမၼ’’ သုတၱန္ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့တယ္။ 

တခါတရံ ရွင္အာနႏၵမေထရ္ျမတ္ဟာ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူတဲ့ သုတၱန္ေတြကုိ ဥပမာျပဳဖုိ႔ ေလွ်ာက္ထားတတ္တယ္။ ဥပမာ- ဓမၼယာန ဥပမာ (S.v.5) တခါတရံေတာ့ သုတၱန္တရားေတာ္ေတြရဲ႕ အမည္ကို ဥပမာျပဳၿပီး နာမည္ေပးဖုိ႔ ေလွ်ာက္ထား တတ္ပါတယ္။ တခါတရံေတာ့ မွတ္သားေဆာင္ထားရ လြယ္ကူေအာင္ သုတၱန္ေတြကုိ အမည္တစ္ခု ခု ေပးဖုိ႔ ေလွ်ာက္ထားတတ္ တယ္။ 

ရွင္အာနႏၵာကုိယ္ေတာ္ျမတ္ ကုိယ္ေတာ္တုိင္ ရဟန္းေတြကုိ ေဟာၾကားထားတဲ့ သုတၱန္ အေတာ္မ်ားမ်ားကုိလည္းေတြ႕ၾကရပါတယ္။ (E.g., A.ii.156f.; v.6) ၿပီးေတာ့ လူ၀တ္ပုဂၢိဳလ္ေတြကုိ ေဟာၾကားထားတဲ့ သုတၱန္ေတြကုိ လည္းေတြ႕ရတယ္။ သႏၵက သုတ္မွာ ရွင္အာနႏၵာနဲ႔ ေနာက္ပါရ ဟန္းေတာ္ေတြဟာ သႏၵက ပရိဗုိဇ္ထံ ၾကြသြားေတာ္မူၿပီး တရားေဟာၾကားတဲ့အခါ ပရိဗုိဇ္ က အရွင္ျမတ္ရဲ႕တရားေတာ္ကုိ အလြန္ႏွစ္သက္သြားၿပီး သူ႔တပည့္ေတြကုိ ျမတ္စြာဘုရားထံ တပည့္ခံၿပီး တရားဓမၼက်င့္သုံးေဆာက္ တည္ေစခဲ့တယ္ လုိ႔ ဆုိတယ္။ မေထရ္ျမတ္ဟာ ျမတ္စြာဘုရားထံကေန မွတ္သားေဆာင္ထားခဲ့တဲ့ သုတၱန္တရားေတြကုိလည္း ရဟန္းေတြကုိ ျပန္လည္ ေဟာၾကား တတ္တယ္။ ျမတ္စြာဘုရားက ခြင့္ေပးေတာ္မူထားတဲ့ အလုိရွိတဲ့ အခ်ိန္မွာ တရားဓမၼနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေမးျမန္းေလွ်ာက္ထားခြင့္ကုိလည္း အျပည့္အ၀ အသုံးခ်ေတာ္မူခဲ့တယ္။ ရွင္အာနႏၵာဟာ ျမတ္စြာဘုရားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေသးစိတ္ကစသိလုိစိတ္အားႀကီးေတာ္မူၿပီး ျမတ္စြာဘုရားၿပံဳးေတာ္မူရင္လည္း အေၾကာင္းရင္းကုိ ေမးေတာ္မူ တယ္။

 ျမတ္စြာဘုရား ဆိတ္ဆိတ္ေနေတာ္မူရင္လည္းအေၾကာင္းရင္းကုိ ေမးေတာ္မူတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ဟာ ခုိင္လုံတဲ့ အေၾကာင္းရင္းမရွိဘဲ ျပဳမူေတာ္မမူဘူး ဆုိတာကုိ အရွင္ျမတ္သိေတာ္မူတယ္။ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူခါနီးအခ်ိန္ ျမတ္စြာဘုရားက အနားမွာ ယပ္ခတ္ေပးေနတဲ့ ရွင္ဥပ၀ါန မေထရ္ျမတ္ကုိ ဖယ္ခုိင္းတဲ့အခါ ရွင္အာနႏၵာက အေၾကာင္းရင္းကုိ ေမးေလွ်ာက္တယ္။ ျမတ္စြာဘုရားက ရွင္ဥပ၀ါန မေထရ္ျမတ္ဟာ နတ္ေတြ ဘုရားမဖူးႏုိင္ေအာင္ ျမတ္စြာဘုရားကုိ ကြယ္ေနလုိ႔ ျဖစ္တယ္ လုိ႔ ျပန္လည္ ေျဖၾကားေတာ္မူပါ တယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကလည္း ရွင္အာနႏၵာေမးတဲ့ ေမးခြန္းတုိင္းကုိ ေက်နပ္ သေဘာက်သည္အထိ ေျဖဆုိေပးေတာ္မူေလ့ရွိတယ္။ နာတိကာ ရြာသူ၊ ရြာသားေတြရဲ႕ လားရာ ဂတိနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အရွင္ျမတ္က ျမတ္စြာဘုရား ကုိ ေမးျမန္းေလွ်ာက္ထားေတာ္မူတဲ့အခါ ‘‘ဓမၼဒါသ’’ တရားေတာ္ ကုိ ေဟာၾကားေတာ္