ရွင္မဟာ ေမာဂၢလာန္ ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီး

‘‘ငါ့အား မာန္မာန မရွိ၊ ရွင္သာမေဏတုိ႔ကုိ အစျပဳ၍

႐ုိေသေလးစားေသာ စိတ္ကုိငါ ျပဳ၏’’

(ရွင္မဟာေမာဂၢလာန္၊ ေထရအပါဒါန္)

ရွင္မဟာေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္ႀကီးဟာ ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ႕ ဒုတိယအႀကီးျမတ္ဆုံးတပည့္၊ အဂၢသာ၀က မေထရ္ျမတ္ျဖစ္ ေတာ္မူတယ္။ ရာဇၿဂိဳလ္ၿမိဳ႕ေတာ္အနီးက ‘‘ေကာလိတ’’ ရြာမွာ ရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ျမတ္ေလာင္း လ်ာနဲ႔ တစ္ေန႔တည္း ဖြားျမင္ေတာ္မူခဲ့ တယ္။(အရွင္ျမတ္ႏွစ္ပါးလုံးဟာသက္ေတာ္အားျဖင့္ျမတ္စြာ ဘုရားရွင္ထက္ႀကီးေတာ္မူၾကတယ္)

အရွင္ ျမတ္ေလာင္းလ်ာ ရဲ႕ မယ္ေတာ္ဟာ ‘‘ေမာဂၢလိ’’ ျဗဟၼဏီ အမ်ဳိးသမီးျဖစ္ၿပီး ခမည္းေတာ္ကေတာ့ ေက်းရြာရဲ႕ အႀကီးအမွဴးျဖစ္တယ္။ ရွင္ေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္ေလာင္းလ်ာနဲ႔ ရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ျမတ္ေလာင္းလ်ာတုိ႔ရဲ႕ မိသားစုေတြဟာ ေဆြခုႏွစ္ဆက္၊ မ်ဳိးခုႏွစ္ဆက္ကတည္းက အလြန္ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္တဲ့ မိတ္ရင္းေဆြရင္းေတြျဖစ္ၾကလုိ႔မေထရ္ျမတ္ႏွစ္ပါး ေလာင္းလ်ာသူငယ္ႏွစ္ေယာက္ဟာလည္း ငယ္စဥ္ကတည္းက မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေတြျဖစ္ခဲ့တယ္။ ရွင္သာရိပုတၱရာ ေလာင္းလ်ာသူငယ္ဟာ ေရႊထမ္းစင္းေပါင္းငါးရာအေဆာင္အေယာင္အျဖစ္ရရွိခဲ့ၿပီး၊ ရွင္မဟာေမာဂၢလာန္ေလာင္းလ်ာ သူငယ္ကေတာ့ အာဇာနည္ျမင္းဆြဲတဲ့ ရထားေပါင္းငါးရာ အေဆာင္အေယာင္အျဖစ္ရရွိပုိင္ဆုိင္ခဲ့တယ္။

ဒီလုိရင္းရင္းႏွီးႏွီး ေနထုိင္ၾကရင္းႀကီးျပင္းလာတဲ့ သူငယ္ခ်င္း ႏွစ္ေယာက္ ဟာ တစ္ေန႔မွာ ေတာင္ထိပ္နကၡတ္ပြဲသဘင္ကုိ သြားခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီ ပြဲသဘင္မွာ ပြဲၾကည့္ေနရင္းဘဲ သူတုိ႔ႏွစ္ဦးသားဟာ သခၤါရဓမၼေတြရဲ႕ မၿမဲျခင္းသေဘာအေပၚမွာေတြးဆင္ျခင္မိၾကၿပီး သံေ၀ဂ ႀကီးစြာျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီ ေနာက္ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ဦးစလုံးဘဲ ရေသ့၊ ရဟန္းျပဳခဲ့ၾကၿပီး ပထမဆုံး အဲဒီေခတ္က ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီး တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ သိၪၥည္းဆရာႀကီးလုိ႔ ထင္ရွားတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ႀကီးထံမွာ တပည့္ခံခဲ့ၾက တယ္။ 

သုိ႔ေပမဲ့ သူတုိ႔ႏွစ္ဦးသားဟာ အဲဒီဆရာႀကီးထံက ေက်နပ္ႏွစ္သက္စရာ ထြက္ေျမာက္ေၾကာင္း တရားေတြကုိ မသိခဲ့ၾကရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ သူတုိ႔ဟာ ဇမၺဴဒီပါကၽြန္းလုိ႔ထင္ရွားတဲ့ အိႏၵိယကေရွးေခတ္ ေဒသႀကီးအတြင္း လွည့္လည္သြားလာခဲ့ၾကၿပီး ထင္ရွားတဲ့ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ နဲ႔ ေတြ႕ဆုံခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဘာသာအယူ၀ါဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးေမးျမန္း ခဲ့ ၾကတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း သူတုိ႔ဟာ ဘယ္ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ထံကမွ ေက်နပ္စရာ အေျဖတစ္ခုကုိ မရရွိခဲ့ၾကဘူး။ ေနာက္ဆုံးသူတုိ႔ႏွစ္ဦးသားဟာ တစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦး ခြဲခြာၿပီး ရွာေဖြၾကဖုိ႔၊ အကယ္၍ တစ္ဦးက ရွာေဖြေနတဲ့အေျဖမ်ဳိးကုိ ၾကားသိခဲ့ ရင္ အျခားတစ္ဦးကုိ အသိေပးဖုိ႔ သေဘာတူညီခ်က္ေတြထားၿပီး လမ္းခြဲခဲ့ၾကတယ္။

ဒီလုိလမ္းခြဲခဲ့ၿပီး သိပ္မၾကာခင္မွာဘဲ ရွင္သာရိပုတၱမေထရ္ျမတ္ေလာင္းလ်ာဟာ ရာဇၿဂိဳလ္ျပည္မွာလွည့္လည္သြားလာရင္း ရွင္ အႆဇိမေထရ္ျမတ္နဲ႔ေတြ႕ဆုံခဲ့ရၿပီး မေထရ္ျမတ္ရဲ႕တရားစကားကုိနာျကားရျခင္းျဖင့္ ေသာတပန္ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ေသာတ ပန္တည္ၿပီးသြားတဲ့ ရွင္သာရိပုတၱမေထရ္ျမတ္ေလာင္းဟာ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ေလာင္းလ်ာ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူကုိ ရွာေဖြၿပီး သူၾကားနာခဲ့ရတဲ့ တရားဂါထာေတာ္ကုိ ျပန္လည္ေဟာျပခဲ့လုိ႔ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ေလာင္းလ်ာလည္း ေသာ တပန္ ပုဂၢဳိလ္ျမတ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

 အဲဒီေနာက္ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ဦး ဟာ ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္းေတာ္မွာ သီတင္းသုံးေတာ္မူေနတဲ့ ျမတ္စြာ ဘုရားရွင္ကုိ သြားေရာက္ဖူးေတြ႕ဖုိ႔အတြက္ သိၪၥည္းဆရာႀကီးကုိ သူတုိ႔နဲ႔ အတူလုိက္ခဲ့ဖုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ သုိ႔ေသာ္လည္း သိၪၥည္းဆရာႀကီးရဲ႕ တပည့္ငါးရာကေတာ့ သူတို႔နဲ႔ အတူလုိက္ဖုိ႔ သေဘာတူခဲ့တယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ထံ ေရာက္တဲ့အခါ သူတုိ႔အားလုံးကုိ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က တရားေဟာၾကားေတာ္မူၿပီး ‘‘ဧဟိ ဘိကၡဳ’’ ေခၚျခင္းျဖင့္ ရဟန္းျပဳေပး ေတာ္မူခဲ့တယ္။ ရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ျမတ္နဲ႔ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ကလြဲၿပီး သူတုိ႔အားလုံး ရဟႏၱာမေထရ္ျမတ္ေတြ ျဖစ္သြားခဲ့ၾကတယ္။

ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ဟာ အဲဒီေနာက္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ထံက ကမၼ႒ာန္းတရားေတာင္းေတာ္မူၿပီး မာဂဓတုိင္းက ကလႅ ၀ါဠပုတၱရြာမွာ ပြားမ်ားအားထုတ္ေတာ္မူခဲ့တယ္။ အဲဒီမွာ တရားအားထုတ္ရင္း ရဟန္းအျဖစ္ခုႏွစ္ရက္သာ ရွိေသးတဲ့ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ဟာ ငုိက္မ်ဥ္းေတာ္မူပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကုိ သိေတာ္မူတဲ့ျမတ္စြာဘုရားဟာ အရွင္ျမတ္ရဲ႕ ေရွ႕ေတာ္ကုိ ၾကြေရာက္ေတာ္မူၿပီး လမ္းညႊန္ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့တယ္။ အဲဒီေနာက္ အရွင္ျမတ္ဟာ ရဟႏၱာျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အေၾကာင္းရာေတြကုိ အဂုၤတၱရနိကာယ္၊ ပစလာယမာနသုတ္မွာေတြ႕ႏုိင္တယ္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ဟာ ရွင္သာရိပုတၱရာနဲ႔ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္တုိ႔ ရဟန္းျပဳတဲ့ေန႔မွာဘဲ ရဟန္းေတာ္ေတြရဲ႕မ်က္ေမွာက္မွာ လက္ယာ၊ လက္၀ဲ အဂၢသာ၀က ဘြဲ႕ထူးေတာ္ေတြကုိ မေထရ္ျမတ္ႏွစ္ပါးအား အသီးသီးခ်ီးေျမႇာက္ေတာ္မူခဲ့တယ္။ ရွင္သာရိပုတၱ က လက္ယာေတာ္ရံ အဂၢသာ၀က မေထရ္ျမတ္ျဖစ္ၿပီး၊ ရွင္မဟာေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ကေတာ့ လက္၀ဲေတာ္ရံ အဂၢသာ၀က မေထရ္ျမတ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ ဘြဲ႕ထူးေတာ္ေတြ ခ်ီးေျမႇာက္ေတာ္မူၿပီးတဲ့အခါ ျမတ္စြာဘုရားဟာ ပါတိေမာက္ျပေတာ္မူခဲ့တယ္။

ယခုမွ အသစ္၀င္ေရာက္လာတဲ့ ရဟန္းႏွစ္ပါးကုိ အဂၢသာ၀က မေထရ္ျမတ္ႏွစ္ပါးအျဖစ္ ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမႇာက္ေတာ္မူတာ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရဟန္းေတြဟာ သံသယေတြျဖစ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီ အခါ ျမတ္စြာဘုရားက အဂၢသာ၀က မေထရ္ျမတ္ႏွစ္ပါးဟာ ဒီ လုိခ်ီးေျမႇာက္မူကုိ ခံယူရဖုိ႔အတြက္ တစ္အေသေခၤ်နဲ႔ ကမာၻတစ္သိန္းပတ္လုံး ပါရမီေတာ္ေတြျဖည့္က်င့္ဆည္းပူး ခဲ့ေၾကာင္းထုတ္ေဖာ္ေဟာၾကားေတာ္မူ ခဲ့တယ္။ မေထရ္ျမတ္ႏွစ္ပါးဟာ ဒီလုိ အဂၢသာ၀က မေထရ္ျမတ္ေတြအျဖစ္ ခ်ီးေျမႇာက္ခံရဖုိ႔အတြက္ အေနာမဒႆီ ျမတ္စြာဘုရားရွင္လက္ထက္မွာ စတင္ဆုပန္ခဲ့ၿပီး ဗ်ာဒိတ္ပန္းဆင္းျမန္းခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။ 

အဲဒီအခါတုန္း ကလည္း သူတုိ႔ႏွစ္ဦးဟာ မိတ္ေဆြေတြျဖစ္ခဲ့တယ္။ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ေလာင္းလ်ာေတာ္ဟာ သီရိ၀ၯနအမည္ရွိ တဲ့ သူၾကြယ္တစ္ဦးျဖစ္ခဲ့ၿပီး ရွင္သာရိပုတၱရာမေထရ္ျမတ္ေလာင္းလ်ာေတာ္ ကေတာ့ သရဒ သူၾကြယ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ သရဒ သူၾကြယ္ ဟာ မိမိပုိင္ဆုိင္သမွ် စည္းစိမ္ဥစၥာေတြကုိ စြန္႔က်ဲလွဴဒါန္းၿပီး ရေသ့၀တ္သြားခဲ့ရာက၊ တစ္ေန႔မွာ အေနာမဒႆီ ျမတ္စြာဘုရား ဟာ သရဒ ရေသ့ေနထုိင္တဲ့ ေက်ာင္းသခၤမ္းကုိ ၾကြေရာက္ေတာ္မူခဲ့တယ္။ ဒီအခါ သရဒရေသ့နဲ႔ တပည့္ရေသ့ေပါင္း ခုႏွစ္ေသာင္း ေလးေထာင္ေက်ာ္တုိ႔ဟာ ျမတ္စြာဘုရားကုိ အႀကီးက်ယ္ပူေဇာ္လွဴဒါန္းခဲ့တယ္။

 ဒီလုိပူေဇာ္လွဴဒါန္းၿပီးတဲ့အခါ အေနာမဒႆီ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က လက္ယာေတာ္ရံ အဂၢသာ၀က မေထရ္ျမတ္ျဖစ္တဲ့ နိသဘ မေထရ္ျမတ္ကုိ တရားေဟာၾကားေစတယ္။ နိသဘ မေထရ္ျမတ္ရဲ႕ တရားေတာ္ကုိ နာၾကားရတဲ့ ရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ျမတ္ေလာင္းလ်ာေတာ္ သရဒ ရေသ့ႀကီးဟာ သူ လည္း အရွင္ျမတ္လုိ လက္ယာေတာ္ရံ အဂၢသာ၀ကတစ္ပါးျဖစ္လုိတဲ့ ဆႏၵႀကီးစြာျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး ဒီအျဖစ္ကုိ ဆုေတာင္းခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ ဒီဆုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပည့္၀မူရွိလိမ့္ မယ္လုိ႔ ျမင္ေတာ္မူတဲ့ ျမတ္စြာဘုရားဟာ သရဒ ရေသ့ႀကီး ကုိ ေနာက္အနာဂတ္ တစ္အသေခၤ်၊ ကမာၻတစ္သိန္းၾကာတဲ့အခါ ဆုျပည့္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဗ်ာဒိတ္စကားျမြက္ၾကားခဲ့တယ္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ျပန္လည္ၾကြသြားေတာ္မူတဲ့အခါ သရဒ ရေသ့ႀကီးဟာ မိတ္ေဆြျဖစ္သူ သီရိ၀ၯနသူၾကြယ္ထံသြားခဲ့တယ္။ၿပီး ေတာ့သူေတာင္းခဲ့တဲ့ ဆုကုိေျပာျပၿပီး သူ႕မိတ္ေဆြကုိလည္း က်န္ရွိေနတဲ့ လက္၀ဲေတာ္ရံ အဂၢသာ၀က မေထရ္ျမတ္ဆုကုိေတာင္း ဖုိ႔ အႀကံေပးပါတယ္။ သီရိ၀ၯန သူၾကြယ္ကလည္း မိတ္ေဆြရေသ့ႀကီးေပးတဲ့ အႀကံဉာဏ္ကုိလက္ခံခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ ျမတ္စြာ ဘုရားနဲ႔ သံဃာေတာ္ေတြကုိ ခုႏွစ္ရက္တုိင္တုိင္ ဆြမ္းအစရွိတဲ့ လွဴဖြယ္ပစၥည္းေတြနဲ႔ ပူေဇာ္လွဴဒါန္းၿပီး လက္၀ဲေတာ္ရံ အဂၢသာ ၀ကဆုကုိေတာင္းခဲ့တယ္။ ေတာင္းတဲ့အတုိင္း ျပည့္စုံႏုိင္တဲ့ အေၾကာင္းအပ့ံကုိ ျမင္ေတာ္မူတဲ့ ျမတ္စြာဘုရားဟာ ေနာက္အနာ ဂတ္မွာ ျပည့္လိမ့္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ထားခဲ့ျပန္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး ေဂါတမဗုဒၶျမတ္စြာထံေတာ္မွာ အဂၢသာ ၀က ႏွစ္ပါးျဖစ္ေတာ္မူမဲ့ အေလာင္းလ်ာႏွစ္ဦးဟာ ဘ၀အဖန္ဖန္ က်င္လည္ခဲ့ရၿပီး ဘ၀တုိင္းမွာ အဂၢသာ၀ကပါရမီေတာ္ေတြ ကုိ ျဖည့္က်င့္ဆည္းပူးခဲ့လုိ႔ ေနာက္ဆုံးဘ၀မွာ လက္ယာေတာ္ရံ အဂၢသာ၀ကဘြဲ႕ထူးနဲ႔ လက္၀ဲေတာ္ရံ အဂၢသာ၀ကဘြဲ႕ထူးကုိ အသီးသီး ရယူခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။

ရွင္သာရိပုတၱရာမေထရ္ျမတ္နဲ႔ ရွင္မဟာေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ႏွစ္ပါးဟာ အျခားရဟန္းေတာ္ေတြ စံနမူထားၾကရမဲ့ မေထရ္ ျမတ္ႏွစ္ပါးျဖစ္ေၾကာင္း ျမတ္စြာဘုရားေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့တယ္။ S.ii.235။ သစၥ၀ိဘဂၤသုတ္ (M.iii.248) မွာ ျမတ္စြာဘုရားက ရွင္သာရိပုတၱရာမေထရ္ျမတ္ဟာ ေမြးဖြားေပးတဲ့ မိခင္နဲ႔တူၿပီး၊ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ဟာ ေကၽြးေမြးေစာင့္ေရွာက္တဲ့ မိခင္ နဲ႔ တူေၾကာင္း ေဟာေတာ္မူတယ္။ ရွင္သာရိပုတၱရာမေထရ္ျမတ္ဟာ တပည့္ေတြကုိ ေသာတၱပတၱိမဂ္ဖုိလ္ေရာက္ေအာင္ ပဲ့ျပင္ ဆုံးမ လမ္းညႊန္ေဟာၾကားေတာ္မူတတ္ၿပီး၊ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ကေတာ့ အရဟတၱမဂ္ထိေရာက္ေအာင္ ပဲ့ျပင္ဆုံးမ ေဟာၾကားေတာ္မူတတ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ျမတ္ဟာ သစၥာေလးပါးတရားေတာ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နာၾကားသူေတြ အထူးရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ နားလည္ေအာင္ ေဟာၾကားေတာ္မူႏုိင္ၿပီး ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ကေတာ့ အထူးအားျဖင့္ တန္းခုိးအစြမ္းနဲ႔ သတၱ၀ါေတြကုိ လမ္းညႊန္ဆုံးမေတာ္မူတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ (BuA.31) ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ ဟာ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ တပည့္သာ၀ကေတြထဲမွာ တန္းခုိးအစြမ္းအရာ အသာလြန္ဆုံး၊ အစြမ္းထက္ဆုံးျဖစ္ေတာ္မူတယ္။ ကုိယ္ ေတာ္ျမတ္ဟာ မေရမတြက္ႏုိင္တဲ့ ကုိယ္ပြား႐ုပ္ေတြကုိ ဖန္ဆင္းေတာ္မူႏုိင္ၿပီး အလုိရွိရာ ႐ုပ္သဏၭန္ကုိလည္း ဖန္ဆင္းေတာ္မူ ႏုိင္တယ္။ Thag.vs.1183 ။ အျမင့္မားဆုံးလုိ႔ ဆုိတဲ့ ျမင့္မုိရ္ေတာင္ႀကီးကုိ ေတာင္မွ ပဲႀကီးေစ့လုိ ေခ်မြပစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ 

 ဒါ့အျပင္ ကမာၻေျမႀကီးကုိ ဖ်ာလုိလိပ္ၿပီး လက္ၾကားမွာ ညႇပ္ထားႏုိင္သလုိ အုိးထိန္းစက္လုိလည္း သြက္သြက္ခါ ေအာင္ လည္ပတ္ေစႏုိင္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ကမာၻေျမႀကီးထီးရြက္လုပ္၊ ျမင့္မုိရ္ေတာင္ကုိ ထီး႐ုိးလုပ္ၿပီး ေဆာင္းျပေတာ္မူႏုိင္တယ္ လုိ႔လည္းဆုိတယ္။ ေ၀ရၪၨာျပည္မွာ ရဟန္းေတာ္ေတြ ဆြမ္းခံလုိ႔ မရတဲ့အခါ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္က ကမာၻေျမႀကီးကုိလွန္ ၿပီးေျမေအာက္က ေျမဆီေျမႏွစ္ေတြကုိ ရဟန္းေတာ္ေတြ ဘုဥ္းေပးသုံးေဆာင္ဖုိ႔ ယူငင္မည့္အၾကာင္း ျမတ္စြာဘုရားကုိေလွ်ာက္ ထားပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ နေလ႐ုပု-စိမ႑လ ကေန ေျမာက္ကၽြန္းကုိ လမ္းေဖာက္ၿပီး ရဟန္းေတာ္ေတြ အလြယ္တကူဆြမ္းခံၾကြ ႏုိင္ေအာင္ ဖန္းဆင္းဖုိ႔လည္း ေလွ်ာက္ထားတယ္။ သုိ႔ေပမဲ့ ျမတ္စြာဘုရားက ဒီေလွ်ာက္ထားခ်က္ႏွစ္ခုလုံးကုိ ျငင္းပယ္ေတာ္မူ ခဲ့တယ္။ 

ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ရဲ႕ အစြမ္းတန္ခုိးအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပိဋကတ္ေတာ္အႏွံ႔မွာေတြ႕ၾကရတယ္။ တခါတုန္းက ျမတ္စြာဘုရားဟာ မိဂါရမာတုပါသာဒ ေက်ာင္းတိုက္မွာ သီတင္းသုံးေတာ္မူ စဥ္ ေက်ာင္းတုိက္ ေအာက္မွာ သတိကင္းလြတ္ၿပီး အက်ဳိးမဲ့ စကားမ်ားစြာက်ယ္ေလာင္စြာေျပာေနၾကတဲ့ ရဟန္းေတာ္ေတြရဲ႕ စကားသံေတြကုိ ၾကားသိေတာ္မူၿပီး ရွင္ေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္ကုိ ရဟန္းေတြ ထိတ္လန္႔ေအာင္ ျပဳေစေတာ္မူတယ္။ အဲဒီအခါ ရွင္ေမာဂၢလန္မေထရ္ျမတ္ႀကီးက ေျခမေတာ္ကေလး နဲ႔ဘဲ အလြန္တရာႀကီးမားတဲ့ ေက်ာင္းတုိက္ႀကီးတစ္ခုလုံးသြက္သြက္ခါေအာင္လႈပ္သြားေအာင္ တန္ခုိးဖန္ဆင္းၿပီး လႈပ္ခါေတာ္မူ တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

တခါေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားထံ တရားနာၾကားသြားတဲ့ သိၾကားမင္း ကုိ တရားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စစ္ေမးေတာ္မူဖုိ႔ တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္ကုိ ၾကြသြားေတာ္မူတယ္။ မေထရ္ျမတ္က နာၾကားခဲ့တဲ့ တရား နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သိၾကားမင္းကုိ ေမးတဲ့အခါ ေမ့ေလ်ာၿပီး သိၾကားမင္းက မေျဖႏုိင္ပါဘူး။ ဒီ လုိ ေမ့ေလ်ာတတ္လြန္းတဲ့ သိၾကားမင္းကုိ ဆုံးမဖုိ႔အတြက္ အရွင္ျမတ္ဟာ သိၾကားမင္းစံရာ အလြန္ႀကီးမားတဲ့ ေ၀ဇယႏၱာနတ္ နန္းေတာ္ႀကီးကုိ ေျခမကေလး နဲ႔ဘဲ သြက္သြက္ခါေအာင္ လႈပ္ခါေစတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ အဲဒီအခါ သိၾကားမင္း ၾကက္သီးေမႊးညင္းထေလာက္ေအာင္ ထိတ္လန္႔သြားၿပီး တရားေတြျပန္ေပၚလာတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ 

‘‘မီးသည္ စင္စစ္အားျဖင့္ သူမုိက္သာ ေလာင္ၿမိဳက္မည္ဟု အားမထုတ္၊ သူမုိက္သည္သာ ေတာင္ေလာင္ေနေသာမီးကုိ ထိပါး ပုတ္ခတ္သျဖင့္ ေလာင္ၿမိဳက္ခံရျခင္းျဖစ္၏။ မာရ္နတ္ ဤအတူပင္လွ်င္ သင္သည္ ျမတ္စြာဘုရားကုိ ထိပါးပုတ္ခတ္ေသာေၾကာင့္မီးေလာင္ခံရေသာ သူမုိက္ကဲ့သုိ႔ အလုိလုိပင္ မိမိကုိယ္ကုိ ေလာင္ၿမိဳက္ေစလိမ့္မည္။’’

(ရွင္မဟာေမာဂၢလာန္၊ မာရတဇၨနီယသုတ္၊ စူဠယမက၀ဂ္၊

မူလပဏၰာသ၊ မဇၥ်ိမနိကာယ္)

ဗကျဗဟၼာရဲ႕ အယူမွားကုိ ႏွိမ္နင္းဖုိ႔ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ျဗဟၼာ့ျပည္ကုိ ၾကြသြားေတာ္မူတဲ့အခါ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္လည္း အတူလုိက္ပါ ၾကြေတာ္မူတယ္လုိ႔ ေတြ႕ရတယ္။ ေနာင္အခါ ျဗဟၼာ့ျပည္ရဲ႕ သုဓမၼာသဘင္မွာ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ဟာ ဗကျဗဟၼာကုိ ေမးျမန္းစိစစ္ၿပီး အရင္က သူယူခဲ့တဲ့ အျမင္ဟာ မွားယြင္းေၾကာင္း ၀န္ခံေစတယ္။ Thag.vs.1198; ThagA.ii.185; S.i.144f. ဒါ့အျပင္ ရွင္ေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္ ျဗဟၼာျပည္ၾကြေရာက္ၿပီး တိႆ ျဗဟၼာႀကီးနဲ႔ တရားေဆြးေႏြးတဲ့ အေၾကာင္းေတြကုိလည္း ေအာက္ပါက်မ္းဂန္ေနရာမ်ားမွာ ေတြ႕ၾကရတယ္။ 

မာရတဇၨနီယသုတ္မွာ မာရ္နတ္ဟာ ရွင္ေမာဂၢလန္မေထရ္ျမတ္ရဲ႕ အစာအိမ္အတြင္းမွာ ၀င္ေရာက္ေနတယ္ လုိ႔ဆုိတယ္။ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္က ေျခာက္လွန္႔ဆုံးမတဲ့အခါမွ မာရ္နတ္က ထြက္သြားပါတယ္။ မေထရ္ျမတ္က မာရ္နတ္ကုိ သူဟာ လည္း တစ္ခ်ိန္က ဒူသီ အမည္ရွိတဲ့မာရ္နတ္ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ဒူသီမာရ္နတ္ရဲ႕ ညီမ ဟာ ယခု မာရ္နတ္ရဲ႕မယ္ေတာ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လုိ႔ အရွင္ျမတ္ဟာ တစ္ခါက ယခုမာရ္နတ္ရဲ႕ ဦးေလးေတာ္စပ္ခဲ့ဘူးေၾကာင္းမိန္႔ၾကားတယ္။ အဲဒီ ဒူသီမာရ္နတ္ဟာ ကကုသႏၶျမတ္စြာဘုရားနဲ႔ သံဃာေတြကုိ အေႏွာက္ယွက္ေပးခဲ့၊ က်ဴးလြန္ေစာ္ကားခဲ့လုိ႔ ငရဲကုိ က်ေရာက္ခဲ့ၿပီး အႀကီးအက်ယ္ ဆင္းရဲေရာက္ခဲ့ရပုံကုိလည္းေျပာျပၿပီး မာရ္နတ္ကုိ ဆုံးမပါတယ္။

အဖြင့္က်မ္းထဲမွာေတာ့ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ရဲ႕ တန္ခုိးအစြမ္း အေပၚလြင္ဆုံးအခ်ိန္ဟာ နေႏၵာပနႏၵ နဂါးကုိမင္းကုိ ဆုံးမ တဲ့အခ်ိန္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ အရွင္ေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္က လြဲၿပီး ဘယ္ မေထရ္ျမတ္မွ စတုတၳစ်ာန္ကုိ အလြန္လ်င္ျမန္စြာ မ၀င္စားႏုိင္ဘူးလုိ႔ ဆုိတယ္။ ဒီလုိ လ်င္ျမန္စြာ မ၀င္စားႏုိင္ရင္ အစြမ္းထက္တဲ့ နဂါးကုိ ႏွိမ္နင္းႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ လုိ႔ ျမတ္စြာဘုရားက အျခားရဟန္းေတြကုိ ခြင့္မေပးခဲ့ဘဲ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ကုိသာ နဂါးမင္းကုိ ႏွိမ္နင္းခြင့္ေပးေတာ္မူ တယ္ လုိ႔ ရွင္းျပထားတယ္။

အလားတူဘဲ၊ အဂၢိဒတၱရေသ့ႀကီးရဲ႕ ေက်ာင္းသခၤမ္းအတြင္းက မီးတင္းကုပ္မွာေနတဲ့ နဂါးႀကီးကုိလည္း ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ ျမတ္ဘဲ ဆုံးမခဲ့ေၾကာင္းေတြ႕ရတယ္။  ရွင္ေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္ဟာ ဘယ္စ်ာန္ကုိမွ ၀င္စားစရာ မလုိဘဲ သာ မာန္ အခ်ိန္မွာေတာင္မွ သာမာန္လူေတြ မျမင္ႏုိင္တဲ့ ၿပိတၱာေတြ၊ နတ္ေတြကုိ ျမင္ႏုိင္တယ္ လုိ႔ဆုိတယ္။ အရွင္ျမတ္ဟာ ငရဲ ျပည္၊ နတ္ျပည္ေတြကုိ လွည့္လည္ၾကြသြားေတာ္မူၿပီး ေတြ႕ရွိခဲ့ရတဲ့ ငရဲသားေတြ၊ နတ္သား၊ နတ္သမီးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမတ္ စြာဘုရား ကုိ ျပန္လည္ေလွ်ာက္ထားပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားက အရွင္ျမတ္ရဲ႕ေလွ်ာက္ထားမူေတြကုိ ဥပမာျပဳၿပီး ဆုံးမေဟာၾကား ေတာ္မူေလ့ ရွိေၾကာင္းလည္းေတြ႕ရတယ္။ 

ဒီလုိ ဇာတ္ေၾကာင္းမ်ားစြာကုိ ၀ိမာန၀တၳဳမွာ ေတြ႕ႏုိင္တယ္။ နတ္ျပည္ကုိ အရွင္ျမတ္ ၾကြေရာက္ေတာ္မူတဲ့အခါတုိင္းမွာ နတ္ေတြဟာ အရွင္ျမတ္ကုိ ၀မ္းသာအားရ ႀကိဳဆုိၾကေၾကာင္းလည္းေတြ႕ရတယ္။

ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ရဲ႕ အထင္ရွားဆုံးစြမ္းရည္ဟာ တန္ခုိးအစြမ္းျဖစ္ေပမဲ့၊ ဉာဏ္ပညာအရာမွာလည္း အရွင္ျမတ္ဟာ ရွင္သာရိပုတၱရာ ၿပီးရင္ သာ၀ကထဲမွာ အႀကီးမားဆုံးျဖစ္တယ္။ အဂၢသာ၀ကအရွင္ျမတ္ႏွစ္ပါးဟာ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ အျခား တပည့္ သာ၀က ရဟန္းေတာ္ေတြ မေျဖႏုိင္တဲ့ ေမးခြန္းမ်ဳိးေတြကုိ ေျဖဆုိေတာ္မူႏုိင္တယ္။ သာကီ၀င္မင္းေတြက ခန္းမေဆာင္ သစ္မွာ ျမတ္စြာဘုရားကုိ ပင့္ဖိတ္ၿပီး တရားနာၾကားတဲ့အခါ ျမတ္စြာဘုရားက သူတုိ႔ကုိ တရားေဟာၾကားၿပီးေနာက္ သာကီ၀င္ မင္းေတြျပန္သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ ရွင္ေမာဂၢလာန္ကုိ ရဟန္းေတြအား တရားဓမၼဆက္လက္ေဟာၾကားေစတယ္။ ေဟာၾကားတဲ့တရား ဓမၼအေပၚမွာလည္း ျမတ္စြာဘုရားကုိယ္ေတာ္တုိင္ သာဓုေခၚေတာ္မူတယ္လုိ႔ ေတြ႕ၾကရတယ္။ (S.iv.183ff) အျခားက်မ္းဂန္ေနရာမ်ားစြာမွာလည္း စ်ာန္တရား ၊ ၀ဋ္ဆင္းရဲမွထြက္ေျမာက္ေၾကာင္း အရည္ေသြးမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ရဲ႕ ေဒသနာေတာ္ေတြကုိ ေတြ႕ၾကရတယ္။

 (A.v.155ff)။ သိၾကားမင္းနဲ႔ နတ္အေပါင္းဟာ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ထံမွာ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး တရားေတာ္နာၾကားတယ္ ဆုိ တာလည္းေတြ႕ရတယ္။ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ရဲ႕ တရားေတာ္ကုိ နာၾကားၾကတဲ့ အျခားထင္ရွားတဲ့ နတ္မင္းေတြကေတာ့ ‘‘စႏၵန၊ သုယာမ၊ သႏၱဳသိတ၊ သုနိမိတၱ၊ ၀သ၀တၱိ နတ္မင္း’’ တုိ႔ျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ‘‘၀စၦေဂါတၱ၊ ၀ပၸ’’ အစရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ အရွင္ျမတ္ရဲ႕ တရားေဆြးေႏြးမူေတြကုိလည္း ေတြ႕ရတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ အဘိဓမၼာတရားေဟာၾကားဖုိ႔ တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္ကုိ ၾကြသြားေတာ္မူတဲ့အခါ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ဟာ က်န္ရစ္ေနတဲ့ ပရိသတ္အေပါင္းကုိ တရားဆက္လက္ ေဟာၾကားေတာ္မူတယ္။ ရွင္ေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္က လူအေပါင္းရဲ႕စိတ္ကုိ တရားဓမၼနဲ႔ ရႊင္လန္းေစၿပီး အနာထပိဏ္သူေဌး ကေတာ့ ပရိသတ္အေပါင္းကုိ အဟာရဒါနလွဴဒါန္းေထာက္ပံ့တယ္ လုိ႔ဆုိတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ လူ႔ ျပည္ကုိ ျပန္လည္ၾကြေတာ္ မူဖုိ႔ နီးကပ္လာတဲ့အခါ ပရိသတ္ေတြရဲ႕ ေတာင္းပန္ေလွ်ာက္ထားမူေၾကာင့္ အရွင္ျမတ္ဟာသူတုိ႔ရဲ႕မ်က္ေမွာက္ထင္ရွားမွာဘဲ ေျမထုကုိ ေဖာက္ခြင္းၿပီး၊ ျမင့္မုိရ္ေတာင္ထြတ္ကေန တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္ကုိ ၾကြသြားေတာ္မူတယ္။ ၿပီးေတာ့ ျမတ္စြာဘုရား ရွင္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သတင္းစကားေတြကုိ ပရိသတ္အေပါင္းအားသိေစေတာ္မူတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ေစခုိင္းေတာ္မူတဲ့ ဘယ္ ကိစၥရပ္ မဆုိ အရွင္ျမတ္အတြက္ အေသးအဖြဲဆုိတာ မရွိဘူး လုိ႔ဆုိႏုိင္တယ္။ ျမတ္စြာဘုရားဟာ ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္ ဥဂၢေသနကုိ ေတြ႕ဖုိ႔ အတြက္ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ကိုတမန္အျဖစ္ေစလႊတ္ေတာ္မူေၾကာင္း ေတြ႕ရတယ္။ ၿပီးေတာ့ မစၦရိယေကာသိယ သူေဌးကုိ ကို ေခ်ခၽြတ္ၿပီး ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္ကုိ ေခၚေဆာင္လာဖုိ႔လည္း အရွင္ျမတ္ကိုဘဲေစေတာ္မူတယ္။ အဇာတသတ္ ဘုရင္က လုပ္ႀကံဖုိ႔ စီမံထားတဲ့ သီလ၀ါ ထံကုိလည္း အရွင္ျမတ္ကုိဘဲေစေတာ္မူတယ္။ (ThagA.i.536) ျမတ္စြာဘုရားရွင္ေဒသစာ ရီ ၾကြခ်ီေတာ္မူတဲ့အခါ ရွင္ေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္နဲ႔ ရဟန္းငါးရာဟာ ‘‘မိဂါရမာတုပါသာဒ’’ ေက်ာင္းတုိ္က္ႀကီးကုိ ဦးစီးေဆာက္ လုပ္ေတာ္မူဖုိ႔ ေနရစ္ေတာ္မူတယ္။ အရွင္ျမတ္ရဲ႕ တန္ခုိးအစြမ္းေၾကာင့္ ေက်ာင္းတုိက္ေဆာက္လုပ္မူဟာ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕စြာ နဲ႔ လ်င္ျမန္စြာ ၿပီးဆုံးခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ 

 ျမတ္စြာဘုရားရွင္ဟာ သံဃာထုတစ္ရပ္လုံး စင္ၾကယ္ဖုိ႔တာ၀န္အတြက္ အဂၢသာ၀က အရွင္ျမတ္ႏွစ္ပါးကုိ အလြန္အားကုိးေတာ္မူတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဥပါသ္ျပဳရာမွာ သံဃာထုမစင္ၾကယ္လုိ႔ ျမတ္စြာ ဘုရားရွင္က ဥပါသ္ျပဳေတာ္မမူတဲ့အခါ အရွင္ျမတ္ဟာ သံဃာထုကုိ စိစစ္ေတာ္မူၿပီး မစင္ၾကယ္တဲ့ သံဃာကို ဥပါသ္ေက်ာင္းအျပင္ဘက္ ကုိ ကုိယ္ေတာ္တုိင္ ဆြဲထုတ္ေတာ္မူၿပီး တံခါးမင္းတုန္းကုိ ပိတ္ေတာ္မူတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ တခါေတာ့ အရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ျမတ္ ခရီးထြက္ဆဲကာလမွာ ရဟန္းတစ္ပါးကသူ႕အေပၚမွာ အျပစ္က်ဴးလြန္ၿပီး မေတာင္းပန္ဘဲ ခရီးထြက္တယ္ လုိ႔ စြပ္စြဲပါတယ္။ ဒီအခါ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္နဲ႔ ရွင္အာနႏၵမေထရ္ျမတ္တုိ႔ဟာရွင္သာရိပုတၱရာမေထရ္ျမတ္ရဲ႕အျပစ္ကင္းစင္ေၾကာင္း ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕မ်က္ေမွာက္ေတာ္မွာ သံဃာအေပါင္းၾကားနာေစရဖုိ႔ ေက်ာင္းတုိက္တုိင္းက သံဃာေတာ္ေတြကုိ ကုိယ္ေတာ္တုိင္သြားေရာက္ၾကၿပီး ပင့္ဖိတ္ေတာ္မူခဲ့ၾကတယ္ လုိ႔ ဆုိတယ္။

အရွင္ျမတ္ႏွစ္ပါးရဲ႕ဂုဏ္သတင္းဟာ ျဗဟၼာ့ျပည္ထိေအာင္ ေရာက္ေၾကာင္းေတြ႕ရတယ္။ တုဒု (႐ူ) ျဗဟၼာမင္းဟာ အရွင္ျမတ္ႏွစ္ပါး ကုိ ခ်ီးက်ဳးတဲ့ဂါထာေတာ္နဲ႔ ရြတ္ဆုိပူေဇာ္လုိ႔ ေကာကာလိက ရဟန္းဟာ စိတ္ဆိုးတယ္ လုိ႔ဆုိတယ္။ ေကာကာလိက ရဟန္းဟာ အရွင္ျမတ္ႏွစ္ပါးကုိ အမုန္းထား ရန္ၿငိဳးဖြဲ႕တဲ့ ရဟန္းျဖစ္တယ္။ 

ေဒ၀ဒတ္ဟာသံဃာဂုိဏ္းခြဲၿပီး ေနာက္ပါရဟန္းေတာ္ငါးရာကုိ ေခၚေဆာင္သြားတဲ့အခါ ပါသြားတဲ့ရဟန္းေတြကုိ ျပန္လည္ေခ်ခၽြတ္ ဖုိ႔ ျမတ္စြာဘုရားက အဂၢသာ၀ကႏွစ္ပါးျဖစ္တဲ့ ရွင္သာရိပုတၱရာနဲ႔ ရွင္ေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္ကုိ ေစလႊတ္ေတာ္မူတယ္။ ရဟန္းေတာ္ေတြဟာ အရွင္ျမတ္ႏွစ္ပါးရဲ႕ ေဟာၾကားမူေၾကာင့္ အမွန္တုိင္းနား လည္သြားၾကၿပီး ျပန္လည္လုိက္ပါေတာ္မူခဲ့ၾက တယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ 

 ဒါ့အျပင္ ‘‘အႆဇိ ပုနဗၺသု’’ ကုိဆုံးမဖုိ႔ အတြက္လည္း ျမတ္စြာဘုရားက အရွင္ျမတ္ႏွစ္ပါးကုိ ဘဲ ေစလႊတ္ေတာ္မူခဲ့တယ္။ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ရဲ႕ ဒါယကာတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ‘‘ကကုဓ ေကာလိယပုတၱ’’ ဟာ

ႀကီးမားတဲ့ ကုိယ္ကာယနဲ႔ မေနာမယကာယ နတ္သားျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ အဲဒီ နတ္သားက ေဒ၀ဒတ္ရဟန္းရဲ႕ ျမတ္စြာဘုရား ကုိ လုပ္ႀကံမဲ့ အႀကံစည္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ကုိ သတိေပးတယ္။ အရွင္ျမတ္က ျမတ္စြာဘုရားကုိ ဒီအေၾကာင္းေလွ်ာက္ထားတဲ့ အခါ ျမတ္စြာဘုရားက လ်စ္လ်ဴ႐ူေတာ္မူခဲ့တယ္ လုိ႔ဆုိတယ္။

 ျမတ္စြာ ဘုရားရဲ႕သားေတာ္ရာဟုလာ သာသနာ့ေဘာင္၀င္ေရာက္တဲ့အခါ ရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ျမတ္ဟာ ဥပဇၥ်ာယ္ဆရာအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူၿပီး၊ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္က နိႆရည္းဆရာအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူတယ္။ 

စတဲ့က်မ္းဂန္မ်ားမွာေတာ့ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ဟာ ရာဟုလာ ရဲ႕ ကမၼ၀ါစာ ဆရာအျဖစ္လည္း ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူတယ္ လုိ႔ ေတြ႕ၾကရတယ္။ ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ဟာ ျမတ္စြာဘုရားက မေထရ္ျမတ္အေပၚမွာ အပ္ႏွင္းထားတဲ့ သံဃာထုကုိ ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ တာ၀န္ကုိ စြမ္းစြမ္းတမံ ထမ္းရြက္ေတာ္မူခဲ့ေၾကာင္း သိရွိၾကရတယ္။ ေထရဂါထာပါဠိေတာ္မွာ ရဟန္းေတာ္မ်ား စြာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အရွင္ျမတ္ရဲ႕ တုိက္တြန္းအားေပးေဟာၾကားထားတဲ့ ဂါထာေတာ္မ်ားစြာ ကုိ ေတြ႕ၾကရပါတယ္။ အဲဒီအထဲက အခ်ဳိ႕ရဟန္းေတာ္ေတြရဲ႕ အမည္ကုိ ေဖာ္ျပထားတယ္။ ဥပမာ၊ တိႆ၊ ၀ဒၶမၼာန၊ ေပါ႒ိလ မေထရ္တုိ႔ျဖစ္တယ္။ 

တခါေတာ့ ‘‘ကာ လသိလာ’’ အရပ္မွာ ရဟန္းေတာ္ငါးရာဟာ အရွင္ျမတ္ရဲ႕ေစာင့္ေရွာက္မူနဲ႔ ရဟႏၱာမေထရ္ျမတ္ေတြ ျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ၾကတယ္ လုိ႔ ေတြ႕ၾကရတယ္။ ဒီ အေၾကာင္းရာကုိ ရွင္၀ဂၤ ီသ မေထရ္ျမတ္က ကုိယ္တုိင္ေတြ႕ျမင္ေတာ္မူခဲ့ၿပီး ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕မ်က္ေမွာက္ ေတာ္မွာ အရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္ႀကီးကုိ ဂါထာစီကုံးၿပီး ခ်ီးက်ဴးျမြက္ဆုိေတာ္မူခဲ့တယ္။

ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္နဲ႔ ရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ျမတ္ႀကီးႏွစ္ပါးဟာ အျပန္အလွန္ေလးစားခ်စ္ၾကည္ေတာ္မူၾကတယ္။ ေထရအပါဒါန္မွာေတြ႕ၾကရတဲ့ ရွင္သာရိပုတၱရာရဲ႕ ရွင္ေမာဂၢလန္မေထရ္ျမတ္ကုိ ခ်ီးက်ဴးျမြက္ၾကားတဲ့ ဂါထာေတာ္ေတြဟာရွင္ ေမာဂၢလာန္မေထရ္ျမတ္က ျပန္လည္ခ်ီးက်ဴးျမြက္ၾကားတဲ့ ဂါထာေတာ္ေတြထက္ ပုိမုိၿပီး စကားအလကၤာေတြ ျပည့္စုံေၾကာင္းေတြ႕ ၾကရတယ္။ အရွင္ျမတ္ႏွစ္ပါးရဲ႕ ခ်စ္