သေရေခတၲရာေခတ္ ပ်ဴဗုဒၶဝင္မ်ား

 Akar hyoe  ပ်ဴေခာတ္, သမိုင္း, ေဆာင္းပါးမ်ား  No comments

အေစာဆံုးဗုဒၶဝင္

အကယ္၍ မွန္နန္းရာဇဝင္ၾကီး၏ အဆိုအမိန္႔ကို လက္ခံၾကမည္ ဟုဆိုလွ်င္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ၌ တေကာင္းေခတ္ကပင္ ဗုဒၶသာသနာေရာက္ရ ွိေနျပီဟု ယူဆရေပမည္။ အဘယ္ ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဒုတိယတေကာင္း ဆက္ကို စတင္တည္ေထာင္ေသာ ဓဇရာဇာမင္းၾကီး၏ နန္းေတာ္ေဆာက္ လုပ္ရာ၌ ]]ရဟႏၱာႏွစ္ပါး ပရိတ္ေမတၲာျပဳရ၏}}ဟု မွန္နန္းမဟာရာဇဝင္ ေတာ္ၾကီး၌ ေဖာ္ျပထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ တေကာင္းေခတ္၌ အကၡရာစာေပအမွတ္အသား မေတြ႕ရသကဲ့သို႔ ဗုဒၶဝင္ ဆိုင္ရာ ရုပ္တုရုပ္လံုးစသည့္ ပန္းပုç ပန္းခ်ီလက္ရာမ်ားကိုလည္း မေတြ႕ရွိရေပ။ ျမန္မာႏိုငငံ၌ အေစာဆံုး ေတြ႕ရွိရေသာ ဗုဒၶဝင္ ပ်ဴဗုဒၶဝင္ျဖစ္သည္။ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားမွာ စာႏွင့္ေပႏွင့္ မွာ အကၡရာေရးအတတ္ ထြန္းကားေသာ လူမ်ိဳးျဖစ္၍ အကၡရာျဖင့္ ေရးထားေသာ ပ်ဴဗုဒၶဝင္မ်ား ရွိ-မရွိ၊ ဧကန္ မသိရေသာ္လည္း ယခုေတြ႕ ရွိရေသာ ဗုဒၶဝင္မွာကား ပ်ဴအကၡရာျဖင့္ ေရးထားေသာ ဗုဒၶဝင္မ်ိဳး မဟုတ္ေပ။ အိႏၵိယႏိုင္ငံ အေသာကမင္းတရားၾကီး ထုလုပ္ကိုး ကြယ္ခဲ့ ေသာ ရုပ္တုရုပ္လံုး ဗုဒၶဝင္မ်ိဳးသာ ျဖစ္သည္။

ယင္းပ်ဴဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားကို ပ်ဴလူမ်ိဳးတို႔၏ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဘူးေသာ သေရေခတၲရာၿမိဳ႕ေဟာင္း ေမွာ္ဇာရြာ၌ တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။

အဆိုပါ ပ်ဴဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ား အေၾကာင္းကို ေက်ာက္စာဝန္(ေဟာင္း) ဦးလူေဖဝင္း က ၁၉၄၀-ခုႏွစ္ ေမလထုတ္ ဒဂုန္မဂၢဇင္းတြင္ ဓာတ္ပံု မ်ားျဖင့္ ေရးသားခဲ့ဘူးရာ စိတ္ဝင္ ဖြယ္ရာ သိရွိရေပသည္။

ရွစ္ခန္းဗုဒၶဝင္

သေရေခတၲရာၿမိဳ႕ေဟာင္းအတြင္း၌ ေရွးအခါက နႏၵာကန္ ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ေလာကနႏၵာကန္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ သိၾကားအင္းဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ေခၚေဝၚၾကေသာ ေရကန္ၾကီးတကန္ရွိသည္။ ယင္းေရကန္ၾကီးမွာ ယခုအခါ ေရမရွိေတာ့ေပ။ ျဗိတိသွ်တို႔ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံကို သိမ္းပိုက္ျပီးစကတည္းက ကန္မွေရမ်ားကို ေဖာက္ထုတ္လိုက္ျပီး ေနာက္ ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ား လယ္ယာလုပ္ကိုင္ လ်က ္ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ယင္းေရကန္ေန

ရာကို ယခုအခါ ရွမ္းလြင္ျပင္ ဟု ေခၚေဝၚလ်က္ရွိၾကသည္။

ယင္းကန္ေပါင္ရိုးေပၚတြင္ အထိကရ ေညာင္ပင္ၾကီးတပင္ ရွိေသာေၾကာင့္ ထိုကန္ ေပါင္ရိုးကို ေရႊေညာင္ပင္ရိုးဟု ေခၚၾကသည္။ ထို႔ျပင္ ထိုကန္ေပါင္ရိုးေပၚ၌ ေဆာက္လုပ္ ထားေသာ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းကိုလည္း ေရႊေညာင္ပင္ရိုးေက်ာင္းဟု ေခၚေဝၚေနၾကသည္။

တေန႔၌ ေရႊေညာင္ပင္ရိုးေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းသားငယ္တေယာက္သည္ ေလာက္စာ လံုး ရွာေဖြေကာက္ယူေနစဥ္ ေက်ာင္းေလွကားရင္းအနီး ေျမျပင္ေပၚ၌ ျပဴထြက္ေနေသာ ေက်ာက္လံုးကေလးဟု ထင္မွတ္ရသည့္ အရာဝတၳဳတခုကို ျမင္ရာ ဝမ္းသာအားရေကာက္

ယူလိုက္သည္။

သို႔ေသာ္ ယင္းအရာဝတၳဳမွာ ေက်ာက္လံုးငယ္ မဟုတ္ဘဲ ေက်ာက္ျပားၾကီးတခု၏အ စြန္းျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ေကာက္ယူ၍မရေပ။ တူးေဖာက္လိုက္မွ ေက်ာက္ျပားၾကီးမွာေပၚ

ထြက္လာသည္။ ေပၚထြက္လာေသာ ေက်ာက္ျပားၾကီးေပၚတြင္ ရုပ္လံုးမ်ား ထြင္းထုထား သည္ကို ျမင္ရသျဖင့္ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းသားကေလးမွာ အံ့အားသင့္ကာ သူ၏ဆရာဘုန္း ၾကီးထံ သြားေရာက္ေလွ်ာက္ထားသည္။

ဤအေၾကာင္းကို သိရွိရေသာအခါ ေရႊေညာင္ပင္ရိုးဘုန္းေတာ္ၾကီးသည္ သူ၏ဆြမ္း

ဒကာမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ေတာင္လံုးညိဳရြာသားမ်ားကို ေခၚယူကာ တူးေဖာ္မႈျပဳရာ ဗုဒၶဝင္ ဆင္းတု ဆယ္ဆူႏွင့္ေငြဓာတ္ေတာ္ၾကဳတ္၊ ေရႊဓာတ္ေတာ္ၾကဳတ္မ်ားကို ရရွိခဲ့သည္။

ယင္းဗုဒၶဝင္ေက်ာက္ရုပ္တုမ်ားမွာ- (၁)ဘုရားေလာင္း ဖြားျမင္ေတာ္မူခန္း။ (၂)ဓမၼစၾကာတရားဦး ေဟာေတာ္မူခန္း။ (၃)ဒုကၠစရိယာက်င့္ေတာ္မူခန္း။

(၄)မာရ္စစ္သည္ကို ေအာင္ျမင္အံ့ေသာငွာ ေျမကို သက္ေသတည္ခန္း။ (၅)မာရ္စစ္သည္ကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူခန္း။

(၆)သရက္ျဖဴပင္ေအာက္၌ တန္ခိုးျပာဋိဟာျပေတာ္မူခန္း။ (၇)တာဝတႎသာနတ္ျပည္၌ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္ကို ေဟာေတာ္မူခန္း။ (၈)နာဠာဂီရိဆင္ကို ေအာင္ေတာ္မူခန္း စသည္တို႔ျဖစ္သည္။

ေက်ာက္စာဝန္မ်ား၏အယူအဆအမ်ိဳးမ်ိဳး

အထက္ပါ ဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားအျပင္ မကိုဋ္သရဖူေဆာင္းထားေသာ ဇမၺဳပတိခြ်တ္ခန္း

ရုပ္တုေတာ္တဆူလည္း ပါရွိသည္။ ထို႔ျပင္ ဥေသွ်ာင္ေတာ္မပါဘဲ ဝမ္းဗိုက္ေတာ္ေဖာင္း ကားျပီး ထက္ဝယ္ဖြဲ႕ေခြထားအပ္ေသာ ေျခေထာက္ေပၚဝယ္ လက္ႏွစ္ဖက္တခုႏွင့္တခုရွက္ ကာ  တင္ထားသည့္  ဈာန္ဝင္စားထိုင္ေနဟန္  ရုပ္တုေတာ္တဆူလည္း  ပါရွိေသးသည္။

ယင္းရုပ္တုေတာ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေရွးေက်ာက္စာဝန္မ်ားကအမ်ိဳးမ်ိဳးထင္ျမင္ယူဆၾကသည္။

ယင္းရုပ္တုေတာ္ကို ေက်ာက္စာဝန္မစၥတာေတာ္စိန္ခိုက တရုပ္လူမ်ိဳးမ်ား ကိုးကြယ္ ေသာ]]မီလိုဖူ}}ဟု တရုပ္ဘာသာျဖင့္ ေခၚဆိုသည့္ ေမေတၲယ်ဘုရားေလာင္း ဆင္းတုေတာ္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

ေက်ာက္စာဝန္မစၥတာဒူရြိဳင္ဇယ္ကမူ ယင္းရုပ္တုေတာ္ကို အရွင္မဟာကစၥည္းျဖစ္ ဟန္တူသည္ဟု ယူဆသည္။ ေက်ာက္စာဝန္ဦးျမကမူကား ဂဝံပတိရဟႏၱာျဖစ္ဟန္တူသည္ ဟု ေျပာဆိုသည္။

အိႏၵိယဗုဒၶဝင္ႏွင့္ပ်ဴဗုဒၶဝင္

ျမန္မာႏိုင္ငံ၌  ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားသည္  ေအဒီသံုးရာစုမွ ေအဒီကိုးရာစုအထိ ကိုယ့္ထီး ကိုယ့္နန္းႏွင့္ထယ္ထယ္ဝါဝါေနထိုင္ခဲ့သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ၊ ကိုယ္ပိုင္ အကၡရာ၊ ကိုယ္ပိုင္စာေပတို႔ျဖင့္လည္း သမိုင္း၌ ေတာက္ေျပာင္ခဲ့သူမ်ားျဖစ္သည္။

ထိုအခ်ိန္က အိႏၵိယႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း ကလိဂၤတိုင္း၊ တိလိဂၤနတိုင္း၊ ကြန္ဂ်ီဗာရမ္ ဘက္မွ အိႏၵိယတိုင္းသားမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသုဝဏၰဘူမိရွိ မြန္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္လည္း ေကာင္း သေရေခတၲရာရွိ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း ကူးလူးဆက္ဆံမႈ ရွိေနၾကျပီျဖစ္ သည္။ လူမ်ိဳးခ်င္းသာမကဘဲ ယဥ္ေက်းမႈအခ်င္းခ်င္းလည္း ကူးလူးဆက္ဆံခဲ့ၾကသည့္ သမိုင္းေျခရာေျခေၾကာင္းမ်ားကို ေတြ႕ရွိေနရျပီျဖစ္သည္။

ဤတြင္ ဂုတၲေခတ္ ေအဒီငါးရာစုကတည္းက အိႏၵိယႏိုင္ငံ၌ ရွစ္ခန္းဗုဒၶဝင္ရုပ္တု မ်ား ေခတ္စားေနျပီျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သတိျပဳဘို႔လိုေပသည္။ ယင္းအိႏၵိယႏိုင္ငံဂုတၲ ေခတ္က ေခတ္စားခဲ့ေသာ ရွစ္ခန္းဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားမွာ...

(၁)ဘုရားေလာင္းဖြားျမင္ေတာ္မူခန္း။ (၂)ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူခန္း။ (၃)ဓမၼစၾကာတရားဦးေဟာေတာ္မူခန္း။ (၄)တန္ခိုးျပာဋိဟာ ျပေတာ္မူခန္း။ (၅)ပလလဲေတာ၌ စံေတာ္မူခန္း။ (၆)တာဝတႎသာမွ ဆင္းျြကေတာ္မူခန္း။ (၇)နာဠာဂီရိဆင္ကို ခြ်တ္ေတာ္မူခန္း။ (၈)ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူခန္းတို႔ျဖစ္ၾကသည္။

ဂုတၲေခတ္လက္ရာဆန္ေနျခင္း

ဤအိႏၵိယရွစ္ခန္း ဗုဒၶဝင္ႏွင့္အထက္က ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ပ်ဴရွစ္ခန္းဗုဒၶဝင္မ်ားမွာ ရွစ္ ခုဟူေသာ သခ်ၤာခ်င္းသာတူ၍ အေၾကာင္းအရာခ်င္းကား အလံုးစံုမတူၾကေပ။ တစိတ္တ ေဒသအားျဖင့္သာ တူညီေနသည္။

သို႔ေသာ္အဆိုပါ ပ်ဴဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားကို ေအဒီငါးရာစုက အိႏၵိယႏိုင္ငံ ဂုတၲေခတ္ လက္ရာဆန္ေနေၾကာင္း သမိုင္းသုေတသီမ်ားက အကဲျဖတ္ၾကသည္။

သို႔ျဖစ္ရာ ပ်ဴဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားမွာ အိႏၵိယတြင္ ေခတ္စားခဲ့ေသာ အိႏၵိယရွစ္ခန္းဗုဒၶ

ဝင္မ်ားႏွင့္အေၾကာင္းအရာအားျဖင့္ အလံုးစံုမတူသည့္တိုင္ေအာင္... (က)တစိတ္တေဒသအားျဖင့္ တူညီေနမႈ။

(ခ) အေရအတြက္သခ်ၤာအားျဖင့္ တူညီေနမႈ။

(ဂ)ေအဒီကိုးရာစုမတိုင္မီက အိႏၵိယႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းႏွင့္ျမန္မာတို႔ အခ်င္းခ်င္းကူးလူးဆက္ ဆံေနခဲ့မႈတို႔ကို ေထာက္ဆပါက ယင္းပ်ဴဗုဒၶဝင္ရုပ္တုမ်ားကို ေအဒီငါးရာစု အိႏၵိယဂုတၲ ေခတ္လက္ရာဆန္းၾကယ္ေနေၾကာင္း အကဲျဖတ္ျခင္းမွာ ယုတၲိတန္သည္ဟု ယူဆရေပ သည္။

ျမင့္ေဆြ

မွတ္ခ်က္။    ။ျမဝတီမဂၢဇင္း၊  ၁၉၇၈-ခုႏွစ္၊  ဧျပီလ၊  စာမ်က္ႏွာ(၂၇-၂၈)၌လာရွိေသာ ေဆာင္းပါးကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ျခင္းမရွိဘဲ ရိုက္ႏွိပ္ထားပါသည္။

----====----=====---====-=-==-==--==--=------=--===========-------===

အားေပးမႈကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဒီမွာ သြားလိုက္ေနာ္။